Boezembier had ik al eens eerder op.
"De fles plopte bij openen. De luidheid van de plop deed me wat verschieten. De zilveren kroonkruk scheerde rakelings langs mijn hoofd. Wat een knaller! Gelukkig was het geen gusher. De kroonkurk vond ik op zijn kant op het aanrecht terug.
Het bier ruikt friszurig, zoals appels. Groene appels!? De smaak en afronk hebben ook dit licht zurige mondgevoel op de tanden, zoals bij het eten van zo een zure appel. De smaak is verder niet echt bitter of moutig te noemen, maar wel erg zacht en met een beetje fantasie ook romig te noemen.
Het bier deed jong aan. De smaak was nog niet echt vol. Het bier kwam op me over als een fris lentebier. Rijk aan smaak, maar nog niet rijp. De smaak was luchtig en vluchtig, met een sluimerende potentie op meer in de afdronk. Helaas blijft het niet hangen. Het is een lichtvoetig bier."
(http://biervat.blogspot.nl/2013/05/heerlijkheid-bier-boezembier.html)
Dit bier plopte niet. Het bier ruikt inderdaad zurig. Ook de smaak is inderdaad zurig, met weinig bitterheid of moutigheid. Bij het inschenken komen er wat vieze grijzige stukjes gist mee. Jammer...
![]()
![]()
Het bier dat ik nu drink heeft het bovenste etiket. Wat zit er in?
Water; check
Gerstemout; check
Tarwemout; check
Havervlokken; ??
Hop; check
Appel/perensap;??
Koriander; check/?
Vlierbloesem;??
Gist; check
Havervlokken?
![]()
Haver (Avena sativa) is een eenjarige plant uit de grassenfamilie (Poaceae). Haver is een graansoort, die reeds sinds 7000 v.Chr. geteeld wordt. Haver komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa en Zuidwest-Azië en is ontstaan uit de wilde haver (Avena fatua). Tot in de Late Middeleeuwen was haver in Nederland op de zandgronden een belangrijk gewas. Haver werd toen geteeld voor zowel menselijke consumptie (haverkoeken, haverbrij en haversoep) als voor veevoer. Ook was haver het belangrijkste graan voor de bierbrouwerij. Pas later is de haver in de bierbrouwerij verdrongen door brouwgerst (http://nl.wikipedia.org/wiki/Haver).
![]()
Haver is voedzaam, heeft een goede eiwitsamenstelling, bevordert een goede tand- en botvorming en is bovendien licht verteerbaar (www.detuinen.nl/de-tuinen-havervlokken.html/).
Havermout wordt bereid uit de graansoort haver door de hele haverkorrels te wassen, te pellen en ze te verhitten. Na deze behandeling worden ze eventueel in stukken geknipt en vervolgens met stoom verhit om ze daarna plat te walsen. Havermout kent vele culinaire toepassingen in zowel zoete als hartige gerechten. Een bekend gerecht is de havermoutpap. Havermout is verkrijgbaar in verschillende varianten. Volgens deskundigen is havermout een gezonde toevoeging aan het dagelijks dieet, omdat het tijdens de spijsvertering bindt met galzout, waardoor deze niet geresorbeerd wordt maar via de ontlasting het lichaam verlaat. Omdat galzouten in het lichaam gemaakt worden uit cholesterol, biedt het regelmatig eten van havermout een natuurlijke manier om de cholesterolspiegel omlaag te brengen. Voor bierbrouwers is het belangrijk te weten dat havermout niet gemout is en dus geen voor het maischen belangrijke enzymen bevat (http://nl.wikipedia.org/wiki/Havermout).
![]()
Havermoutpap is een gerecht dat bereid wordt uit melk of water en havermoutvlokken. Het wordt gegeten als ontbijt of als nagerecht. Om de pap te bereiden wordt ongeveer 75 gram havermout in 1 liter water of melk aan de kook gebracht en vervolgens op een laag vuur gekookt tot een enigszins lobbige pap ontstaat. De kooktijd hangt af van het type havermout (http://nl.wikipedia.org/wiki/Havermoutpap).
Hildegard Von Bingen ((Bermersheim, bij Alzey, Midden-Duitsland, 1098 – Rupertsberg, bij Bingen, 17 september 1179), bijgenaamd "de Sibille van de Rijn", was een Duitse benedictijnse abdis en geldt als eerste vertegenwoordigster van de Duitse middeleeuwse mystiek.) besteedde veel aandacht aan haver, en zij schreef hierover: "Laat een ieder die uitgeput is door verlamming en als resultaat daarvan een lege geest en gespleten gedachten heeft, zodat deze mens enigszins krankzinnig genoemd kan worden, een zweetbad nemen, door het water waarin Haver is gekookt over hete stenen te gieten, laat zij dit vaak doen, dan keren deze mensen terug naar zichzelf en herkrijgen ze hun zinnen weder."
(http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/71801-haver-is-gezonder-dan-je-denkt.html)
Maximillian Bircher-Benner ((22 augustus 1867 - 24 januari 1939) was een Zwitserse arts en voedingsdeskundige. Hij geldt als pionier op gebied van de voedingsleer en heeft muesli ontwikkeld.) was een Zwitserse sanatoriumarts die geloofde in de genezende kracht van rauw voedsel. Om zijn patiënten te genezen stelde hij – we hebben het over het begin van de 20ste eeuw – een soort brei samen van rauwe havervlokken, appel, citroensap, noten en melk. Inderdaad, raw food avant la lettre.
Tot op de dag van vandaag staat Birchermüesli op de ontbijtkaart van menig Zwitsers hotel. Bijna altijd is dat een opgeleukte versie met extra fruit en noten en met room of yoghurt in plaats van de gecondenseerde melk uit het oorspronkelijke recept. Die zoete blikmelk vormde namelijk altijd al een compromis. Als natuurgeneeskundige was Bircher fel gekant tegen suiker en voedsel uit blik, maar verse melk was destijds ongepasteuriseerd en te gevaarlijk voor zieken.
Nieuwsgierig naar het origineel, volgde ik de adviezen van de dokter toch een keer letterlijk op: week 1 eetlepel havervlokken één nacht in 4 eetlepels water en meng er 2 geraspte zure appels, 1 eetlepel citroensap, 1 eetlepel gecondenseerde melk en 1 eetlepel gehakte hazelnoten door. Het weken in water was bedoeld om de haver beter verteerbaar te maken (www.nrc.nl/koken/2013/06/03/de-geneeskracht-van-rauwe-havermout/). Is dat niet overnight oats?...
Overnights oats (de Amerikaanse naam voor havermout die je een nacht weekt in water of melk) zijn bij veganisten al jaren favoriet (www.culy.nl/recepten/havermout/).
check,
Appel/perensap;??
Appeldsap en perensap zijn bekende sapjes en ook de combinatie is niet onbekend. Je kan het ook zelf maken. Maar appelsap of perensap (of een mix) in bier? Wat voor smaak geeft dat? Een zuurtje?
Op het hobbybrouwforum zijn ze er wel bekend mee: Dat het bier zuur is met 10% appelsap verwondert me niet echt. Appelsap heeft een vrij hoog zuurtegraad (ten opzichte van het bier), dus die toevoeging maakt het bier zuurder. In veel vruchtenbieren wordt tijdens de nagisting pas vruchten toegevoegd, of een concentraat. Je zou appelsap kunnen vergelijken met een verdund concentraat. Persoonlijk zou ik concentraat gebruiken en geen sap, om juist die verhouding zo gunstig mogelijk te laten zijn voor het bier (liefst > 95% bijvoorbeeld) (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=525.0). Ook kun je appel/perensap gebruiken om gist te winnen (www.sjoerdmulder.nl/blog/gist-jatten_94/).
Bij brouwerij Hofstetter in het Mühlviertel van Opperoostenrijk – vlakbij de Tsjechische grens. De brouwerij stamt uit 1449 en is daarmee de oudste van Oostenrijk - voegen ze 30% appelsap toe aan het bier, vlak voor de vergisting. Het resultaat is een bier dat naar frisse appeltjes ruikt en friszuur van smaak is. Ook dit bier heeft met 4,2% relatief weinig alcohol. Het zijn in Nederland nog onbekende bieren, maar als huidige trend van zoete en fruitige bieren verandert naar fruitige dorstlessende exemplaren, dan maken dit soort experimenten grote kans een succes te worden (www.bierburo.nl/Bierburo/Bierlog_2010/Artikelen/2010/4/25_Appeltjes_van_Oranje.html). Er blijken ook tal van appelbieren te zijn (geweest?), zoals Bavaria Apple, Fruitesse Appel en Appelbocq (www.bierburo.nl/Bierburo/Bierlog_2007/Artikelen/2007/1/19_Appel.html).
Dus, check...
![]()
Koriander (Coriandrum sativum) is een plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). De plant wordt ook wel 'ketoembar', 'coander' of 'wantsenkruid' genoemd. Het is een specerij die in veel verschillende keukens wordt gebruikt. De specerij komt oorspronkelijk uit het Midden-Oosten en het Middellandse Zeegebied. Koriander is een eenjarige plant. Het is de enige soort in het geslacht Coriandrum.Alle delen van de plant zijn eetbaar. De verse bladeren en de gedroogde vruchten (doorgaans verkeerdelijk als "zaden" aangeduid) worden het meest gebruikt in de keuken. Er is een groot verschil in smaak tussen de vruchten en de bladeren van de plant. De vruchten worden zowel heel gebruikt als in poedervorm; in poedervorm wordt het ook wel ketoembar genoemd. Koriander(zaad) is tot op zekere hoogte met karwij(zaad) uitwisselbaar. Korianderzaad, ook wel bekend als duizelzaad, wordt naast karwijzaad en komijn gebruikt als smaakmaker in donkere bieren. In vroegere tijden werd koriander vaak gebruikt in de Belgische en Nederlandse keuken, een laatste overblijfsel hiervan is terug te vinden in de gruut die in witbier gebruikt wordt in België (http://nl.wikipedia.org/wiki/Koriander).
De naam koriander is afkomstig van het Griekse koris, hetgeen zoiets betekent als luis of wants, vanwege de onfrisse geur van de onrijpe zaadjes. Van koriander kan zowel het blad als de zaadjes gebruikt worden. Het blad wordt meestal gebruikt in de Indiase en Thaise keuken, terwijl de zaadjes meestal als specerij gebruikt worden. Korianderzaad is ongeveer zo groot als peperkorrels en werd vroeger gebruikt tegen maag- en darmklachten en ontstekingen en zweren. Korianderzaad heeft een beetje een citrus/mintachtig aroma. Korianderzaad bestaat voor 1% uit olie. Deze olie bestaat voor het grootste deel uit de stoffen linalool en linalylacetaat. Koriander wordt in een groot aantal bieren toegepast. In de meeste witbieren wordt koriander gebruikt, maar ook in bijvoorbeeld La Chouffe en diverse paasbieren (Paasij). Ook dubbels en tripels bevatten vaak koriander. Van koriander kun je 2 tot 15 gram per 10 1iter bier gebruiken. In witbieren, dubbels en tripels mag de koriander zeker niet overheersen: 3 tot 4 gram per 10 1iter is voor deze bieren meer dan genoeg. Je kan koriander het beste vers malen en kort voor het einde van het koken toevoegen met het deksel op de pan. Zodoende gaat er zo min mogelijk van de smaak en het aroma verloren (www.twortwat.nl/per.auteur?article_id=1142167658).
Voor bier (veel in witbieren en tripels) wordt het korianderzaad gebruikt. Korianderzaden zijn ongeveer zo groot als peperkorrels en hebben een fris, beetje citrus/mintachtig, aroma. Korianderzaad bestaat voor 1% uit olie, welke voor het grootste deel bestaat uit de stoffen linalool en linalylacetaat. Het geeft een licht wrange citrussmaak en wordt vaak gebruikt in witbier en tripel. Van koriander kun je 2 tot 15 gram per 10 1iter bier gebruiken. In witbieren, dubbels en tripels mag de koriander zeker niet overheersen. Dan is 3 tot 4 gram per 10 1iter voor deze bieren meer dan genoeg. Je kan koriander het beste malen en kort voor het einde van het koken toevoegen (www.brouw-bier.nl/theorie/grondstoffen/kruiden/koriander.aspx).
![]()
Dus, check...
Vlierbloesem;??
Vlier (Sambucus) is een geslacht van snelgroeiende heesters of kleine bomen. In de lente dragen ze tuilen van witte of crèmekleurige bloemen, gevolgd door kleine rode, blauwachtige of zwarte vruchten. Ook komt er een vlier met paars blad en roze bloemen voor. De vlier is de favoriete gastheer van het judasoor.
De bessen zijn een belangrijke bron van voedsel voor veel vogels. De vlier wordt in Noord-Holland en Ameland ook wel flarieboom of vlaarder genoemd. Hoewel de naam anders doet vermoeden is de likeur Sambuca niet gemaakt van vlier maar van anijs. Wel kan van de bloemen vlierbloesemlimonade gemaakt worden.De meest voorkomende soorten in centraal Europa zijn:
De gewone vlier (Sambucus nigra), met zwarte bessen, is de belangrijkste soort in Europa. Een in de natuur voorkomende variëteit van de gewone vlier is de peterselievlier (Sambucus nigra var. laciniata), die diep ingesneden bladeren heeft.
De trosvlier of bergvlier (Sambucus racemosa) groeit in de koudere gedeelten van het noordelijk halfrond en heeft helderrode bessen.
De kruidvlier (Sambucus ebulus) is een zeldzame soort die op kalkrijke gronden aan akker- en bosranden gevonden wordt (http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlierbessen).
![]()
De gewone vlier (Sambucus nigra) is een plant uit de muskuskruidfamilie (Adoxaceae). De bloei is van mei tot juli. De bestuiving vindt plaats door insecten. De vruchten zijn in september en oktober rijp. De plant vermeerdert zich door zaad, dat met name door spreeuwen, die dol op de bessen zijn, wordt verspreid. Botanisch gezien zijn de bessen steenvruchten. De gewone vlier wordt door het edelhert gegeten omdat zij de plantendelen kunnen verteren. Voor veel andere dieren is de soort giftig vanwege cyaanverbindingen in het blad. In vlierstruiken is vaak het zwammetje judasoor te vinden. Het merg van de twijgen wordt toegepast om kleine voorwerpen te beschermen. Van de vruchten wordt jam, vruchtensap en vlierbessenjenever gemaakt. De bloesem wordt wel in pannenkoeken gebruikt. De Noord-Amerikaanse Indianen frituren de bloesem nog wel. Bovendien kan men van de bloesem siroop maken. Deze wordt voornamelijk geproduceerd in Engeland en staat wel bekend als Elderflower Cordial. In Zweden staat het bekend als Fläderblomssaft. De gedroogde bloesem kan het hele jaar door gebruikt worden om thee van te zetten. In de Middeleeuwen had de vlier de reputatie dat hij beschermde tegen hekserij (zie afweerkruid), de vlier is gewijd aan Vrouw Holle (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_vlier).
![]()
De gewone vlier behoort tot de oudste en meest favoriete geneeskrachtige planten. Ook in de mythologie speelt de plant een grote rol. Volgens de Germanen woonde in de vlier de beschermende huisgodin Vrouw Holle of Holda. Zij beschermde de mensen en het vee tegen ziekte, onheil en blikseminslag. Een vlierboom vellen werd dan ook gezien als een ernstig misdrijf.
Als een vlier vanzelf opkwam bij het huis gaf het zelfs geluk en voorspoed. Werd de lijsterbes als beschermer vaak vóór het huis geplant, de vlier had deze taak aan de achterkant. Waarschijnlijk ook omdat de vlier vliegen uit het huis houdt. De keuken was vaak aan de achterkant gesitueerd en zo werd het eten beschermd tegen besmetting. Om die reden werden vaak ook bosjes van vliertakken bij deuren en in veestallen gehangen en aan paardentuig bevestigd. Ook werd vlier vaak bij de melkstal geplant, omdat men dacht dat de melk daardoor niet zuur zou worden. Kaasdoeken werden om dezelfde reden vaak te drogen gehangen op de vlieren. Ook werden vaak vlieren geplant bij bakhuizen. Van de ovens werd namelijk gedacht dat dit een thuis zou zijn van de duivel die zich aangenaam voelt bij hellevuren. De vlier zou dan bescherming bieden tegen de duivelse invloeden. De baksels werden vaak onder de vlier gezet om af te koelen (kruidenkorf).
De trosvlier of bergvlier (Sambucus racemosa) is een struik uit de muskuskruidfamilie (Adoxaceae). De trosvlier staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als algemeen voorkomend en stabiel of toegenomen
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Trosvlier).
De kruidvlier (Sambucus ebulus) ook lage vlier of hadik is een overblijvende plant die behoort tot de muskuskruidfamilie (Adoxaceae). De plant komt van nature voor in Eurazië en wordt in de siertuin gebruikt. In Nederland staat de soort op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk afgenomen. De bladeren, vruchten en zaden bevatten de glycosiden sambunigrine en prunasine en zijn daarom giftig. In tegenstelling tot die van de gewone vlier (Sambucus nigra) zijn de bessen niet eetbaar! (http://nl.wikipedia.org/wiki/Kruidvlier). De bloemen lijken erg op de andere vliersoort, maar de bladeren zijn vaak anders (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=2507.0).
Het judasoor (Auricularia auricula-judae, synoniem: Hirneola auricula-judae) is een zwam uit de familie Auriculariaceae. De soort neemt bij droog weer in omvang af en regenereert in vochtiger omstandigheden. De naam wordt wel verklaard uit de overlevering dat Judas Iskariot zich aan een vlier had opgehangen nadat hij Jezus verraden had. De vlier is de favoriete gastheer van het judasoor. Ook lijkt het zwammetje op een oor. In het verhaal over de arrestatie van Jezus wordt verteld dat Petrus een Romeinse soldaat het oor afhakt om de arrestatie te voorkomen. Judas was degene die Jezus verraadde met een kus. Judasoor is eetbaar en wordt veel gebruikt in de Chinese en Japanse keuken. De zwam kan ook worden gegdroogd en dan worden gegeten (http://nl.wikipedia.org/wiki/Judasoor). Na Jezus' overlevering aan de Romeinse stadhouder Pilatus kreeg Judas grote spijt over zijn daad. Hij ging naar de priesters en zei dat hij gezondigd had en onschuldig bloed had verraden; hij wilde de beloning teruggeven, maar ze draaiden zich om. Daarop smeet hij het geld op de tempelvloer, liep weg en hing zichzelf op (Matteüs 27:5) (http://nl.wikipedia.org/wiki/Judas_Iskariot).
Vlierbloesembeignets, vlierbloesemsap en siroop zijn te maken met vlier.
Ingrediënten voor beignets:
8 vlierbloesemschermen
200 gram bloem
1 groot ei
2 deciliter lauwe melk
snufje zout
zonnebloemolie (om te frituren)
poedersuiker of honing
(www.vlierbessen.nl/recepten/vlierbloesembeignets/). Je zou dus er een bierbeslag van kunnen maken...
(hier een recept voor vlierbessensiroop)
Er is ook vlier in bier (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=2507.0): 1 liter water met daarin 1 geperste citroen, hierin laat je 4 à 5 grote schermen vlierbloesem 24 uur weken. Dit heb ik verdeeld over 2 boterbakjes en dat ingevroren om te worde toegevoegd aan het kokende wort. Voor 10 liter is 30 gram verse vlierbloesem (enkel de bloemen) te gebruiken. [ook is er een recept met maar 15 gram] Om de smaak van gekookte vlierbloesem vast te stellen heb ik er gewoon thee van gemaakt. Enkele verse bloemen overgieten met heet water 5 min laten trekken en proeven.......... Van daaruit kan je dan afleiden wat de smaak van de vlierbloesem zou zijn in je bier. Trouwens als je de thee aanlengt met bv een wieckse of het weizen van Lidl kan je door verschillende doseringen jou smaak bepalen. Mogelijk dat teveel vlierbloesem een urinesmaak kan geven (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=2507.0). Zie ook www.dekoperentsjettel.nl/pdf/originele/2004/oktober/vlier_en_bier.pdf
De bloesem moet geplukt worden, als de bloemetjes open zijn en kijk of de bloemscherm wel lekker ruikt (er schijnt ook een soort te zijn die naar kattepis reukt). Was het pluksel niet, omdat dan veel van de smaak weggespoeld wordt.
Alleen de bloesem, dus zonder steeltjes en dergelijke, wordt voor het bierbrouwen gebruikt. Ze worden aan het eind van het kookproces van de wort toegevoegd (ca. 10 minuten voor het einde). Voorbeelden van bieren die gemaakt worden/werden met vlierbloesem; Gulpener Korenwolf (5 vol%) (www.bierwoordenboek.com/Vlierbloesem.ashx). Ook Zonnestraal (6,5%) van brouwerij de 7de Hemel in Sevenum (www.brouwerijde7dehemel.nl/?p=1080).
Dus, ook dat check!
Dat zit allemaal in Boezembier, en dan dat gist dat nu een bodempje heeft gevormd in mijn glas..
"De fles plopte bij openen. De luidheid van de plop deed me wat verschieten. De zilveren kroonkruk scheerde rakelings langs mijn hoofd. Wat een knaller! Gelukkig was het geen gusher. De kroonkurk vond ik op zijn kant op het aanrecht terug.
Het bier ruikt friszurig, zoals appels. Groene appels!? De smaak en afronk hebben ook dit licht zurige mondgevoel op de tanden, zoals bij het eten van zo een zure appel. De smaak is verder niet echt bitter of moutig te noemen, maar wel erg zacht en met een beetje fantasie ook romig te noemen.
Het bier deed jong aan. De smaak was nog niet echt vol. Het bier kwam op me over als een fris lentebier. Rijk aan smaak, maar nog niet rijp. De smaak was luchtig en vluchtig, met een sluimerende potentie op meer in de afdronk. Helaas blijft het niet hangen. Het is een lichtvoetig bier."
(http://biervat.blogspot.nl/2013/05/heerlijkheid-bier-boezembier.html)
Dit bier plopte niet. Het bier ruikt inderdaad zurig. Ook de smaak is inderdaad zurig, met weinig bitterheid of moutigheid. Bij het inschenken komen er wat vieze grijzige stukjes gist mee. Jammer...
Het bier dat ik nu drink heeft het bovenste etiket. Wat zit er in?
Water; check
Gerstemout; check
Tarwemout; check
Havervlokken; ??
Hop; check
Appel/perensap;??
Koriander; check/?
Vlierbloesem;??
Gist; check
Havervlokken?
Haver (Avena sativa) is een eenjarige plant uit de grassenfamilie (Poaceae). Haver is een graansoort, die reeds sinds 7000 v.Chr. geteeld wordt. Haver komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa en Zuidwest-Azië en is ontstaan uit de wilde haver (Avena fatua). Tot in de Late Middeleeuwen was haver in Nederland op de zandgronden een belangrijk gewas. Haver werd toen geteeld voor zowel menselijke consumptie (haverkoeken, haverbrij en haversoep) als voor veevoer. Ook was haver het belangrijkste graan voor de bierbrouwerij. Pas later is de haver in de bierbrouwerij verdrongen door brouwgerst (http://nl.wikipedia.org/wiki/Haver).
Haver is voedzaam, heeft een goede eiwitsamenstelling, bevordert een goede tand- en botvorming en is bovendien licht verteerbaar (www.detuinen.nl/de-tuinen-havervlokken.html/).
Haver is heel erg voedzaam en bevat langzame koolhydraten, en dat is belangrijk, want die langzame koolhydraten zorgen voor een voldaan gevoel waar je de hele morgen op kunt teren. Mensen die last hebben van obesitas of diabetes kunnen hier van profiteren. Haver bevat langzame suikers, veel vezels, eiwitten, zink, magnesium ijzer, vitamines K, E, B1, B2, B6 en carotenen. Het is snel klaar en heel goedkoop.
Haver bevat Fytinezuur, en Fytinezuur is een antinutriënt. Antinutriënten remmen de opname van mineralen als calcium, magnesium en zink, en dat werkt dus tegengesteld. Het zijn mineralenrovers. Je vindt Fytinezuur ook in Brinta, soja, peulvruchten en granen. Je kunt er dus niet echt omheen. Neem bijvoorbeeld volkoren of meergranenbrood. Deze producten zijn heel gezond, maar juist door die fytinezuren worden de gezonde mineralen niet goed door het lichaam opgenomen. Er is wel een manier om het Fytinezuur te laten afnemen. En dat is weken. Weken en het weekwater weggooien.(bij haver). Of, zelf brood bakken en het brood een nacht lang laten rijzen. Wat betreft brood is zuurdesembrood veel gezonder en tarwekiembrood het aller-gezondst. Laat de havervlokken een nachtje weken en giet het water de volgende morgen weer af. Door het weken komt het Fytinezuur vrij en kun je dit met het water wegspoelen. Het voordeel dat je dan ook nog hebt is dat de haver niet lang meer hoeft te koken. Je brengt de kooktijd terug van 30 minuten naar een minuutje (http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/71801-haver-is-gezonder-dan-je-denkt.html).
Havermoutpap is een gerecht dat bereid wordt uit melk of water en havermoutvlokken. Het wordt gegeten als ontbijt of als nagerecht. Om de pap te bereiden wordt ongeveer 75 gram havermout in 1 liter water of melk aan de kook gebracht en vervolgens op een laag vuur gekookt tot een enigszins lobbige pap ontstaat. De kooktijd hangt af van het type havermout (http://nl.wikipedia.org/wiki/Havermoutpap).
Hildegard Von Bingen ((Bermersheim, bij Alzey, Midden-Duitsland, 1098 – Rupertsberg, bij Bingen, 17 september 1179), bijgenaamd "de Sibille van de Rijn", was een Duitse benedictijnse abdis en geldt als eerste vertegenwoordigster van de Duitse middeleeuwse mystiek.) besteedde veel aandacht aan haver, en zij schreef hierover: "Laat een ieder die uitgeput is door verlamming en als resultaat daarvan een lege geest en gespleten gedachten heeft, zodat deze mens enigszins krankzinnig genoemd kan worden, een zweetbad nemen, door het water waarin Haver is gekookt over hete stenen te gieten, laat zij dit vaak doen, dan keren deze mensen terug naar zichzelf en herkrijgen ze hun zinnen weder."
(http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/71801-haver-is-gezonder-dan-je-denkt.html)
Maximillian Bircher-Benner ((22 augustus 1867 - 24 januari 1939) was een Zwitserse arts en voedingsdeskundige. Hij geldt als pionier op gebied van de voedingsleer en heeft muesli ontwikkeld.) was een Zwitserse sanatoriumarts die geloofde in de genezende kracht van rauw voedsel. Om zijn patiënten te genezen stelde hij – we hebben het over het begin van de 20ste eeuw – een soort brei samen van rauwe havervlokken, appel, citroensap, noten en melk. Inderdaad, raw food avant la lettre.
Tot op de dag van vandaag staat Birchermüesli op de ontbijtkaart van menig Zwitsers hotel. Bijna altijd is dat een opgeleukte versie met extra fruit en noten en met room of yoghurt in plaats van de gecondenseerde melk uit het oorspronkelijke recept. Die zoete blikmelk vormde namelijk altijd al een compromis. Als natuurgeneeskundige was Bircher fel gekant tegen suiker en voedsel uit blik, maar verse melk was destijds ongepasteuriseerd en te gevaarlijk voor zieken.
Nieuwsgierig naar het origineel, volgde ik de adviezen van de dokter toch een keer letterlijk op: week 1 eetlepel havervlokken één nacht in 4 eetlepels water en meng er 2 geraspte zure appels, 1 eetlepel citroensap, 1 eetlepel gecondenseerde melk en 1 eetlepel gehakte hazelnoten door. Het weken in water was bedoeld om de haver beter verteerbaar te maken (www.nrc.nl/koken/2013/06/03/de-geneeskracht-van-rauwe-havermout/). Is dat niet overnight oats?...
Overnights oats (de Amerikaanse naam voor havermout die je een nacht weekt in water of melk) zijn bij veganisten al jaren favoriet (www.culy.nl/recepten/havermout/).
check,
Appel/perensap;??
Appeldsap en perensap zijn bekende sapjes en ook de combinatie is niet onbekend. Je kan het ook zelf maken. Maar appelsap of perensap (of een mix) in bier? Wat voor smaak geeft dat? Een zuurtje?
Op het hobbybrouwforum zijn ze er wel bekend mee: Dat het bier zuur is met 10% appelsap verwondert me niet echt. Appelsap heeft een vrij hoog zuurtegraad (ten opzichte van het bier), dus die toevoeging maakt het bier zuurder. In veel vruchtenbieren wordt tijdens de nagisting pas vruchten toegevoegd, of een concentraat. Je zou appelsap kunnen vergelijken met een verdund concentraat. Persoonlijk zou ik concentraat gebruiken en geen sap, om juist die verhouding zo gunstig mogelijk te laten zijn voor het bier (liefst > 95% bijvoorbeeld) (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=525.0). Ook kun je appel/perensap gebruiken om gist te winnen (www.sjoerdmulder.nl/blog/gist-jatten_94/).
Bij brouwerij Hofstetter in het Mühlviertel van Opperoostenrijk – vlakbij de Tsjechische grens. De brouwerij stamt uit 1449 en is daarmee de oudste van Oostenrijk - voegen ze 30% appelsap toe aan het bier, vlak voor de vergisting. Het resultaat is een bier dat naar frisse appeltjes ruikt en friszuur van smaak is. Ook dit bier heeft met 4,2% relatief weinig alcohol. Het zijn in Nederland nog onbekende bieren, maar als huidige trend van zoete en fruitige bieren verandert naar fruitige dorstlessende exemplaren, dan maken dit soort experimenten grote kans een succes te worden (www.bierburo.nl/Bierburo/Bierlog_2010/Artikelen/2010/4/25_Appeltjes_van_Oranje.html). Er blijken ook tal van appelbieren te zijn (geweest?), zoals Bavaria Apple, Fruitesse Appel en Appelbocq (www.bierburo.nl/Bierburo/Bierlog_2007/Artikelen/2007/1/19_Appel.html).
Dus, check...
Koriander (Coriandrum sativum) is een plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). De plant wordt ook wel 'ketoembar', 'coander' of 'wantsenkruid' genoemd. Het is een specerij die in veel verschillende keukens wordt gebruikt. De specerij komt oorspronkelijk uit het Midden-Oosten en het Middellandse Zeegebied. Koriander is een eenjarige plant. Het is de enige soort in het geslacht Coriandrum.Alle delen van de plant zijn eetbaar. De verse bladeren en de gedroogde vruchten (doorgaans verkeerdelijk als "zaden" aangeduid) worden het meest gebruikt in de keuken. Er is een groot verschil in smaak tussen de vruchten en de bladeren van de plant. De vruchten worden zowel heel gebruikt als in poedervorm; in poedervorm wordt het ook wel ketoembar genoemd. Koriander(zaad) is tot op zekere hoogte met karwij(zaad) uitwisselbaar. Korianderzaad, ook wel bekend als duizelzaad, wordt naast karwijzaad en komijn gebruikt als smaakmaker in donkere bieren. In vroegere tijden werd koriander vaak gebruikt in de Belgische en Nederlandse keuken, een laatste overblijfsel hiervan is terug te vinden in de gruut die in witbier gebruikt wordt in België (http://nl.wikipedia.org/wiki/Koriander).
De naam koriander is afkomstig van het Griekse koris, hetgeen zoiets betekent als luis of wants, vanwege de onfrisse geur van de onrijpe zaadjes. Van koriander kan zowel het blad als de zaadjes gebruikt worden. Het blad wordt meestal gebruikt in de Indiase en Thaise keuken, terwijl de zaadjes meestal als specerij gebruikt worden. Korianderzaad is ongeveer zo groot als peperkorrels en werd vroeger gebruikt tegen maag- en darmklachten en ontstekingen en zweren. Korianderzaad heeft een beetje een citrus/mintachtig aroma. Korianderzaad bestaat voor 1% uit olie. Deze olie bestaat voor het grootste deel uit de stoffen linalool en linalylacetaat. Koriander wordt in een groot aantal bieren toegepast. In de meeste witbieren wordt koriander gebruikt, maar ook in bijvoorbeeld La Chouffe en diverse paasbieren (Paasij). Ook dubbels en tripels bevatten vaak koriander. Van koriander kun je 2 tot 15 gram per 10 1iter bier gebruiken. In witbieren, dubbels en tripels mag de koriander zeker niet overheersen: 3 tot 4 gram per 10 1iter is voor deze bieren meer dan genoeg. Je kan koriander het beste vers malen en kort voor het einde van het koken toevoegen met het deksel op de pan. Zodoende gaat er zo min mogelijk van de smaak en het aroma verloren (www.twortwat.nl/per.auteur?article_id=1142167658).
Voor bier (veel in witbieren en tripels) wordt het korianderzaad gebruikt. Korianderzaden zijn ongeveer zo groot als peperkorrels en hebben een fris, beetje citrus/mintachtig, aroma. Korianderzaad bestaat voor 1% uit olie, welke voor het grootste deel bestaat uit de stoffen linalool en linalylacetaat. Het geeft een licht wrange citrussmaak en wordt vaak gebruikt in witbier en tripel. Van koriander kun je 2 tot 15 gram per 10 1iter bier gebruiken. In witbieren, dubbels en tripels mag de koriander zeker niet overheersen. Dan is 3 tot 4 gram per 10 1iter voor deze bieren meer dan genoeg. Je kan koriander het beste malen en kort voor het einde van het koken toevoegen (www.brouw-bier.nl/theorie/grondstoffen/kruiden/koriander.aspx).
Dus, check...
Vlierbloesem;??
Vlier (Sambucus) is een geslacht van snelgroeiende heesters of kleine bomen. In de lente dragen ze tuilen van witte of crèmekleurige bloemen, gevolgd door kleine rode, blauwachtige of zwarte vruchten. Ook komt er een vlier met paars blad en roze bloemen voor. De vlier is de favoriete gastheer van het judasoor.
De bessen zijn een belangrijke bron van voedsel voor veel vogels. De vlier wordt in Noord-Holland en Ameland ook wel flarieboom of vlaarder genoemd. Hoewel de naam anders doet vermoeden is de likeur Sambuca niet gemaakt van vlier maar van anijs. Wel kan van de bloemen vlierbloesemlimonade gemaakt worden.De meest voorkomende soorten in centraal Europa zijn:
De gewone vlier (Sambucus nigra), met zwarte bessen, is de belangrijkste soort in Europa. Een in de natuur voorkomende variëteit van de gewone vlier is de peterselievlier (Sambucus nigra var. laciniata), die diep ingesneden bladeren heeft.
De trosvlier of bergvlier (Sambucus racemosa) groeit in de koudere gedeelten van het noordelijk halfrond en heeft helderrode bessen.
De kruidvlier (Sambucus ebulus) is een zeldzame soort die op kalkrijke gronden aan akker- en bosranden gevonden wordt (http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlierbessen).
De gewone vlier (Sambucus nigra) is een plant uit de muskuskruidfamilie (Adoxaceae). De bloei is van mei tot juli. De bestuiving vindt plaats door insecten. De vruchten zijn in september en oktober rijp. De plant vermeerdert zich door zaad, dat met name door spreeuwen, die dol op de bessen zijn, wordt verspreid. Botanisch gezien zijn de bessen steenvruchten. De gewone vlier wordt door het edelhert gegeten omdat zij de plantendelen kunnen verteren. Voor veel andere dieren is de soort giftig vanwege cyaanverbindingen in het blad. In vlierstruiken is vaak het zwammetje judasoor te vinden. Het merg van de twijgen wordt toegepast om kleine voorwerpen te beschermen. Van de vruchten wordt jam, vruchtensap en vlierbessenjenever gemaakt. De bloesem wordt wel in pannenkoeken gebruikt. De Noord-Amerikaanse Indianen frituren de bloesem nog wel. Bovendien kan men van de bloesem siroop maken. Deze wordt voornamelijk geproduceerd in Engeland en staat wel bekend als Elderflower Cordial. In Zweden staat het bekend als Fläderblomssaft. De gedroogde bloesem kan het hele jaar door gebruikt worden om thee van te zetten. In de Middeleeuwen had de vlier de reputatie dat hij beschermde tegen hekserij (zie afweerkruid), de vlier is gewijd aan Vrouw Holle (http://nl.wikipedia.org/wiki/Gewone_vlier).
De gewone vlier behoort tot de oudste en meest favoriete geneeskrachtige planten. Ook in de mythologie speelt de plant een grote rol. Volgens de Germanen woonde in de vlier de beschermende huisgodin Vrouw Holle of Holda. Zij beschermde de mensen en het vee tegen ziekte, onheil en blikseminslag. Een vlierboom vellen werd dan ook gezien als een ernstig misdrijf.
Als een vlier vanzelf opkwam bij het huis gaf het zelfs geluk en voorspoed. Werd de lijsterbes als beschermer vaak vóór het huis geplant, de vlier had deze taak aan de achterkant. Waarschijnlijk ook omdat de vlier vliegen uit het huis houdt. De keuken was vaak aan de achterkant gesitueerd en zo werd het eten beschermd tegen besmetting. Om die reden werden vaak ook bosjes van vliertakken bij deuren en in veestallen gehangen en aan paardentuig bevestigd. Ook werd vlier vaak bij de melkstal geplant, omdat men dacht dat de melk daardoor niet zuur zou worden. Kaasdoeken werden om dezelfde reden vaak te drogen gehangen op de vlieren. Ook werden vaak vlieren geplant bij bakhuizen. Van de ovens werd namelijk gedacht dat dit een thuis zou zijn van de duivel die zich aangenaam voelt bij hellevuren. De vlier zou dan bescherming bieden tegen de duivelse invloeden. De baksels werden vaak onder de vlier gezet om af te koelen (kruidenkorf).
De trosvlier of bergvlier (Sambucus racemosa) is een struik uit de muskuskruidfamilie (Adoxaceae). De trosvlier staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als algemeen voorkomend en stabiel of toegenomen
(http://nl.wikipedia.org/wiki/Trosvlier).
De kruidvlier (Sambucus ebulus) ook lage vlier of hadik is een overblijvende plant die behoort tot de muskuskruidfamilie (Adoxaceae). De plant komt van nature voor in Eurazië en wordt in de siertuin gebruikt. In Nederland staat de soort op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk afgenomen. De bladeren, vruchten en zaden bevatten de glycosiden sambunigrine en prunasine en zijn daarom giftig. In tegenstelling tot die van de gewone vlier (Sambucus nigra) zijn de bessen niet eetbaar! (http://nl.wikipedia.org/wiki/Kruidvlier). De bloemen lijken erg op de andere vliersoort, maar de bladeren zijn vaak anders (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=2507.0).
Het judasoor (Auricularia auricula-judae, synoniem: Hirneola auricula-judae) is een zwam uit de familie Auriculariaceae. De soort neemt bij droog weer in omvang af en regenereert in vochtiger omstandigheden. De naam wordt wel verklaard uit de overlevering dat Judas Iskariot zich aan een vlier had opgehangen nadat hij Jezus verraden had. De vlier is de favoriete gastheer van het judasoor. Ook lijkt het zwammetje op een oor. In het verhaal over de arrestatie van Jezus wordt verteld dat Petrus een Romeinse soldaat het oor afhakt om de arrestatie te voorkomen. Judas was degene die Jezus verraadde met een kus. Judasoor is eetbaar en wordt veel gebruikt in de Chinese en Japanse keuken. De zwam kan ook worden gegdroogd en dan worden gegeten (http://nl.wikipedia.org/wiki/Judasoor). Na Jezus' overlevering aan de Romeinse stadhouder Pilatus kreeg Judas grote spijt over zijn daad. Hij ging naar de priesters en zei dat hij gezondigd had en onschuldig bloed had verraden; hij wilde de beloning teruggeven, maar ze draaiden zich om. Daarop smeet hij het geld op de tempelvloer, liep weg en hing zichzelf op (Matteüs 27:5) (http://nl.wikipedia.org/wiki/Judas_Iskariot).
Vlierbloesembeignets, vlierbloesemsap en siroop zijn te maken met vlier.
Ingrediënten voor beignets:
8 vlierbloesemschermen
200 gram bloem
1 groot ei
2 deciliter lauwe melk
snufje zout
zonnebloemolie (om te frituren)
poedersuiker of honing
(www.vlierbessen.nl/recepten/vlierbloesembeignets/). Je zou dus er een bierbeslag van kunnen maken...
(hier een recept voor vlierbessensiroop)
Er is ook vlier in bier (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=2507.0): 1 liter water met daarin 1 geperste citroen, hierin laat je 4 à 5 grote schermen vlierbloesem 24 uur weken. Dit heb ik verdeeld over 2 boterbakjes en dat ingevroren om te worde toegevoegd aan het kokende wort. Voor 10 liter is 30 gram verse vlierbloesem (enkel de bloemen) te gebruiken. [ook is er een recept met maar 15 gram] Om de smaak van gekookte vlierbloesem vast te stellen heb ik er gewoon thee van gemaakt. Enkele verse bloemen overgieten met heet water 5 min laten trekken en proeven.......... Van daaruit kan je dan afleiden wat de smaak van de vlierbloesem zou zijn in je bier. Trouwens als je de thee aanlengt met bv een wieckse of het weizen van Lidl kan je door verschillende doseringen jou smaak bepalen. Mogelijk dat teveel vlierbloesem een urinesmaak kan geven (www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php?topic=2507.0). Zie ook www.dekoperentsjettel.nl/pdf/originele/2004/oktober/vlier_en_bier.pdf
De bloesem moet geplukt worden, als de bloemetjes open zijn en kijk of de bloemscherm wel lekker ruikt (er schijnt ook een soort te zijn die naar kattepis reukt). Was het pluksel niet, omdat dan veel van de smaak weggespoeld wordt.
Alleen de bloesem, dus zonder steeltjes en dergelijke, wordt voor het bierbrouwen gebruikt. Ze worden aan het eind van het kookproces van de wort toegevoegd (ca. 10 minuten voor het einde). Voorbeelden van bieren die gemaakt worden/werden met vlierbloesem; Gulpener Korenwolf (5 vol%) (www.bierwoordenboek.com/Vlierbloesem.ashx). Ook Zonnestraal (6,5%) van brouwerij de 7de Hemel in Sevenum (www.brouwerijde7dehemel.nl/?p=1080).
Dus, ook dat check!
Dat zit allemaal in Boezembier, en dan dat gist dat nu een bodempje heeft gevormd in mijn glas..