3 Koningen

Driekoningen is een typische benaming van het volk.  Het wijkt af van hetgeen er in het Evangelie volgens Matheus staat: hierin is geen sprake van koningen maar van wijzen, en bovendien wordt er geen aantal genoemd. In de negende eeuw kregen de drie 'koningen' ook een naam: Gaspar, Melchior en Balthazar. Zij werden als vertegenwoordigers van de drie mensenrassen en van de drie toen bekende werelddelen aangezien. Dit is in overeenstemming met het evangelie, immers niet alleen het oude Godsvolk, de joden, maar alle volken, dus ook de heidenvolken, zijn geroepen tot de heerlijkheid van het beloofde Godsrijk (www.beleven.org/feest/driekoningen_epifanie).


In het verhaal van de geboorte van Jezus kwamen er herders en koningen van overal naar de stal. Zij waren de eersten die Jezus leerden kennen en vertelden het nieuws verder aan alle mensen van goede wil
...
Drie koningen is een katholiek feest dat herinnert aan de reis drie koningen Caspar, Balthasar en Melchior.
Ze worden ook wel de drie wijzen uit het Oosten genoemd. Ze hadden veel verstand van sterren en konden de toekomst voor- spellen.
ln de bijbel staat dat ze op zoek waren naar de nieuwe koning van het joodse volk. Een heldere ster wees hun de weg naar het dorp Bethlehem. Daar vonden ze in een stal het pasgeboren kindje Jezus.
Hij kreeg dure cadeaus van de koningen: goud, wierook en mirre. Mirre is lekker ruikende hars die in zalf wordt gebruikt. Het feest van de drie koningen wordt nog steeds gevierd.
ln sommige steden en dorpen in Nederland en Vlaanderen gaan kinderen verkleed als koning langs de huizen. Ze dragen een ster, zingen een lied en halen snoep op. Soms bakken vaders of moeders een koek met drie bonen erin verstopt: twee witte en een bruine. Dat is om de mensen eraan te herinneren dat twee van de koningen wit waren en één bruin.
Het kind dat de bruine boon krijgt, mag die dag koning zijn en is dan de baas over iedereen.
Ook in andere christelijke landen wordt driekoningen gevierd. ln veel Spaanse steden bijvoorbeeld trekken grote optochten door de straten. Je kunt dan de drie koningen zien met hun hele gevolg van dienaren, prinsen, prinsessen, paarden en kamelen (www.kindengeloof.nl/thema-driekoningen.html).



Driekoningen, Epifanie of Openbaring van de Heer (Solemnitas Epiphaniae Domini in het Latijn) is een christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari wordt gevierd en waarop men de bijbelse gebeurtenis (Matt. 2:1-18) herdenkt van de wijzen uit het oosten die een opgaande ster zagen en daarop de koning der Joden gingen zoeken. Ze kwamen in Bethlehem en vonden daar Jezus, de pasgeboren koning der joden. Waarschijnlijk wordt hier gezinspeeld op het visioen van Bileam, de ziener in Moab die een ster uit Jacob zag opkomen (Numeri 24:17).
De drie wijzen kregen namen. In het Grieks waren dat Apellius, Amerius en Damascus, in het Hebreeuws Galgalat, Malgalat en Sarathin, maar ze zijn bekend geworden onder hun gelatiniseerde Perzische namen Caspar, Melchior en Balthasar. Ze zouden respectievelijk 20, 40 en 60 jaar oud zijn geweest; getallen die de levenstijdperken van de volwassene symboliseren.
In de katholieke liturgie in België en Nederland wordt het hoogfeest van de Openbaring van de Heer op de eerste zondag na 1 januari gevierd indien 6 januari op een werkdag valt. In veel Zuid-Europese landen is Driekoningen een vrije dag en wordt Driekoningen op de dag zelf gevierd. De Openbaring van de Heer is het eerste van drie feesten, samen met de doop van de Heer en de opdracht van de Heer in de tempel (2 februari), die thuishoren in de kerstcyclus, de tijd van Jezus' kindertijd en jonge jaren.
De zogenaamde relikwieën van de Drie Koningen worden in een reliekschrijn bewaard in de dom van Keulen.
Het feest ontstond in de vierde eeuw in het oosters christendom en was oorspronkelijk bedoeld om de verschijning van de vleesgeworden Zoon van God op aarde te vieren (ἐπιφάνεια, epiphaneia is Grieks voor 'verschijning'). Daarbij werden de tekenen van Jezus' goddelijkheid herdacht: de geboorte uit de maagd Maria, het bezoek en de aanbidding door de wijzen uit het oosten, gebeurtenissen uit Jezus' jeugd en de doop van Jezus door Johannes de Doper.
De Kerk van de Latijnse ritus vierde de geboorte van Jezus echter steeds op 25 december. Met de overname van het feest van de epifanie op 6 januari door de Latijnse Kerk werd daarom alleen de aanbidding der wijzen herdacht, waarmee de bekendmaking van Christus aan de wereld wordt gevierd (https://nl.wikipedia.org/wiki/Driekoningen).

Het Bijbelverhaal: Mattheus 2: 1 - 12
Toen Jezus te Bethlehem geboren was
heerste koning Herodus in Jeruzalem.
Er kwamen wijze mannen uit het oosten
die vroegen:
"Waar is de pasgeboren koning van de Joden?
Wij hebben zijn ster gezien en
willen hem hulde brengen."
Herodus betrouwde dit niet en liet zich
door de schriftgeleerden uitleggen 
waar de Christus moest geboren worden.
Zij vertelden hem: "Te Bethlehem,
want er staat in de boeken geschreven
dat daar een leidsman,
een herder voor het volk Israël zal geboren worden."
Herodus vroeg de wijze mannen
om terug te komen als zij het kind gevonden hadden.
De ster ging voorop en bleef staan
boven het huis waar zij het kind vonden
met zijn moeder Maria.
Zij haalden koningsgeschenken boven:
goud, wierook en mirre.
Maar de wijzen gingen niet terug naar Herodus,
want zij vetrouwden hem niet.
(http://www.kindengeloof.nl/thema-driekoningen.html)

Drie Koningen (Balthasar, Melchior & Caspar), Het Oosten; pelgrims; † 30(?). Feest 1 & 6 & 11 (Balthasar) & 12 januari & 23 juli: Keulen: overbrenging der relieken in 1164)
‘Toen Jezus geboren was in Bethlehem in Judea, onder koning Herodes, kwamen er magiërs  uit het oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: “Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Want wij hebben zijn ster zien opkomen en wij zijn hier om hem te huldigen”.’
Aldus Mattheus in het tweede hoofdstuk van zijn evangelie. We horen verder hoe Herodes verschrikt bij dit bericht; hoe zijn raadslieden op grond van de oude profeten weten te vertellen dat de nieuwe koning in Bethlehem geboren moet zijn, en hoe de wijzen het kind hulde brengen en geschenken aanbieden: wierook, goud en mirre. Tenslotte wordt hun geopenbaard dat Herodes het kind zoekt te doden. Met het gevolg, dat ze niet meer bij hem langs gaan, maar via een omweg terugkeren naar huis.
In de liturgie wordt dit feest genoemd de Openbaring des Heren (aan de - niet-joodse volkeren; in het Grieks Theofanie); de volksmond spreekt over het feest van Drie Koningen (www.heiligen.net/heiligen/01/06/01-06-0001-drie-koningen.php).

Melchior is een Romeinse jongensnaam. Het betekent `de koning zijn stad`. Extra info: Waar wordt het gebruikt? De naam Melchior wordt voornamelijk gebruikt in Joods-Christelijke legendes (http://babybytes.nl/namen/jongens/Melchior, www.encyclo.nl/begrip/Melchior).

Melchior is een Belgisch bier van hoge gisting. Het bier wordt gebrouwen in Brouwerij Alvinne te Moen. Dit bier wordt enkel in de winter gebrouwen en behoort tot de “Driekoningen”-reeks: Melchior, Gaspar en Balthazar (http://nl.wikipedia.org/wiki/Melchior_(bier),
www.encyclo.nl/begrip/Melchior).

Brouwerij Alvinne is een Belgische brouwerij gevestigd in het West-Vlaamse Moen, een deelgemeente van Zwevegem.
Naamverklaring door de oprichters: De naam van de brouwerij verwijst naar de Middelnederlandse literatuur, de Ierse elfensprookjes en Grimms mythologie. Men kende er alven en alvinnen, beeldschone gevleugelde vrouwen, maar evenzeer gevallen engelen die den mensch ten val zochten te brengen door hem bede wakende en in drome te verleiden. De verhalen over alvinnen die gezien werden in de moerassen rondom kastelen in Vlaanderen, waaronder dat van Ingelmunster, overtuigden de oprichters van de naamkeuze. De mythische kracht van de alvinnen, het op hol doen slaan van de harten van mannen en vrouwen, proberen de brouwers te verwerken in de recepten van hun bieren en activiteiten.
De brouwerij werd opgericht als een vzw door Glenn Castelein en Davy Spiessens. Marc De Keukeleire werd op 1 januari 2010 de derde vennoot, die zijn eigen gist introduceerde, namelijk de Morpheusgist, waarmee nu alle Alvinnebieren gebrouwen worden.
Alvinne was tot 2011 een picobrouwerij. Dit hield in dat er slechts in kleine hoeveelheden, een kleine vier hectoliter per keer, werd gebrouwen. De aldaar gebrouwen bieren zijn dan ook slechts in een handvol gespecialiseerde biercafés of in de brouwerij zelf te koop.
Tot 2007 was de brouwerij gevestigd in Ingelmunster, daarna verhuisde ze naar Heule. In 2011 verhuisde de brouwerij van Heule naar Moen, waar langs de oever van het kanaal Kortrijk-Bossuit een oud industrieel gebouw gekocht werd. In 2011 zal de picobrouwerij een heuse brouwerij worden (https://nl.wikipedia.org/wiki/Brouwerij_Alvinne).


Een Melchior is een troebel blond bier met een frisse, zurige neus. Het bier heeft een zurige, misterieuze smaak met zachte afdronk (http://users.skynet.be/triplebee/bier/gedronken31.html#melchior).


Een Gaspar is een troebel, donkerblond bier die verwijst naar één van de drie wijzen. Deze wijze heeft een bittere hopneus met een zachte, bittere smaak (http://users.skynet.be/triplebee/bier/gedronken29.html).


Een Balthazar is het derde bier van de reeks bieren van de 3 wijzen. Deze hoogheid is een donkerbruin bier met een zurige neus. Zo ook is de smaak zurig, maar ook fruitig (http://users.skynet.be/triplebee/bier/gedronken37.html).

feestdag die elk jaar op 6 januari gevierd wordt. Men herdenkt daarbij de Bijbelse gebeurtenis (Mattheus 2:1-[18]) van de drie magiërs die een ster in het oosten zagen staan en deze volgden tot in Bethlehem, om daar de pasgeboren koning der joden - Jezus - te begroeten. Elk van de magiërs had zijn eigen geschenk voor de nieuwe geborene: goud, wierook en mirre. Maar uit een nieuwe en correctere (?) interpretatie van een oud document uit de achtste eeuw (dat vertaald werd naar het Engels) blijkt dat de drie magiërs met veel meer waren. Een nieuw licht op het Driekonigenverhaal.
Brent Landau, een professor godsdienstwetenschap bij de universiteit van Oklahoma, deed er twee jaar over om de originele tekst, geschreven in het Syrisch (een dialect van het Aramees) te vertalen naar het Engels. Het document zelf is al 250 jaar in het bezit van het Vaticaan en het verhaal zou zijn oorsprong vinden in het einde van de tweede eeuw, begin derde eeuw. Mattheus schreef zijn evangelie, het enige evangelie waar iets te lezen valt over de magiërs, circa 100 jaar eerder. Mattheus plakt echter geen cijfer op het aantal magiërs, hij beschrijft gewoonweg drie wijze mannen omdat er drie geschenken waren.
De vertaling van het geheimzinnige document dat als vertaalde titel "Revelation of the Magi" meekreeg, beschrijft hoe de drie magiërs eigenlijk met meer dan een dozijn uit het het oosten - waar vandaag China is - kwamen. Het manuscript openbaart ook dat de ster aan de hemel (die de magiërs volgden) Jezus zelf was.
...
Niemand weet waar Mattheus zijn verhaal over de magiërs in zijn evangelie vandaan haalde, maar samen met "Revelation of the Magi" is dit het beste dat er te vinden is. Net als het evangelie van Mattheus en is er weinig gekend over zijn oorsprong.
...
Wetenschappers vermoeden dat het document uit de achtste eeuw geschreven werd op basis van een verhaal uit de tweede of derde eeuw. Nadien was het document een millennium spoorloos, tot een verzamelaar het in de achttiende eeuw ontdekt in een Turks klooster. De verzamelaar maakte het document, geschreven op vellum (ongelooide dierenhuid), over aan het Vaticaan waar het door een ongelukkige archivering opnieuw uit de belangstelling raakte. Tot Brent Landau er een boek over schreef (www.grenswetenschap.nl/permalink.asp?i=8490).

Matteüs 2:1-18 vertelt van de wijzen ('μαγοι') die het Kerstkind kwamen bezoeken, maar hun aantal wordt niet genoemd. In de latere kerstverhalen (reeds bij Origenes in de 3e eeuw) zijn er drie van gemaakt, wellicht omdat de wijzen drie geschenken aan­bie­den: goud, wierook en mirre (zie ook Goud, wierook en mirre).
De wijzen (mogelijk betreft het hier Perzisch-Babylonische astronomen, astrologen en natuurwetenschappers) zijn in de volksverhalen en bij Tertullianus koningen geworden omdat de tekst van Matteüs doet denken aan Jesaja 60,3.6: "Volkeren komen naar uw licht, konin­gen naar de glans van uw dageraad. ..... Een vloed van kamelen zal u over­dek­ken, dromedarissen van Midjan en Efa; alle bewoners komen uit Seba, met goud en wierook beladen."
Onder invloed van deze tekst (en van Psalm 72:10) zijn de wijzen koningen geworden, die reisden per kameel. In Ravenna is waarschijnlijk de oudste afbeelding van de drie wijzen/koningen te vinden. Op een mozaïek uit de 6e eeuw staan de drie met de namen Caspar, Melchior en Balthasar afgebeeld, drie kleurlingen uit het oosten. In de protestantse versie van het kerstlied Nu zijt wellekome wordt weer van wijzen gesproken (https://nl.wikipedia.org/wiki/Driekoningen).

Op middeleeuwse afbeeldingen vertoont de zogeheten 'Aanbidding der Wijzen' sinds - grofweg - het jaar 1300 een vast patroon. De voorste koning, de oudste, ligt geknield voor het kind Jezus; de kroon heeft hij afgezet. Nu eens staat ze naast hem op de grond; dan weer houdt hij haar in de hand of ligt ze op zijn knie; soms speelt het Jezuskind ermee. De achterste, de jongste staat nog rechtop, en heeft nog de kroon op het hoofd. De middelste neemt een houding aan die tussen deze twee in ligt. Op de ene afbeelding staat ook hij nog recht op, op andere zien we hem in een houding die aangeeft dat hij bezig is te knielen; nu eens heeft hij de kroon nog op, dan weer heeft hij haar reeds afgezet (www.heiligen.net/heiligen/01/06/01-06-0001-drie-koningen.php).

Hun relieken gingen via Constantinopel naar Milaan en vandaar naar Keulen (zie www.heiligen.net/heiligen/01/06/01-06-0001-drie-koningen.php): Keizerin Helena († ca 328; feest 18 augustus), die ook al het kruis waaraan Christus gestorven was, had teruggevonden, zou hun relieken naar Constantinopel hebben overgebracht. In de 6e eeuw zouden ze door toedoen van de Milanese bisschop Eustorgius († 518; feest 6 juni) naar zijn bisschopsstad zijn vervoerd....Hoe dan ook, de relieken van de Drie Koningen bleven in de stad Milaan tot in de 12e eeuw....Het was Frederik Barbarossa die de relieken van de Drie Koningen schonk aan zijn kanselier Rainald van Dassel...Op 23 juli 1164 trok hij plechtig zijn rijkversierde stad Keulen binnen; er was zo'n toeloop van volk, ridders, edelvrouwen en geestelijken, dat men zoiets nog nooit eerder had gezien; en men besloot dit feest elk jaar te herhalen.....Sindsdien zijn de Drie Koningen de stadspatroons van Keulen. Het stadswapen wordt gekenmerkt door hun drie kronen. (In de jaren zestig droeg de Ford Taunus precies dat wapen!) (www.heiligen.net/heiligen/01/06/01-06-0001-drie-koningen.php).

Rond het feest van Driekoningen bestaan er van oudsher vele volkse gebruiken. Een aardig gebruik is dat de kinderen op of rond Driekoningen, verkleed als Gaspar, Melchior en Balthazar, van huis tot huis driekoningenliederen gaan zingen en hiervoor van de toehoorders wat zakgeld of snoep krijgen.

Een gebruik in nog veel gezinnen is, dat men een boon stopt in het deeg van koek of oliebollen: wie de boon vindt in zijn koek of oliebol mag die dag koning zijn en het menu samenstellen.
Met dit feest wordt ook de kersttijd besloten (www.beleven.org/feest/driekoningen_epifanie).

Kinderen lopen de avond voor Driekoningen in groepjes van drie verkleed met een kroon langs de deuren; een van hen heeft een zwart gemaakt gezicht. Ze dragen daarbij lampionnen en zingen. Een bekend liedje luidt:
Drie koooningen, drie koooningen,
geef mij nen nieuwen (h)oed.
Mijnen ouwen is verslee-eeten,
mijn moeder mag 't nie wee-eeten.
Mijn vader heeft het geld,
op de toonbank neergeteld.
Oorspronkelijk luidde de laatste zin "op de [russel] rooster geteld. Op de rooster tellen betekent hier: geen geld hebben of geen kunnen bijhouden. Deze versie wordt in Vlaanderen nog altijd gezongen.
De laatste twee regels luiden ook wel: "Mijn vader heeft geen geld, is dat niet slecht gesteld?"
Als beloning voor het zingen krijgen ze eten, snoep en geld. De lampionnen zijn een overblijfsel van een oude heidense gewoonte, waarin men fakkels droeg om boze geesten te verjagen. Het snoepgoed dat wordt uitgedeeld, stamt van heidense offermalen. De Germanen mochten in de twaalf nachten van de nieuwjaarsfeesten geen peulvruchten (hun hoofdvoedsel) eten en de 'heilige boon' betekende het einde van die vastenperiode (https://nl.wikipedia.org/wiki/Driekoningen).

Wereldwijd: gebruiken en tradities

In Uruguay wordt Driekoningen ook wel 'dag van het kind' genoemd, wat ook iets zegt over hoe het gevierd wordt. Naast de gebruikelijke driekoningen-rituelen die door kinderen worden uitgevoerd, worden de meeste kinderen door de ouders overladen met cadeaus (zoals in Nederland met Sinterklaas) (www.beleven.org/feest/driekoningen_epifanie).

Weerspreuken (www.beleven.org/feest/driekoningen_epifanie):

"Als 't Drie Koningen is in het land,

stapt de vorst in het Vaderland."

"Zoals de wind op Drie Koningen staat, staat hij bijna het hele jaar."

"Wie water drinkt dat op 6 januari rond middernacht uit een bron is geschept wordt de komende 7 jaar niet ziek."

"Zet met Driekoningen ramen en deuren open, want wind met Driekoningen brengt zegen."

"Met Drie Koningen lengt de dag,

"Als het op Dertiendag (13e dag na kerst = Driekoningen) vriest, vriest het zes/dertien weken lang."

"Met Drie Koningen lengen de dagen een haneschreeuw."

"Op Drie Koningen zijn de dagen gelengd,

Brouwerij Marckensteijn is onderdeel van Grand Café Restaurant De Drie Koningen. Voorheen was de brouwerij actief onder de naam Brouwerij De Drie Koningen. In de brouwerij worden diverse soorten bier gebrouwen die geproefd kunnen worden in De Drie Koningen. Het restaurant heeft ook een zaal beschikbaar voor vergaderingen.

Grand Café Restaurant De Drie Koningen - Brouwerij Marckensteijn in Groede leent zich ook goed voor een bruidsreportage of trouwlocatie of trouwfeest. Deze activiteit is geschikt voor het hele gezin, kinderen, volwassenen en ouderen (www.dagjeweg.nl/tip/7817/Grand-Caf%E9-Restaurant-De-Drie-Koningen----Brouwerij-Marckensteijn).