Het Nederlands Openluchtmuseum is een openluchtmuseum in Arnhem en was tot 1991 een rijksmuseum. De gebouwen en voorwerpen bleven echter in eigendom van het Rijk.[4] Het museum geeft een beeld van het leven in Nederland gedurende de laatste eeuwen. Wonen en werken van de Nederlanders worden aan de hand van veelal verplaatste originele gebouwen zoals diverse soorten boerderijen, een aantal molens, een Zeeuwse kerk en een stoomzuivelfabriek in beeld gebracht, een aantal gebouwen wordt "bewoond" door museummedewerkers die als originele bewoners de bezoekers ontvangen.
Ook tal van gebruiksvoorwerpen, oude ambachten en klederdrachten zijn tentoongesteld. Tevens geven ambachtslieden demonstraties van hun kunnen aan het museumpubliek. Bijna dagelijks zijn onder andere een molenaar, een smid, een stoelenmatter, een drukker en een papierschepper aan het werk. Tijdens weekenden worden veelal bijzondere activiteiten georganiseerd, zoals: draaiorgeldag, oogsten van rogge, dorsen van graan, ploegen met paarden en een ouderwetse kinderkermis.
Het museum werkt aan de presentatie van de Canon van Nederland. Stap voor stap wordt de geschiedenis van ons dagelijks leven met de grote gebeurtenissen uit het verleden verbonden. In 2016 is dit gereed. Het Nederlands Openluchtmuseum is lid van de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen.
Het openluchtmuseum kwam tot stand mede dankzij de historicus Frederic Adolph Hoefer, die in april 1912 het plan opperde om een openluchtmuseum te bouwen, in navolging van soortgelijke musea die hij in Scandinavië had bezocht. Door industrialisatie en verstedelijking verdwenen de regionale verschillen en dreigden tradities en ambachten verloren te gaan. Door historisch belangrijke gebouwen naar een museumterrein te verplaatsen, waar mensen met kennis van zaken aan bezoekers tonen hoe men vroeger leefde en werkte, kan het verleden levend worden gehouden. De "Vereniging voor Volkskunde Het Nederlands Openluchtmuseum" werd nog dezelfde maand opgericht, en deze opende op 13 juli 1918 haar deuren, met zes gebouwen die men van elders had overgebracht. Een van deze eerste huisjes is het loshuis uit Beuningen dat al in de 17e eeuw is gebouwd. Het park heeft een oppervlakte van 44 hectare (https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands_Openluchtmuseum).
Amsterdams café
Bij de ingang van het Openluchtmuseum staat een Amsterdams café met daarachter een typische Amsterdamse krottenwijk...
Café Tante Stien is klein en bruin. Op de tafel ligt een perzisch tapijtje. De kroonluchter heeft kaarsvormige lampjes. In de afwas degelijke witte kopjes, op de muur versleten bruinleren behang. Er hangt een doordringende lucht van sigaretten en verschaald bier. Of is dat verbeelding, want de sigaretten in de volle asbakken zijn nep, net als het bier en de koffie in de halfvolle glazen en kopjes.
Maar de prijzenkast zit vol bekers, de vitrine vol pakjes shag, en ‘Geef mij maar Amsterdam’ en andere Jordanese liederen galmen door de ruimte, gemengd met Amsterdams geroezemoes. En dus is het hartstikke gezellig bij Tante Stien (www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/28877/tentoonstelling-cafe-tante-stien-en-een-turkenpension.html).
Het café van Tante Stien in Arnhem is gebaseerd op buurtkroeg De Koevoet uit de Lindenstraat, waar een echte tante Stien achter de tap stond. Het café serveerde maaltijden aan studenten en was op zondagmiddag podium voor het Jordanese levenslied (www.nvm.nl/actual/maart_2012/amsterdamse_achterbuurt_herbouwd_in_arnhem.aspx).
Café Tante Stien, 1974
De Jordaan heeft rond 1975 tientallen kroegen. Liefhebbers van opera vinden hun weg naar de Twee Zwaantjes, bij Co Meijer komen ‘de vaste jongens’ samen voor een gezellig potje biljart en voor een goed verhaal kun je terecht bij de pijprokende ome Herman op de Noordermarkt.
Het café in het Openluchtmuseum is geïnspireerd op café de Koevoet, een kleine buurtkroeg uit de Lindenstraat. Tante Stien zwaait hier lange tijd de scepter. In 1972 neemt Frank Reinbergen de kroeg over. Met goedkope maaltijden weet hij studenten te trekken. De Koevoet herbergt dan een gezellige mengelmoes van oude Jordanezen en nieuwkomers. De borrel wordt er met een kop geschonken en op zondagmiddag klinken, bij de accordeon, luid de Amsterdamse levensliederen.
...
Tot 1900 zijn overal in Nederland nog uitgewoonde, overbevolkte krotwoningen te vinden. Na de woningwet van 1901 komen hiervoor langzamerhand betere arbeiderswoningen in de plaats. Wat lange tijd de gangbare huisvesting was voor de armen, is zeldzaam geworden. Dit unieke erfgoed van de armoede vormt de harde realiteit achter de idylle van de gezellige Jordaan (www.openluchtmuseum.nl/ontdek-het-museum/museale-gebouwen/amsterdamse-westerstraat-/wat-is-er-te-zien/).
In het Amsterdamse café is een echte cafésfeer, met halfvolle glazen bier op tafel, en vuile vaat op de toog. Aan de muur hangt reclame van Amstelbier en ook een prijslijst met oude prijzen van vroeger, zestig cent voor een biertje...
Even verderop in het park is er nog een café te vinden:
Budel - Brabants café
In deze boerderij annex café uit Budel proeft u nog altijd die typische Brabantse gastvrijheid en sfeer. De waardin brengt u lekkere drankjes zoals drie soorten bier van eigen brouwerij, (www.openluchtmuseum.nl/praktische-info/eten-en-drinken/)
Het Brouwhuis uit Ulvenhout heeft sinds 1937 een plek in het Openluchtmuseum. Wat is nog mooier dan vertellen over bierbrouwen? Zélf brouwen! Sinds 2007 stroomt het museumbier rijkelijk en blijkt een groot succes. In de moderne aanbouw wordt het bier gebrouwen op eigentijdse wijze.
Op 13 mei 2014 openen de brouwers het seizoen vanachter hun nieuwe brouwmeubel. In het oude brouwhuis beleef je met vernieuwde presentaties hoe het brouwen er in het jaar 1910 in Brabant aan toe ging. Deze herinrichting is mogelijk gemaakt dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij. U bent van harte uitgenodigd om te komen kijken. En proeven!
Het vrijgekomen stuk grond naast de brouwerij vraagt om de aanplant van een hoppetuin. En geheel in stijl: op een traditionele wijze (vgl. oude brouwerij) en op de moderne wijze (vgl. museumbierbrouwerij). Het Openluchtmuseum plaatst tien rijen 'modern'; rijen van 20 meter lang en met palen van 5 meter. De palen zijn inmiddels gearriveerd, nu nog de 600 meter draad en de hopplanten. Niet zomaar hopplanten maar rassen die we in de brouwerij zouden kunnen gebruiken. Deze zijn besteld in Duitsland (Gaat u deze maand nog naar Beieren? Laat even weten!).
Er komen ook vier rijen 'traditioneel'; met wilgen staken tot een meter of 3 in een wigwamvorm. Tussen de staken wordt een flink gat gegraven, de zogenaamde hoppekuil, waarin een flinke hoeveelheid mest wordt ondergespit. Of dit allemaal dit voorjaar gaat lukken? Ach, het genot zit in het verlangen (www.openluchtmuseum.nl/win-lentebier/).
Detail informatie
Plaats:Ulvenhout, Gemeente Breda (NB)
Bouwperiode:omstreeks 1750
Verplaatsing:1940
Interieur:omstreeks 1900
Museumlocatie:Plattegrond (78)
(www.openluchtmuseum.nl/ontdek-het-museum/museale-gebouwen/brouwhuis-ulvenhout-nb/herbouw-en-restauratie/)
In 1922 stopte brouwer Henri Nooren van brouwerij De Roskam uit het Brabantse Ulvenhout met zijn bedrijf. In diezelfde tijd sloot ook de Arnhemse bierbrouwerij ‘De Kroon’ haar deuren. Kleine bierbrouwers kregen zware klappen te verduren toen de aanvoer van graan en brandstof in de eerste wereldoorlog stagneerde. Bovendien was het heldere Beierse bier (pils) sterk in opkomst en ook schroefde het Bierbesluit van 1926 de kwaliteitseisen belangrijk op. Deze ontwikkelingen deden veel brouwerijen de das om.
Brouwerij De Roskam staat inmiddels al meer dan een halve eeuw in het Openluchtmuseum (herbouwd in de tweede wereldoorlog) en vanaf december 2007 wordt er weer gebrouwen. De Brouwerij is lid van het Klein Brouwerij Collectief (KBC) dat sinds 2003 bestaat en sinds dien is uitgegroeid tot het grootste samenwerkingsverband van bierbrouwerijen en licentiebrouwers van Nederland.
Bier is een beleving.
In de Brabantse brouwerij 'De Roskam' bereidt brouwer Patrick Leenders, het smakelijke gerstennat op eigentijdse wijze. Naast Patrick werken er 11 vrijwilligers en een adviseur in de brouwerij. We streven naar duurzame productie. Hiervoor hebben we een samenwerking met Natuurmonumenten gebaseerd op het gebruik van elkaars grondstoffen (gerst en hop) (www.openluchtmuseum.nl/ontdek-het-museum/museale-gebouwen/brouwhuis-ulvenhout-nb/geschiedenis/).
Bierbrouwerij
In de aanbouw aan het authentieke brouwhuis wordt echt bier gebrouwen. De brouwer bereidt het smakelijke gerstenat op eigentijdse wijze en vertelt vol vuur over zijn prachtige oude ambacht in een historisch gebouw dat volop biergeschiedenis ademt.
Brouwers van bruin bier
In De Roskam brouwde de laatste bierbrouwer Henri Nooren tot in de jaren twintig van de vorige eeuw vooral bovengistend bruin bier. Net als vele andere dorpsbrouwerijen raakte de Roskam in de jaren na de eerste wereldoorlog in verval. Moordende concurrentie door schaalvergroting en een toenemende voorkeur voor ondergistende pils deden de brouwerijen de das om.
Een tentoonstelling brengt de geschiedenis van het ambachtelijk brouwen in beeld. Met gevoel voor traditie en vakmanschap wordt in de museumbrouwerij in moderne ketels voortreffelijk bier gebrouwen. Het oude brouwhuis laat beleven hoe het brouwen er vroeger in Brabant aan toe ging.
Brouwers combineerden hun beroep vaak met een ander beroep als boer of herbergier. Deze brouwerij hoorde bij de pleisterplaats ‘De Roskam’. De brouwer was dus tegelijkertijd herbergier (www.openluchtmuseum.nl/ontdek-het-museum/museale-gebouwen/brouwhuis-ulvenhout-nb/).
Het museumbier van het Nederlands Openluchtmuseum is al enkele jaren een succes. Bier is een beleving dat veel bezoekers aantrekt. Met de restauratie van de bierbrouwerij is een ontvangstruimte/proeflokaal ingericht waarbij kennisoverdracht over bier centraal staat. Het proeflokaal is 12 december 2012 heropend.
De vernieuwing van de bierbrouwerij:
Realiseerde een ontvangstruimte/proeflokaal waar groepen tot maximaal dertig personen kennis kunnen maken met diverse aspecten van onze bieren en brouwtradities: de smaak, de geur, de grondstoffen, de historische context van brouwen en biergebruik. Het is een plek voor groepen en individuele bezoekers om over bier te leren en bier te proeven (www.openluchtmuseum.nl/ontdek-het-museum/museale-gebouwen/brouwhuis-ulvenhout-nb/herbouw-en-restauratie/).
Bij het lelijke gebouw is een eestgebouw, fascinerend. Verder hebben ze in het gebouw een tentoonstelling over bier en brouwen:
De brouwerij heeft bij de balie (?) staan de lagertanks:
Verder zijn in de brouwerij allerlei dingen te zien van de oude brouwerij, of nou ja dingen.. De complete oude brouwerij is nagebouwd. Met een audiopresentatie in het Brabants, alsof je er bij bent. Heel indrukwekkend:
De geilkuip waar het bier gist, met de gistvaten ervoor.
De waterbak, met de oven eronder:
Geen wonder dat vroeger vaak brouwerijen afbranden. Er werd dus veel gestookt in die houten gebouwtjes.
Het warme water ging in deze kuip waar het mout bij ging en van daaruit in het vat rechts(onder). Daarna ging het naar de koelbak, waarna de ramen open gingen, zodat het hele dorp het bier rook; goede reclame voor de brouwerij!
Na het gisten, ging het bier in vaten:
Hierbij hoorde je ook een audioreconstructie van een gesprek waarbij wordt gesproken over de nieuwe rage: pils. Nee de brouwer weet het zeker zijn bruine bier zal blijven bestaan. Nu bijna 100 jaar na sluiting van brouwerij De Roskam is het Hollandse bruine bier niet langer uitgestorven, doordat de 'hype' van pils begint over te waaien en craftbeer weer opkomt. De oude standaardbieren worden nu weer gezien als bijzonder.
Nabij de brouwerij zijn ook bierdrinkende kabouters te ontdekken:
