Cogge en Geeraert

 

Tijdens mijn verblijf in Nieuwpoort kocht ik dit bier... Ik zag in Veurne het standbeeld van Karel Cogge en in Nieuwpoort zijn we langs de sluizen gereden.

Bert Gunst uit Nieuwpoort, bedenker van het concept, vertelde hoe de historisch belangrijke figuren uit WO I, schipper Hendrik Geeraert en Karel Cogge terug tot leven kwamen in een blond en bruin bier. Beide bieren van 7% VOL worden gebrouwen en gebotteld bij DECA Services in Woesten en zijn te consumeren ‘naar godsvrucht en vermogen', maar altijd met mate.
OKTOBER 1914
Beide figuren zijn sinds de onderwaterzetting bij Nieuwpoort in oktober 1914 onafscheidelijk geworden van elkaar. Wie van beide lag nu uiteindelijk aan de basis van de onderwater gezette vlakte tussen de IJzer en spoorwegberm? Wie van beide heeft de Duitse overweldiger aan de IJzervlakte halt toe geroepen? Er doen vele verhalen de ronde over de daden van Geeraert en Cogge.
VEURNE & NIEUWPOORT
Alhoewel ze steeds in dezelfde adem worden genoemd, hebben ze elkaar nooit ontmoet. Karel Cogge werd ooit onder begeleiding dicht bij Nieuwpoort gebracht om z'n visie over een eventuele inundatie uit de doeken te doen. Cogge verbleef tijdens WOI immers in Veurne.
Geeraert daarentegen riskeerde zijn leven door 4 volle jaren in de verwoeste stad Nieuwpoort te verblijven aan het sluizencomplex, ten dienste van het Belgische leger.
Hendrik Geeraert maakte naam door op het meest kritieke moment in oktober 1914, enorme risico's te nemen voor eigen leven en via de overlaat Veurne-Ambacht de inundatie 4 jaar in stand te houden.
HENDRIK GEERAERT BLOND BIER
Geeraert is niet los te koppelen aan de geschiedenis van Nieuwpoort. Het blonde bier Hendrik Geeraert, zal dan ook aanwezig zijn in onze streek tijdens de 100-jarige herdenking van WOI. Naast officiële recepties zal het bier ook in lokale horeca opduiken en op evenementen sfeervol vloeien!
KAREL COGGE BRUIN BIER
Cogge is voor Veurne en ‘Bachten de Kupe' de redder in het hele WOI verhaal. Er werd voor gekozen om Karel Cogge niet tegenover Hendrik Geeraert te plaatsen, maar mooi naast mekaar. Een passend kelkvormig glas wordt ontworpen met daarop beide figuren die pronken in de voorgrond van een mooie schuimende kraag!
STRAATKINDEREN IN PERU
Bert Gunst wou tijdens deze lancering niet enkel het historische verhaal aan het commercieel aspect koppelen, maar had oog voor de ontwikkelingssamenwerking van NGO CONAF. Deze NGO zorgt voor middelen die integraal ten goede komen van s traatkinderen in Peru. Het project in Peru zorgt ervoor dat straatkinderen in Ayacucho de eerste stappen kunnen zetten naar een beter leven. Vanaf de eerste blonde of bruine pint steunt u deze straatkinderen. Elk jaar zal rond kerstmis bekendgemaakt worden welke budget er werd overgemaakt aan NGO CONAF. De stad Nieuwpoort is immers verbroederd met Ayacucho in het Zuid-Amerikaanse Peru.
Beide bieren komen komen in december 2012 op de markt in flesjes van 33cl en grote flessen van 75cl (www.light-house.be/bertgunst/28092012%20stadsbier.htm) (www.bloggen.be/gastronomietoerisme/archief.php?ID=1995869). Beide worden gebrouwen door DECA te Woesten.

Karel Lodewijk Cogge (Veurne, 31 januari 1855 – 15 juni 1922) was een opzichter van de Noordwatering van Veurne (NWV).... In... oktober 1914 wordt duidelijk dat de Belgische troepen hun posities achter de IJzer moeilijk kunnen blijven verdedigen. Bovendien waren de Fransen van plan om zelf bij Duinkerke stukken land onder water te zetten, waardoor de Belgische troepen riskeren ingesloten te geraken. De militaire staf zoekt dan ook middelen om de Duitse troepen een halt toe te roepen. Dat leidt in de nacht van 21 op 22 oktober, met de hulp van Hendrik Geeraert, tot het onder water zetten van de Sint-Jorispolder, maar het resultaat is te beperkt om de Duitse troepen tegen te houden (https://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_Cogge).

Op zondag 25 oktober 1914 wordt Karel Cogge ondervraagd door de Belgische stafofficier Prudent Nuyten over de mogelijkheden om de streek tussen de verhoogde spoorwegberm Diksmuide-Nieuwpoort en de linkeroever van de IJzer onder water te zetten. Als gevolg van deze gesprekken gaat Cogge met kapitein-commandant van de genie Victor Jamotte op verkenning langs de spoorwegberm, want deze moet op tal van plaatsen gedicht worden teneinde het water van de inundatie tegen te houden. Een tweede probleem om dit gebied onder water te zetten is het feit dat de stuw die opengezet moet worden bijna onder de neus van de Duitse troepen ligt. Daarom wordt eerst geopteerd om water te laten binnenlopen via het Kattesas, een ander sas wat indirect ook op de Beverdijkvaart is aangesloten. Gedurende twee opeenvolgende nachten (26 op 27 en 27 op 28 oktober) gaat Karel Cogge met reservekapitein Robert Thys van de genie mee naar het Kattesas (ook bekend als Spaanse sluis; ook vaak omschreven als "sas van de Oude Veurnevaart") in Nieuwpoort (zie Ganzepoot in Nieuwpoort) om dit te openen. Het water kan inderdaad de grote Beverdijkvaart inlopen, maar het debiet via deze omweg is te klein om het gebied volledig onder water te zetten.
Na advies van ingenieur Bourgoignie wordt beslist om toch Karel Cogge's originele plan uit te voeren: De overlaat van de Noordvaart wordt telkens bij vloed 's nachts opengezet. De uitvoering van dit plan gebeurt weer met medewerking van Hendrik Geeraert, want de bewuste overlaat bevindt zich aan de Ganzepoot waar eerder al de Sint-Jorispolder mee onder water werd gezet. En dit plan werkt wel: na 4 nachten staat 15 km fontlinie onder water. De eenheid van kapitein-commandant Robert Thys zal de rest van de oorlog deze situatie in stand weten te houden, waardoor de Duitse troepen 4 jaar geen wezelijke vooruitgang konden boeken op dit front....Pas na de oorlog leerden Karel Cogge en Hendrik Geeraert elkaar kennen. Op 30 oktober 1920 werden ze samen door de “Ligue du Souvenir” in de Parkschouwburg te Brussel gehuldigd (https://nl.wikipedia.org/wiki/Karel_Cogge).


Hendrik Geeraert (Nieuwpoort, 15 juli 1863 – Brugge, 17 januari 1925) is een Belgische volksheld, in het interbellum de verpersoonlijking van het burgerverzet tegen de Duitse invaller. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Hendrik Geeraert bij de Belgische soldaten achter de IJzer beroemd als de Nieuwpoortse schipper die in oktober 1914 'de sluizen in Nieuwpoort opende en alzo het Duitse leger een halt toeriep'....Half oktober 1914 kwam Geeraert in contact met het Belgisch geniedetachement de Sapeurs-Mariniers dat de sluizen in Nieuwpoort bewaakte. Om het bedreigde bruggenhoofd van Lombardsijde te beschermen beval het opperbevel op 21 oktober de polder van Nieuwendamme onder water te zetten. Hierbij werden de genisten geholpen door Geeraert.
Dit was een tijdelijke verademing en op 25 oktober werd beslist de ganse streek tussen Nieuwpoort en Diksmuide te inunderen. De eerste poging (het "Plan B" voorgesteld door Karel Cogge - het "Plan A" van Cogge stuitte oorspronkelijk op veto van de legerleiding) gaf niet de verwachte resultaten. Op 29 oktober besloot het opperbevel toch het "Plan A" van Cogge uit te voeren: de overlaat van de Noordvaart in de Ganzepoot in Nieuwpoort te openen. Hierbij leverde Geeraert zijn assistentie. Na dit succes bleef de 51-jarige de ganse oorlog bij de compagnie die de sluizen bediende (https://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrik_Geeraert)
Hendrik Geeraert werd bekend als de man die “de sluizen in Nieuwpoort opende en alzo het Duitse leger definitief tot staan bracht. In december 1918 werd hij bedacht met de titel "eresluiswachter".
Hij werd vereerd met hoogdravende namen: de sluiswachter van de IJzer, chef-éclusier, de held der sassen, patriot en redder van het land. Op zijn graf wordt hij de “Held der Overstrooming” genoemd (http://nl.milpedia.org/wiki/Hendrik_Geeraert).

De figuur van Hendrik Geeraert, redder van het Vaderland, heeft me altijd geboeid voor een zeer persoonlijke reden, onze gelijkenis in naam. Ik was lange tijd gerustgesteld dat de naam van deze onverbeterlijke drinker, hij had een aversie aan volle glazen, die vrouw en kinderen heeft laten zitten, één letter verschilde van mijn naam. Tot het me stilaan duidelijk werd dat een ambtenaar van de burgerlijke stand van Nieuwpoort bij zijn geboorte de ‘H’ uit de naam van zijn vader heeft vergeten. Het had toch Hendrik Gheeraert moeten zijn.
Benedict Wydooghe brengt in zijn boek ‘De sluiswachter van de Ijzer, sterk water, Op zoek naar Hendrik Geeraerts Eerste Wereldoorlog’ uitgegeven in 2013, het volledige verhaal. Dit boek is allereerst opgebouwd rond persoonlijke sfeerindrukken over West-Vlaanderen en de Eerste Wereldoorlog van de auteur zelf. De aanloop naar het verhaal van de schipper die als sluisbedienaar beroemd zou worden, is lang. ...Een groots verhaal, tegelijkertijd genuanceerd en majestueus verteld. Hoe Hendrik Geeraert werkelijk heeft geleefd, wat zijn cruciale rol was aan de ‘Ganzepoot’ te Nieuwpoort, hoe men later hiermee is omgegaan, en hoe de schrijver dit verhaal terug ontrafeld heeft. Kort samengevat, Hendrik Geeraert was van een dermate lage afkomst en had een dermate gedrag dat hij volgens veel weldenkenden het Vaderland gewoon niet kon gered hebben.

Volgend fragment is een mooie samenvatting van hoe Wydooghe de  prestaties van Geeraert en Cogge zag. En het verband tussen beiden. ‘De sysyfusarbeid van twee onderwaterzetters bracht de Duitse stormram een mokerslag toe. Zonder de grondwerken van Cogge mocht Geeraert zoveel sluizen opendraaien als hij wou, de Belgische linies zouden wegspoelen als het bier uit zijn glas. En omgekeerd, zonder Geeraert zou Cogges ondeneming een droge boel blijven. (…). De ene had de brains, de andre het lef. Cogge kende de kaart, Geeraert had guts. Cogge maakte van het vergiet een kuip en Geeraert liet die vollopen’. (p. 409-410). Voor mijzelf was het belangrijkste nieuwe feit dat Wydooghe meldt dat op de begrafenisplechtigheid  van Geeraert op 22 januri 1925 de Nieuwpoortse burgemeester in zijn lijkrede ook het alcholisme vermeldde: ‘De legerchefs en niemand anders wonden een man met een ‘buitengewoon kloek gestel’ op met ‘prikkelmiddelen’ omdat hij onmisbaar was. De alcohol en de oorlog sleepten Geeraert ten grave.‘ (p. 403).
Zich moed indrinken om het Vaderland te redden dus. Niets houdt me nu nog tegen om uit te zoeken of Hendrik Geeraert een verre verwant was
(www.westgids.be/de-sluiswachter-van-de-ijzer-het-verhaal-over-hendrik-geeraert/).

De Duitse opmars door België tijdens de Eerste Wereldoorlog, in uitvoering van een Duits plan voor een offensief in het westen, begon op 4 augustus 1914. De opmars en dus ook de bewegingsoorlog kwam tot stilstand op 22 november 1914. Daarop volgde een algemene loopgravenoorlog en bezetting van België.... Vanaf 13 oktober had kapitein-commandant Nuyten geholpen door Karel Cogge de mogelijkheden tot inundatie bestudeerd. Op 28 en 29 oktober en de volgende nachten werden in Nieuwpoort een buiten gebruik gesteld sas en verlaten opengezet om de vlakte tussen de IJzer en de spoorwegberm Nieuwpoort-Diksmuide te inunderen  (https://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_opmars_door_Belgi%C3%AB_tijdens_de_Eerste_Wereldoorlog).

Vaak wordt ook vergeten dat na de onderwaterzetting in oktober 1914, in de vier jaar nadien, die onderwaterzetting elke dag weer in stand moest worden gehouden. Oorzaken van veel verwarring zijn de terminologie, de diverse betrokken personen en de fragmentarische berichtgeving in het begin, nu 100 jaar geleden....Bij de oostelijke ingang van het Nieuwpoortse stadscentrum, vlak naast het huidige monument van Albert I, bevindt zich een opvalland sluizencomplex, door zijn vorm bekend als de “ganzenpoot”. Liefst zes waterlopen vloeien hier samen en gaan over in de Havengeul, die naar de kust loopt. Daaronder zijn er, naast de eigenlijke IJzer, de Kreek van Nieuwendamme (een oude afgesneden bocht van de IJzer), en de Noordvaart of Veurne-Ambacht.
Deze laatste is het voornaamste afwateringskanaal van de polders ten zuiden van Nieuwpoort. Er is geen sas aan het einde van deze Noordvaart, alleen een stuw met schuiven die het water kunnen tegenhouden of doorlaten.
Omdat het sluizencomplex aan het einde van de weg naar Oostende ligt, is het precies langs daar dat de Duitsers Nieuwpoort willen binnendringen. De plaats ligt tijdens de IJzerslag voortdurend onder vuur.
De gemiddelde hoogte van de polderstreek langs de kust is 3,5 meter boven het laagste peil dat de zee kan aannemen bij springeb. Naarmate een springtij (twee maal per maand) nadert kan de zeeschommeling maximaal variëren tussen 0 en 5 meter. Bij zwak getij is het zeeniveau gemiddeld slechts enkele decimeter lager dan de polder. Er moet dus gerekend worden op een sterker getij om efficiënt te zijn! Eb en vloed wisselend elkaar af: tweemaal per dag.
....
Bij de militaire bezetting van Nieuwpoort had men – erg genoeg – het bevoegd sluispersoneel weggestuurd, zodat men moest improviseren. In de avond van 21 oktober gaan enkele militairen op weg naar het sluizencomplex. Ze krijgen daarbij de hulp van de Nieuwpoortse binnenschipper Hendrik Geeraert. Met zijn kennis wordt de stuw op de Kreek van Nieuwendamme ’s nachts geopend om tijdens de vloed het zeewater binnen te laten.
Deze eerste, beperkte nachtelijke inundatie in de nacht van 21 op 22 oktober resulteert in een laag water van enkele decimeters bovenop de kleigrond van de Sint-Jorispolder. Die vormt een buffer tussen de Belgische verdediging en de verraste Duitse pioniers over een breedte van 1,5 kilometer front.
Kort daarop slaan de Duitsers grote bressen in de IJzerverdediging: aan Tervate, aan de Uniebrug, aan Schoorbakke. Voor Nieuwpoort komt een extra Franse divisie de Belgische 2e divisie aflossen en in Diksmuide houden de Fransen stand achter de IJzer. De reserve van het Belgisch leger valt terug op de lijn van de Grote Beverdijkvaart, ongeveer parallel met de IJzer maar 2 tot 3 kilometer westelijker (dit kanaal mondt nabij Nieuwpoort uit in de Noordvaart).
...
Op 24 oktober blijkt de situatie aan het geallieerde front uitzichtloos. Men verneemt tegelijk dat de Fransen plannen maken om de omgeving van Duinkerke te inunderen. Dus in de rug van het Belgisch leger. Er komt zwaar protest van Belgische zijde.
In enkele uren tijd, op 25 oktober, krijgt op het Belgisch hoofdkwartier te Veurne een ultiem gewaagd plan vorm. Stafofficier Prudent Nuyten krijgt de opdracht informatie in te winnen over de waterhuishouding van de streek. Nuyten moet het stellen met detailinformatie van een toezichter van de Noorwatering Veurne, Karel Cogge, want de ingenieurs zijn niet ter beschikking.
Na enkele technische vragen over het afwateringsnet, komt hij tot de concrete vraag: kan er zeewater geleid worden tussen de spoorwegberm van Nieuwpoort naar Diksmuide en de linker dijkoever van de IJzer? Cogge somt de voorwaarden op ....Het opperbevel aarzelt om de stuw op de Noordvaart te gebruiken, want die ligt praktisch onder de ogen van de Duitsers. Daarop komt Cogge met een alternatief, via een in onbruik geraakte sluis, niet aan het sluizencomplex, doch meer westelijk en uit het zicht van de Duitsers... maar met veel minder capaciteit en met een grotere omweg voor het zeewater.
Nog diezelfde namiddag wordt de hiërarchie op de hoogte gebracht door Nuyten. De koning stemt in met de actie. De genie wordt ingeschakeld voor de werkzaamheden....De militairen voeren Cogge nog dezelfde avond naar Nieuwpoort opdat hij aanwijzingen zou geven voor de bouw van de nooddam. 's Anderendaags voeren ze hem tot tegen Dikmuide en langsheen de spoorwegberm (die slechts 1,2 meter boven het landschap uitsteekt) om aan te duiden waar moet afgedamd worden.
De volgende nacht van 26 op 27 oktober neemt kapitein Robert Thys Cogge mee naar de alternatieve sluis (zgn. Spaanse Sas of Kattesas), maar hun eerste poging tot inunderen mislukt omdat de deuren, vanzelf dichtklappen bij vloed. Ze doen hun poging over de volgende nacht 27-28 oktober. Ditmaal weten ze met koorden te beletten dat de vloeddeuren sluiten. Voortaan zal het water tweemaal per etmaal automatisch binnenstromen. Het levert niet het verhoopte succes op: het water stijgt te traag.
De tijd dringt. Een instorting van het front over de spoorwegberm in Pervijze en Ramskapelle dreigt.
Een teruggeroepen ingenieur, Bourgoignie, geeft in Veurne het advies om het toch te proberen via de stuw van de Noordvaart, zoals Cogge eerst had voorgesteld. Het hoofdkwartier zwicht en geeft op 29 oktober bevel voor de gevaarlijke operatie.
...Voor de praktische realisatie kan men weer een beroep doen op Hendrik Geeraert, die kapitein Umé vergezeld met een groep soldaten. Geeraert kan demonstreren hoe het moet: schuiven lichten bij vloed en sluiten bij eb. Dat doen ze vier opeenvolgende nachten – want overdag waagt men het niet.
Op 1 november ligt er een laag water over de polder binnen een afgelijnd gebied van 15 kilometer lang en tot 4 kilometer breed. Alleen wat hoeves en stroken kasseiweg steken er bovenuit.
De Slag aan de IJzer valt stil. De Duitsers moeten hun aanval staken. Eerst denken de Duitsers aan de regenval van de laatste dagen als oorzaak, maar kort daarop realiseren ze zich dat die waterpartij óók voor hen een buffer betekent. De legers zullen aan dit deel van het front vier jaar vast zitten.
De controle van de hele waterhuishouding, het draineren van het oppervlaktewater en de herstellingen van de oorlogsschade stonden al die jaren lang onder de leiding van kapitein-commandant Robert Thys met zijn speciaal daarvoor opgerichte compagnie van “sapeurs-pontonniers”.
De planning en uitwerking is uiteraard op het actief van het leger te zetten, waaronder enkele sleutelfiguren zoals Nuyten, Umé en Thys maar de zo noodzakelijk detailinformatie en de aanzet voor de praktische uitvoering kwam van de twee burgers, Cogge en Geeraert. De militairen hebben tijdens en na de oorlog met het oog op hun carrière het best hun acties gedocumenteerd (http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/14-18/1.2127408).

De Slag om de IJzer was een veldslag in de Eerste Wereldoorlog die begon op 18 oktober en eindigde op 31 oktober 1914....Op 18 oktober 1914 gaat de Slag om de IJzer van start. Veldmaarschalk John French geeft de British Expeditionary Force opdracht naar Menen en Rijsel te vertrekken, maar wordt door de Duitsers in zijn opzet gehinderd. Oostelijk van Nieuwpoort, bij Mannekensvere dringen de Duitsers door en verjagen de Belgen uit hun verdedigingslinie. 's Nachts nemen de Belgische troepen wraak en kunnen enkele posities opnieuw innemen. Hun succes is maar van korte duur, want enkele uren later worden ze weer verdreven....En op 20 oktober 1914 staan de Duitsers aan de IJzer.
De volgende dag vallen de Duitsers Tervate aan en slagen erin een loopbrug over de IJzer te slaan en een bruggenhoofd te vormen op de linkeroever. Ze dreigen door te stoten naar Duinkerke en de situatie wordt kritiek voor de Belgische verdediging. Zeker voor de volgende dagen want ook de 2e verdedigingslinie wordt bedreigd als de Duitsers hun posities op de linkeroever weten te verstevigen.
Op 21 oktober was reeds een deel van de polder Noord van de IJzer onder water gezet door met de hulp van Hendrik Geeraert aan het sluizencomplex van Nieuwpoort de verlaten van de Kreek van Nieuwendamme te openen....Op 25 oktober 1914 wordt de situatie zo kritiek dat koning Albert I van België, de opperbevelhebber van het Belgische leger, besluit om de polder tussen de IJzer en de spoorweg Nieuwpoort-Diksmuide te inunderen. Toenmalig vrederechter Feys (later werd deze tot onderzoeksrechter benoemd) had kolonel Wielemans van het Belgisch hoofdkwartier gewezen op een vroegere inundatie die aanleiding had gegeven tot het betalen van vergoedingen aan boeren. Overigens waren de inwoners van het poldergebied van de IJzervlakte zich bewust van de mogelijkheid van inundaties als onderdeel van militaire defensieve operaties. Ook het Belgische Leger zelf was vertrouwd met de militaire waarde van onderwaterzettingen. Inundaties waren een onderdeel van de Vesting Antwerpen. Het plan zelf wordt opgesteld door de staf van het Belgische leger. Het leger was echter niet vertrouwd met de plaatselijke situatie en de bouw van het sluizencomplex in Nieuwpoort vanaf 1870 was dusdanig dat de onderwaterzettingstechniek normaal niet meer mogelijk was. Daarom wordt beroep gedaan op Karel Cogge, als raadgever. Hij was toezichter bij de Noord Watering Veurne, het geheel van grachten, sloten en vaarten dat de IJzervlakte Zuid en West van de IJzer ontwatert, en vertrouwd met elk detail van de watering. Aanvankelijk aarzelde het Belgisch opperbevel om in te grijpen aan de Veurne Ambacht verlaten zoals Cogge had voorgesteld. Men had geen idee hoe dicht de vijand was genaderd. De militairen informeerden naar een alternatief, wat Cogge kon leveren. Hij stelde een ingreep voor via het Spaanse sas, ook Spaanse sluis, Kattesas of Oude Veurnevaart sas genoemd. Er moesten enkele voorzorgen worden genomen en het resultaat was aanvankelijk niet bevredigend, al werkte het vanaf 28 oktober 1914 automatisch. Omwille van de hoogdringendheid en het advies van een teruggeroepen bevoegd ambtenaar, ingenieur Bourgoignie, uit Le Havre, werd dan toch een onderneming gestart aan de Veurne Ambacht verlaten aan de Ganzepoot te Nieuwpoort. In de nacht van 29 op 30 oktober 1914 worden bij vloed de verlaten van Veurne Ambacht aan de Ganzepoot in Nieuwpoort voor het eerst geopend door Belgische militairen. Hendrik Geeraert, een burger die al hielp bij de allereerste inundatie op 21 oktober, is er hier ook bij. Het zeewater stroomt door de Veurne Ambacht verlaten in de Noordvaart en verspreidt zich verder door de sloten en grachten over de polder. De sluizen worden weer gesloten wanneer het water in de Noordvaart even hoog staat als het niveau van de zee. Dit maneuver wordt bij de volgende nachtelijke hoge getijden, nog enkele keren herhaald. Ondertussen worden Pervijze, Ramskapelle, Nieuwpoort en Diksmuide onophoudelijk onder artillerievuur genomen. Om redenen waarover men enkel kan speculeren hebben de Duitsers het belang van het sluizencomplex en de mogelijkheden tot inundatie niet erkend. Pas wanneer de polder in een ontoegankelijke watervlakte is veranderd en hun troepen Zuid en West van de IJzer hopeloos vast zitten, zullen ze zich rekenschap geven van het gebeurde....Op 30 oktober 1914 wordt de tweede Belgische verdedigingslinie toch gebroken door een aanval tussen Nieuwpoort en Rijsel door de Duitse 5e reservedivisie. Als ze Pervijze en Ramskapelle proberen in te nemen stuiten ze op hevige tegenaanvallen van de Belgen en Fransen. Ze proberen zich terug te trekken achter de IJzer maar ondertussen is het water zo gestegen dat het hele gebied ten Westen van de IJzer blank staat.
Het front aan de IJzer zit muurvast. De Duitse keizer verlaat ontmoedigd het front. Alleen rond Ieper wordt volop gestreden over de paar meters grond tussen de Duitse en Britse linies (zie Eerste Slag om Ieper).
Op 10 november 1914 bezetten de Duitsers Diksmuide. Maar als het twee dagen later begint te sneeuwen, graven alle partijen zich in. Dit luidt het voorlopige einde van de strijd in (https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_om_de_IJzer). De Slag aan de IJzer en de Eerste Slag bij Ieper vormen twee luiken van één en dezelfde beslissende fase van de Eerste Wereldoorlog. De opmars van het Duitse 4de Leger werd gestopt door de Belgische inundatie van de IJzervlakte en door het vuur van de Britse verdedigers. In beide slagen boekten de verdedigers een tactisch succes.
Beide slagen samen genomen waren ze een strategisch succes: de Duitse opmars door België was gestopt en de laatste opening tussen het vastgelopen front en de kust waarlangs de aanvaller nog had kunnen doorstoten naar het zuiden was afgesloten. De laatste kans om een beslissing af te dwingen en misschien nog iets van het Schlieffenplan te redden, was verkeken. Met De Slag aan de IJzer en de Eerste Slag bij Ieper kwam een einde aan de bewegingsoorlog. Het gestabiliseerde front strekte zich uit van Nieuwpoort tot Zwitserland. De loopgravenoorlog kon beginnen. Vier jaar zou het front grosso modo ongewijzigd blijven (https://nl.wikipedia.org/wiki/Duitse_opmars_door_Belgi%C3%AB_tijdens_de_Eerste_Wereldoorlog).