Quantcast
Channel: Rollende Bierton
Viewing all articles
Browse latest Browse all 1692

Gulliver's Travels (Gullivers reizen)

$
0
0

GULLIVER’S TRAVELS
into several
REMOTE NATIONS OF THE WORLD

BY JONATHAN SWIFT, D.D.,
dean of st. patrick’sdublin.
[First published in 1726–7.]
Gullivers reizen is een satirisch boek uit 1726 van de Ierse schrijver Jonathan Swift. De gebruikelijke Engelse benaming is Gulliver's Travels. De volledige titel luidt echter: Travels into Several Remote Nations of the World, in Four Parts. By Lemuel Gulliver, First a Surgeon, and then a Captain of Several Ships. Uit Swifts correspondentie blijkt dat hij aan Gulliver's Travels begon tegen het einde van 1720, en het voltooide in het najaar van 1725 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizenhttp://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

Het boek wordt wel gelezen als roman, maar is eigenlijk een verzameling van vier losse verhalen, die met elkaar verbonden worden door de hoofdpersoon, die in het boek niet bij name genoemd wordt. Gulliver is de schuilnaam van de schrijver  (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen).

Gullivers reizen is in de eerste plaats een scherpe satire op de Engelse (en Europese) samenleving, het hof, de wetenschap en de menselijke moraal. Daarnaast is het ook een parodie op het verschijnsel reisverhalen  (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen).

Het werk was vanaf het moment van verschijnen een succes en is dat sindsdien gebleven. Het wordt beschouwd als Swifts meesterwerk en als een klassieker in de Engelstalige en in de wereldliteratuur. Het is ook populair geworden als kinderboek, waarvoor de eerste twee delen werden bewerkt, en de minder fatsoenlijke scènes verwijderd zijn  (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen).

Het boek is vier (4) keer verfilmd (in 1939, 1977, 1996 en 2010) (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels), maar er zijn nog meer bewerkingen (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen#Film-_en_televisiebewerkingen).

In deze verfilmingen is vaak enkel het eerste deel van het boek verwerkt, maar het boek is uitgebreider:
Inhoud
1 Deel 1: Een reis naar Lilliput
2 Deel 2: Een reis naar Brobdingnag
3 Deel 3: Een reis naar Laputa, Balnibarbi, Glubdubdribb, Luggnagg en Japan
4 Deel 4: Een reis naar het land van de Houyhnhnms
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen)

Deel 1: Een reis naar Lilliput
Eerst wordt een korte beschrijving gegeven van het leven van Lemuel Gulliver vóór zijn reizen. Hij is een man van middelbare leeftijd, afkomstig uit de middenstand. Hij heeft zich aan de Universiteit Leiden gekwalificeerd als arts en voelt zich aangetrokken tot het reizen.
Op zijn eerste reis vergaat zijn schip en spoelt hij aan op het eiland Lilliput, dat bewoond blijkt te zijn door minuscule mensen, die een lengte hebben van ongeveer 15 centimeter. Alles op het eiland is 12 keer zo klein als in de wereld der mensen. De Lilliputters beschouwen hem aanvankelijk als hun gevangene en behandelen hem ook zo. Hij weet de bevolking echter te overtuigen van zijn goede bedoelingen, wordt ontvangen aan het hof en krijgt een eigen woonplaats toegewezen.
De satire in dit deel richt zich op de gewoonten aan het hof van koning George I, op de strijd over welke godsdienst dient te overheersen (aan welke kant maakt men zijn eitje open: aan de bolle of aan de spitse kant) en op de strijd tussen de politieke partijen, de Tories en de Whigs (draagt men lage hakken of hoge hakken) (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen).

After a certain period the writer offers the emperor to serve him in his wars. He prevents an invasion by steeling the entire fleet of Blefuscu; he simple wades into the harbour and takes the ships, after this remarkable and disarming action a few ambassadors from Blefuscu arrive to sue for peace. In the same chapter the author also succeeds in preventing the palace to burn to the ground by urinating over it after an accident in the Empress’s apartment. A few weeks later he is accused for high-treason against the Emperor and flees to Blefuscu. After a very short period in Blefuscu he leaves the country and sails back home (http://www.scholieren.com/boekverslag/53708).

Gulliver raakt betrokken bij de strijd tussen Lilliput en het nabijgelegen eiland Blefuscu (hetgeen verwijst naar de verhoudingen tussen Engeland en Frankrijk). Hij helpt de inwoners van Lilliput door de vloot van Blefuscu te stelen, maar weigert verder te gaan dan dat. Dan wordt hij van verraad beschuldigd en veroordeeld tot het ontnemen van zijn gezichtsvermogen. Net op tijd weet Gulliver te ontkomen naar Blefuscu, en na een kort verblijf kan hij het land verlaten in een aangespoelde boot. Hij wordt opgepikt door een Engels schip, waarmee hij terugkeert naar huis
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen). This book of the Travels is a topical political satire (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

Dit deel wordt vaak in kinderboeken en verfilmingen herverteld of als inspiratie gebruikt.

Deel 2: Een reis naar Brobdingnag
Na een verblijf van twee maanden bij zijn gezin, gaat Gulliver opnieuw op reis. Tijdens een zware storm wordt zijn schip uit de koers gedreven. Bij land aangekomen gaan de mannen van boord om water te halen. Zij worden echter aangevallen door een man van enorme afmetingen die hen terug de zee in jaagt. Gulliver blijft alleen achter in een korenveld. Daar wordt hij ontdekt door een reus van een man. De situatie waarin hij verzeild raakt is op dit punt precies omgekeerd ten opzichte van die in Lilliput: daar was hij de reus, hier is hij de dwerg.
De man neemt Gulliver mee naar huis en laat hem over aan de zorgen van zijn dochter, die hem goed behandelt en hem de taal van het land leert. Hij is echter steeds in gevaar door enorme ratten en andere wezens die hem belagen. De boer besluit echter om Gulliver voor geld tentoon te stellen, waarvan zijn gezondheid ernstig te lijden heeft. Dan wordt hij bij wijze van huisdier gekocht door de koningin. Aan het hof heeft hij een goed leven, maar ook hier moet hij steeds op zijn hoede zijn voor wespen, katten, honden, een aap en de jaloerse ‘dwerg’ van de koningin. Hij komt tot het besef dat de mensen van Brobdingnag, ondanks hun enorme omvang, zeer goedhartig zijn en elke vorm van tirannie en verdrukking afwijzen. Als Gulliver aan de koning in trotse bewoordingen de situatie in Engeland en Europa uitlegt, is deze geschokt en concludeert dat het hier wel om een zeer minderwaardig volk moet gaan.
Twee jaar later, tijdens een reisje naar de kust, wordt de speciaal voor hem gebouwde reiskist opgepikt door een enorme vogel, die hem meeneemt en in zee laat vallen. Daar wordt hij ontdekt door een Engels schip en wederom keert hij terug naar huis 
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen). This book compares the truly moral man to the representative man; the latter is clearly shown to be the lesser of the two. Swift, being in Anglican holy orders, was keen to make such comparisons (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

Deel 3: Een reis naar Laputa, Balnibarbi, Glubdubdribb, Luggnagg en Japan
Na een kort verblijf thuis, wordt Gulliver zonder veel moeite overgehaald opnieuw een reis te ondernemen. Deze keer wordt zijn schip echter overvallen door piraten. De bemanning wordt gevangen genomen, maar Gulliver wordt in een sloep overboord gezet. Hij komt terecht op het eiland Balnibarbi, een rotsig eiland ten westen van Japan, dat een kolonie blijkt te zijn van het vliegende eiland Laputa. De bewoners van Laputa zijn alleen geïnteresseerd in muziek en wiskunde, en zijn voortdurend verdiept in gedachten. Hoewel intellectueel vergevorderd, zijn ze niet in staat tot enig praktisch werk. Hun kleding past niet en hun huizen zijn wrakken. De koning van Laputa houdt de bewoners van Balnibarbi strikt onder de duim, door hen in het geval van opstand te bekogelen met stenen of hun zonlicht of regen te onthouden. Gulliver bezoekt de hoofdstad Lagado, en maakt daar kennis met een gezelschap van wetenschappers die zich bezighouden met totaal onpraktische zaken als het onttrekken van zonlicht aan komkommers, het zachtmaken van marmer om te dienen als vulling voor kussens en het terugbrengen van menselijke uitwerpselen tot hun oorspronkelijke staat van voedingsstof. Kleuren worden op de tast uitgekozen door blinden en huizen worden gebouwd van het dak naar beneden.
Van Lagado reist Gulliver naar Glubbdubdrib, een eiland van tovenaars. Daar wordt hij op magische wijze in staat gesteld te spreken met de groten uit de geschiedenis, zoals Alexander de Grote, Hannibal en Caesar. Zij hebben allen teleurstellende antwoorden op Gullivers vragen: de historische verslagen blijken grotendeels onjuist. Ook concludeert Gulliver dat het mensdom er in de loop van de eeuwen alleen maar op achteruit is gegaan.
Vervolgens belandt hij in Luggnagg, waar hij de Struldbruggs ontmoet, een ras van zeer oude, onsterfelijke mensen. In tegenstelling tot wat Gulliver verwacht zijn zij zeer ongelukkig met hun bestaan. Zij sterven weliswaar niet, maar worden wel ouder, zwakker en seniel, verliezen hun levenslust en kunnen alleen nog verlangen naar verlossing en dus de dood. Zij kunnen echter niet sterven.
Via Japan reist Gulliver terug naar Engeland 
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen).  After his residence in Lugnagg he sailed to Japan and from there to the Netherlands from were he went home (www.scholieren.com/boekverslag/53708).

The five-paragraph episode in Part III, telling of the rebellion of the surface city of Lindalino against the flying island of Laputa, was an obvious allegory to the affair of Drapier's Letters of which Swift was proud. Lindalino represented Dublin and the impositions of Laputa represented the British imposition of William Wood's poor-quality copper currency. Faulkner had omitted this passage, either because of political sensitivities raised by an Irish publisher printing an anti-British satire, or possibly because the text he worked from did not include the passage. In 1899 the passage was included in a new edition of the Collected Works. Modern editions derive from the Faulkner edition with the inclusion of this 1899 addendum.
Isaac Asimov notes in The Annotated Gulliver that Lindalino is composed of double lins; hence, Dublin (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

Deel 4: Een reis naar het land van de Houyhnhnms
Hoewel Gulliver na zijn laatste reis vastbesloten was thuis te blijven, trekt hij er opnieuw op uit, nu als kapitein. Deze keer krijgt hij te maken met muiterij. Hij wordt gevangen genomen en uiteindelijk overboord gezet. Hij komt terecht in een land waar hij een smerig ras ontmoet van aapachtige gedegenereerde wezens die Yahoos worden genoemd. Zij bevuilen hem, maar vluchten bij de komst van een groep paarden, Houyhnhnms geheten, die de baas blijken te zijn op het eiland.
De Houyhnhnms nemen aan dat Gulliver een Yahoo is, maar dan een met wat meer rede. Zij zijn zelf een zachtaardig en beschaafd ras. Gulliver wordt ondergebracht in de stal van een Houyhnhnm-familie en maakt kennis met hun dieet van melk, kruiden en haver. Hij weet ook kleding voor zichzelf te maken, maar de Houyhnhnms zijn erover verbaasd dat hij zich kleedt. Zij zien dit als een vorm van schaamte voor zijn inferieure voorkomen.
Gulliver beschrijft hun het leven in Engeland. Zij zijn er zeer verwonderd over dat zo’n kwaadaardig ras zichzelf kan beschouwen als de heren der schepping. Zij beschouwen woorden als een communicatiemiddel en niet als een middel om te liegen en bedriegen. Zij zijn ook verontwaardigd te vernemen dat paarden in Engeland als lastdieren worden gebruikt. Als Gulliver de verschrikkingen van de oorlog beschrijft is hij voorzichtiger dan tijdens zijn verblijf in Brobdingnag. Hij is het met de Houyhnhnms eens dat de mens een laag wezen is en voelt zich gelukkig in het gezelschap van de paarden. Zijn geluk is echter van korte duur. Het parlement komt tot de beslissing dat Gulliver niet meer is dan een Yahoo. Zij redeneren dat een intelligente Yahoo een bedreiging zou kunnen vormen voor hun beschaving. Tegen zijn wil wordt Gulliver gedwongen te vertrekken. Hij bouwt een kano en vaart weg. Een Portugees schip pikt hem op.
De vriendelijke en begripvolle kapitein probeert de misantropische Gulliver te tonen dat de mensheid niet zo slecht is als de Yahoos. Als Gulliver thuiskomt, kan hij het echter niet opbrengen met mensen om te gaan en lange tijd verkeert hij alleen in het gezelschap van paarden. Gedurende de rest van zijn leven denkt hij met liefde en respect terug aan de wereld van de Houyhnhnms 
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen). He is then rescued, against his will, by a Portuguese ship, and is surprised to see that Captain Pedro de Mendez, a Yahoo, is a wise, courteous and generous person. He returns to his home in England, but he is unable to reconcile himself to living among 'Yahoos' and becomes a recluse, remaining in his house, largely avoiding his family and his wife, and spending several hours a day speaking with the horses in his stables; in effect becoming insane. This book uses coarse metaphors to describe human depravity, and the Houyhnhms are symbolised as not only perfected nature but also the emotional barrenness which Swift maintained that devotion to reason brought (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

Gulliver's Travels has been the recipient of several designations: from Menippean satire to a children's story, from proto-Science Fiction to a forerunner of the modern novel.
Published seven years after Daniel Defoe's wildly successful Robinson Crusoe, Gulliver's Travels may be read as a systematic rebuttal of Defoe's optimistic account of human capability. In The Unthinkable Swift: The Spontaneous Philosophy of a Church of England Man, Warren Montag argues that Swift was concerned to refute the notion that the individual precedes society, as Defoe's novel seems to suggest. Swift regarded such thought as a dangerous endorsement of Thomas Hobbes' radical political philosophy and for this reason Gulliver repeatedly encounters established societies rather than desolate islands. The captain who invites Gulliver to serve as a surgeon aboard his ship on the disastrous third voyage is named Robinson (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

Scholar Allan Bloom points out that Swift's critique of science (the experiments of Laputa) is the first such questioning by a modern liberal democrat of the effects and cost on a society which embraces and celebrates policies pursuing scientific progress.
A possible reason for the book's classic status is that it can be seen as many things to many different people. Broadly, the book has three themes:
A satirical view of the state of European government, and of petty differences between religions
An inquiry into whether men are inherently corrupt or whether they become corrupted
A restatement of the older "ancients versus moderns" controversy previously addressed by Swift in The Battle of the Books (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

In terms of storytelling and construction the parts follow a pattern:
The causes of Gulliver's misadventures become more malignant as time goes on—he is first shipwrecked, then abandoned, then attacked by strangers, then attacked by his own crew.
Gulliver's attitude hardens as the book progresses—he is genuinely surprised by the viciousness and politicking of the Lilliputians but finds the behaviour of the Yahoos in the fourth part reflective of the behaviour of people.
Each part is the reverse of the preceding part—Gulliver is big/small/wise/ignorant, the countries are complex/simple/scientific/natural, and the forms of government are worse/better/worse/better than England's.
Gulliver's viewpoint between parts is mirrored by that of his antagonists in the contrasting part—Gulliver sees the tiny Lilliputians as being vicious and unscrupulous, and then the king of Brobdingnag sees Europe in exactly the same light; Gulliver sees the Laputians as unreasonable, and his Houyhnhnm master sees humanity as equally so.
No form of government is ideal—the simplistic Brobdingnagians enjoy public executions and have streets infested with beggars, the honest and upright Houyhnhnms who have no word for lying are happy to suppress the true nature of Gulliver as a Yahoo and are equally unconcerned about his reaction to being expelled.
Specific individuals may be good even where the race is bad—Gulliver finds a friend in each of his travels and, despite Gulliver's rejection and horror toward all Yahoos, is treated very well by the Portuguese captain, Don Pedro, who returns him to England at the novel's end.
Of equal interest is the character of Gulliver himself—he progresses from a cheery optimist at the start of the first part to the pompous misanthrope of the book's conclusion and we may well have to filter our understanding of the work if we are to believe the final misanthrope wrote the whole work. In this sense Gulliver's Travels is a very modern and complex novel. There are subtle shifts throughout the book, such as when Gulliver begins to see all humans, not just those in Houyhnhnm-land, as Yahoos.
Throughout, Gulliver is presented as being gullible; he believes what he is told, never perceives deeper meanings, is an honest man, and expects others to be honest. This makes for fun and irony; what Gulliver says can be trusted to be accurate, and he does not always understand the meaning of what he perceives.
Also, although Gulliver is presented as a commonplace "everyman", lacking higher education, he possesses a remarkable natural gift for language. He quickly becomes fluent in the native tongue of any strange land in which he finds himself, a literary device that adds much understanding and humour to Swift's work.
Despite the depth and subtlety of the book, it is often classified as a children's story because of the popularity of the Lilliput section (frequently bowdlerised) as a book for children. One can still buy books entitled Gulliver's Travels which contain only parts of the Lilliput voyage (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

De roman heeft een enorme invloed gehad, en niet alleen doordat woorden als "lilliputter" volkomen ingeburgerd zijn geraakt. Jerry Yang en David Filo noemden hun populaire internetzoekmachine bijvoorbeeld Yahoo!.
Verwijzingen naar Gullivers Reizen:
In Stanley Kubrick's Dr. Strangelove wordt door een Amerikaanse B-52 een bombardement uitgevoerd op het Russische schiereiland Laputa.
Hayao Miyazaki's anime film Laputa: Castle in the Sky gaat over een magisch vliegend eiland.
In de eerste drukken van J.R.R. Tolkiens De Hobbit worden Hobbits in grootte vergeleken met Lilliputters. Deze vergelijking verdwijnt vanaf de derde druk.
In Charlotte Brontë's Jane Eyre leest Jane, de hoofdpersoon, gedurende de eerste hoofdstukken Gullivers reizen.
In Ray Bradbury's Fahrenheit 451 leest hoofdpersoon Guy Montag een fragment uit Gullivers reizen voor aan zijn vrouw, die het als klinkklare onzin betitelt.
De lithografie Gran coloso dormido van Francisco Goya, toont een reus die vastgebonden en overmeesterd wordt. Goya was hiervoor direct geïnspireerd door deel 1, Hoofdstuk 1 van Gullivers reizen (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gullivers_reizen).

Voltaire was presumably influenced by Swift: his 1750 short story Micromégas, about an alien visitor to Earth, also refers to two moons of Mars.
Swift crater, a crater on Mars's moon Deimos, is named after Jonathan Swift.
The term Lilliputian has entered many languages as an adjective meaning "small and delicate". There is even a brand of small cigar called Lilliput. There is a series of collectable model houses known as "Lilliput Lane". The smallest light bulb fitting (5mm diameter) in the Edison screw series is called the "Lilliput Edison screw". In Dutch and Czech, the words Lilliputter and liliput(á)n respectively are used for adults shorter than 1.30 meters. Conversely, Brobdingnagian appears in the Oxford English Dictionary as a synonym for very large or gigantic.
In like vein, the term yahoo is often encountered as a synonym for ruffian or thug.
In the discipline of computer architecture, the terms big-endian and little-endian are used to describe two possible ways of laying out bytes in memory. The terms derive from one of the satirical conflicts in the book, in which two religious sects of Lilliputians are divided between those who crack open their soft-boiled eggs from the little end, and those who use the big end (http://en.wikipedia.org/wiki/Gulliver's_Travels).

Het is weer een hoop tekst om bij het bier te komen...

In heel het verhaal komt geen pils, bier of ale voor...alhoewel...

in deel I is er een verwijzing naar een vat bier: I likewise delivered up my watch, which the emperor was very curious to see, and commanded two of his tallest yeomen of the guards to bear it on a pole upon their shoulders, as draymen in England do a barrel of ale.  He was amazed at the continual noise it made, and the motion of the minute-hand, which he could easily discern; for their sight is much more acute than ours: he asked the opinions of his learned men about it, which were various and remote, as the reader may well imagine without my repeating; although indeed I could not very perfectly understand them.  I then gave up my silver and copper money, my purse, with nine large pieces of gold, and some smaller ones; my knife and razor, my comb and silver snuff-box, my handkerchief and journal-book.  My scimitar, pistols, and pouch, were conveyed in carriages to his majesty’s stores; but the rest of my goods were returned me (Gutenberg). 

He said “that must needs be a miserable country which cannot furnish food for its own inhabitants.  But what he chiefly wondered at was, how such vast tracts of ground as I described should be wholly without fresh water, and the people put to the necessity of sending over the sea for drink.”  I replied “that England (the dear place of my nativity) was computed to produce three times the quantity of food more than its inhabitants are able to consume, as well as liquors extracted from grain, or pressed out of the fruit of certain trees, which made excellent drink, and the same proportion in every other convenience of life  (Gutenberg). 

I told him “we fed on a thousand things which operated contrary to each other; that we ate when we were not hungry, and drank without the provocation of thirst; that we sat whole nights drinking strong liquors, without eating a bit, which disposed us to sloth, inflamed our bodies, and precipitated or prevented digestion (Gutenberg). 

Tja, weinig bier... dus zonde van het lezen...ach het was vermakelijk. In ieder geval was het een eye-opener dat het verhaal geen kinderboek is, maar een politieke satire.

Viewing all articles
Browse latest Browse all 1692