Op 9 november 1989, aan het begin van de avond, hield de hoge Oost-Duitse partijleider Günter Schabowski een bijzondere persconferentie. Zo’n persconferentie was al een unicum: in de communistische landen was het hoogst ongebruikelijk dat politici vragen van journalisten beantwoordden, zonder dat van te voren was afgesproken welke vragen de journalisten moesten stellen en welke antwoorden de politici dan zouden moeten geven.
Op een vraag over de nieuwe reisregelingen voor DDR-burgers antwoordde Schabowski dat ‘we hebben besloten dat iedere DDR-burger de grens over mag.’ Toen een journalist daarop vroeg wanneer deze regeling in zou gaan, antwoordde Schabowski : ‘dat geldt – voor zover ik weet – ……vanaf nu.’. Het was 18:57 uur (www.historien.nl/de-val-van-de-berlijnse-muur/).
(www.isgeschiedenis.nl/nieuws/val-van-de-berlijnse-muur/)
De functie van de Muur ging vanaf dat moment, op 9 november 1989 om 18:57 uur, verloren. De Muur was fysiek nog aanwezig maar officieel waren er vanaf dat moment geen beperkingen meer om van Oost-Berlijn naar West-Berlijn en omgekeerd te reizen.
Die avond was de Muur niet direct geopend. De grenswachten, het leger en de geheime dienst wisten niet hoe er nu gehandeld moest worden. Pas om 23:52 uur ging de grensovergang Bornholmer Strasse als eerste daadwerkelijk open. Er volgde toen een kettingreactie waarin alle grensposten open gingen en de Oost-Duitsers verbouwereerd naar West-Berlijn gingen. In heel Berlijn kwam er een waar volksfeest op gang waarvan de beelden de hele wereld over gegaan zijn. De muur werd niet meer bewaakt en bewoners begonnen de muur die ruim 28 jaar voor een scheiding tussen de twee stadsdelen gezorgd had af te breken. Veel van de brokstukken zijn door mensen als souvenir meegenomen, ter herinnering aan de verdeling van de stad.
De Sovjet-Unie keek toe maar greep ook hier niet in. Velen zien de Val van de Berlijnse Muur dan ook als de Val van het Oostblok. In de maanden na deze gebeurtenis in Berlijn volgde er een periode waarin het ene na het andere communistische regime omviel. In 1991 was de hereniging van Duitsland een feit. Ook de toenmalige Sovjet-Unie hield op te bestaan. Dit was op 25 december 1991. Hiermee was een definitief einde gekomen aan het Oostblok-tijdperk en de Koude Oorlog
(www.berlijnsemuur.info/valvandeberlijnsemuur.htm).
Al voor 9 november waren er signalen dat het er aan zat te komen:
Polen had de primeur om als eerste Oostblokland verkiezingen te houden met als gevolg dat de communistische partij flink afgerekend werd op de afgelopen decennia en een zwaar verlies moest incasseren. Op 25 augustus was de installatie van de niet-communistische premier Tadeusz Mazowiecki een feit.
Daarna ging het hard met het val van het communistische Oostblok. Op 23 augustus werd door Hongarije de grens met Oostenrijk weer opengezet. Amper twee maanden later hief de Volksrepubliek Hongarije zichzelf op en werd het vervangen door de Republiek Hongarije. Het tweede land achter het voormalige IJzeren Gordijn was ‘om’ (www.historien.nl/de-val-van-de-berlijnse-muur/).