Gerijpte Rijke Bokken van Grolsch

Wie ziet of proeft verschil:





Bij het proeven proef ik wel enig verschil, maar om ze echt uit elkaar te kunnen houden? Nee, dat lukt niet. Het verschil in schuimkraag komt overigens door de volgorde van inschenken.

De smaak is bokbiererig en ik weet ineens weer waarom ik geen fan ben van bokbier. De smaak staat me niet aan. Het doet me denken aan speciaalbier dat te lang heeft gestaan. De rijke herfstbok is wellicht wat zoeter dan de gerijpte herfstbok? Of is het juist de gerijpte die wat zoeter smaakt? Ik weet het niet.Wat vinden anderen? Er zijn immers steeds meer biersommeliers en experts met Bierista of StiBoncursus, dus ik denk dat er vast ergens in de krochten van internet omschrijvingen van deze bokbieren.

Grolsch herfstbok
BrouwerijGrolsch Brouwerij
LandNederland
Gebrouwen sinds1995
SoortHerfstbok
Alcohol6,5%
GistingOndergisting
KleurRobijnrood
Drink temperatuur8-10 °Celsius
Stamwortgehalte16.50
Websitegrolsch.nl/...
Smaak & beschrijving
Grolsch Herfstbok is een traditioneel karaktervol bier met een stevige, zachtzoete smaak. Het heeft een warm en toegankelijk karakter, zachte geuren en een robijn rode kleur. daarbij aroma's van bosbessen en kaneel.
Grolsch Herfstbok is niet alleen een perfect bier voor in de horeca, maar zeker ook voor aan tafel. Het combineert namelijk uitermate goed met uiteenlopende hapjes en gerechten. Zo gaat het bokbier uitstekend met de wat stevigere maaltijden zoals wild, stamppotten, en geroosterd of gerookt vlees en vis.
Echt herfstig!
(https://www.biernet.nl/bier/merken/grolsch-herfstbok)

Rijke Herfstbok is een traditioneel ondergistend gebrouwen seizoensbier met een aangename, zacht zoete smaak. Bij het proeven gaat alle aandacht uit naar het aroma van karamel en de subtiele tonen van kaneel, rozijnen en bosbessen. Robijnrood van kleur met een mokkakleurige schuimkraag.
KENMERKEN
TYPEBokbier
ALCOHOLPERCENTAGE6,6%
KLEURRobijnrood
GEBROUWEN SINDS1920
DRINKTEMPERATUUR8-10 graden
Grolsch Herfstbok wordt gebrouwen sinds 1920 en is het meest gedronken Bockbier in Nederland. De robijnrode uitstraling en het zoete karakter zorgen voor de rijke, herfstachtige smaak. Met aroma's van bosbessen, kaneel en rozijnen.
Details
BrouwerijGrolsch
BierstijlBockbier
Alcohol6.6%
CategorieDonker en Rijk
KenmerkenBockbier herfstbier
SpijzenGekruide gerechten, Vleesgerechten, Pittige en belegen kazen, Zoete desserts
Drinktemp.8 °C
Volume30 cl
DrinkmomentHaardvuur, In goed gezelschap, Alleen, bij een boek, Bij het eten
GistingOndergistend
... Zicht Ziet er goed uit. Mooie donkere kleur en een crème schuimlaag.
Neus Ruikt standaard
Smaak Verrassend voor Grolsch. Niet meer zo zoet. Een donker fruitige afdronk. Geen uitschieter qua smaak en de balans mis je nog wel tussen de eerste aanraak van de tong tot hij langzaam in je keel verdwijnt. (https://www.bierista.nl/grolsch-herfstbok)

Grolsch Rijke Herfstbok
Grolsch Rijke Herfstbok is een Nederlands bier van het type herfstbok, dat sinds 1995 wordt gebrouwen door Grolsch in Enschede.
Het is een robijnrood ondergistend bier met een alcoholpercentage van 6,5%. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Grolsch_Rijke_Herfstbok)

ZICHT/KLEUR
Dit bokbier heeft een robijnrode kleur.
GEUR
De geur van kruiden, kaneel, rozijnen en een vleugje bosbessen.
SMAAK
Karaktervolle smaak met een stevige, zachtzoete smaak
AFDRONK
De afdronk van deze herfstbok is rijk van smaak.
(https://www.mitra.nl/product/grolsch-herfstbok-30cl)

Grolsch Gerijpte Herfstbok
Grolsch Gerijpte Herfstbok
BrouwerijGrolsch Brouwerij
LandNederland
Gebrouwen sinds2014
SoortHerfstbok
Alcohol6,6%
GistingOndergisting
KleurRobijnrood
Drink temperatuur8-10 °Celsius
StamwortgehalteOnbekend
Websitegrolsch.nl/
Smaak & beschrijving
Grolsch Gerijpte Herfstbok kwam voor het eerst op de markt in 2015. Voor het 400-jarige jubileum van Grolsch werd het speciaalbier ontwikkeld. Grolsch Gerijpte Herfstbok heeft door de zorgvuldige rijping een intens volle smaak waarin de zoetheid gemarkeerd wordt.
Een speciaalbier voor de liefhebber met rijpe tonen van karamel, rozijnen en zwarte bessen gecompleteerd met een ronde afdronk. De smaak van Grolsch Herfstbok heeft zich in de fles verder ontwikkeld: van een jonge, zachtzoete bok naar een gerijpte, volmondige bok.
Grolsch Gerijpte herfstbok heeft negen maanden gerijpt in de oude munitiebunker bij vliegveld Twenthe. Een bijzonder bokbier dat in 2015 voor het eerst verkrijgbaar was.
Uniek rijpingsproces
De oude munitiebunker bij vliegveld Twente leende zich perfect voor het rijpingsproces van Grolsch Gerijpte Herfstbok. Immuun voor invloeden van buitenaf - lag hier het jubileumbokbier in een droge, koele ruimte zonder lichtinval. Om de intense, rijpe smaak van Grolsch Gerijpte Herfstbok te garanderen stonden de constante temperatuur en smaakontwikkeling onder nauw toezicht van meesterbrouwer Wim Vermeulen.
(https://www.biernet.nl/bier/merken/grolsch-gerijpte-herfstbok)

TYPEBokbier
ALCOHOLPERCENTAGE6,6%
KLEURDonkerrood
GEBROUWEN SINDS2015
DRINKTEMPERATUUR8-10 graden
Gerijpte Herfstbok is een speciale editie van Herfstbok die we onder ideale omstandigheden hebben laten rijpen in de munitiebunkers van vliegveld Twenthe. Omdat het een natuurproduct is, ontwikkelt de smaak zich in de fles verder: van een jonge, zachtzoete Bok naar een gerijpte, volmondige Bok. Bij het proeven gaat de aandacht uit naar de rijpe tonen van karamel, rozijnen, rood fruit en de ronde afdronk. (https://www.grolsch.nl/bieren/grolsch-gerijpte-herfstbok.html)

Grolsch gerijpte herfstbok is zorgvuldig gerijpt op fles waardoor de smaak zich verder ontwikkelt naar een intens volmondige bok....
Ingrediënten
Ingrediënten: Water, GERSTEMOUT en hop, gezoet met suiker, kleurstof: karamel.
Allergie-informatie Bevat: gerst.
Alcoholpercentage 6.6%
(https://www.ah.nl/producten/product/wi400104/grolsch-herfstbok-gerijpt-6fl?ds_kid=58700003792199252&gclid=EAIaIQobChMI29-2sOaV3gIVkOR3Ch0vrwohEAQYAiABEgIZ0vD_BwE&gclsrc=aw.ds)


Proefnotitie: Grolsch herfstbok versus de Grolsch gerijpte herfstbok 
27 september 2015 om 21:08
Het is herfst en dat betekent bokbier. Bij Grolsch scoren ze al jaren met de zoete herfstbok. In het kader van het 400-jarig bestaan van Grolsch bedachten de brouwers iets nieuws. Vorig jaar gebrouwen bokbier lieten ze een jaar lang onder ideale omstandigheden rijpen op de vliegbasis Twente. Het resultaat – de Grolsch gerijpte herfstbok – is nu in gelimiteerde oplage verkrijgbaar, exclusief bij Jumbo. Bij Bierista waren we benieuwd naar de verschillen.
... Het persbericht waarin uitgelegd werd dat het bokbier dat in 2014 werd gebrouwen een jaar lang op fles heeft mogen rijpen op fles maakte nieuwsgierig. Hoe smaakt de gerijpte versie en hoe verhoudt deze zich tot zijn in 2015 gebrouwen verse broertje? Ik neem de proef op de som.
Verschillen in uitstraling
Het ‘gewone’ flesje Grolsch bokbier heeft een roodbruin etiket. Er wordt gerept van een ‘rijke herfstbok’. Het alcoholpercentage is 6,6 en in het bier zijn behalve water, gerstemout, gist en hop toevoegingen gebruikt. Op het etiket staan suiker en kleurstof: karamel. Qua percentage en ingrediënten zijn beide identiek. Het etiket van de gerijpte herfstbok is uitgevoerd in zwart met goud. Dit geeft een wat chiquere uitstraling. Gerijpte herfstbok is prominent te lezen voorop de fles met daaronder ‘Geoogst en gebrouwen 2014’ tussen gouden gerst-aren. Dat bij elkaar opgeteld wekt de indruk dat we met iets bijzonders te maken hebben.
Gerijpte bok is donkerder
Dan pakken we de flesopener en ontdoen beide flessen van hun identieke kroonkurken. Op beide doppen staat ‘rijke herfstbok’. Je zou in lijn met het etiket verwachten dat er ook ‘gerijpte herfstbok’ op de kroonkurk zou staan. Bij het inschenken valt op dat het schuim van de gerijpte herfstbok een stuk donkerder is. De kleur van het heldere bier verschilt niet veel; de gerijpte bok is een ietsie-pietsie donkerder.
Gesloten door de kou
Voor onze vergelijkingstest had ik de flesjes iets te koud weggezet. Dat vermoeden had ik al, maar toen ik mijn neus boven het glas hield, was het bier gesloten. Nauwelijks iets te ruiken, terwijl je van een bok toch karamelachtige tonen mag verwachten. Het bier even laten staan en met de hand iets verder opgewarmd. En ja, dan opent het bier zich en komen de aroma’s naar boven.
Fruitigheid
Bij de herfstbok gebrouwen in 2015 ruik je de zoetheid, de karameltonen zijn overduidelijk. Daaronder ruik je de geuren van vers brood. De geur heeft zeker ook iets fruitigs. De gerijpte bok heeft een minder geurenpalet. De geur heeft zoetheid van karamel, waarbij duidelijk rozijntjes zijn waar te nemen. De fruitigheid is in het rijpingsproces verdwenen. Deze gerijpte bok is echt om deze herfst op te drinken. Nog een jaar opsluiting in een donkere kelder trekt-ie niet.
Zoet
Dan de smaak. Daar draait het toch uiteindelijk om. Het eerste slokje van de gewone herfstbok is vooral zoet. Het geeft een dik, beetje plakkerig mondgevoel. De plakkerige zoetheid vind ik persoonlijk wat minder. Ik hou meer van bokbieren die hun karameltonen uit de mout halen. Maar wie ben ik? Grolsch herfstbok is al jaren de meest gedronken bok van ons land.  Als de ergste zoetheid afneemt proef je een lichte kruidigheid. Die had ik in de geur niet waargenomen, maar is in de smaak en zeker ook in de nasmaak duidelijk aanwezig.
Conclusie
De eerste slok van de gerijpte bok is ook vooral zoet. Ook hier proef je suiker en karamel en ervaar je dat plakkerige mondgevoel. Een bier dat je oplegt zou zich verder moeten ontwikkelen. In geslaagde gevallen proef je dan zoete smaken van rozijnen en aroma’s die doen denken aan port. De Grolsch herfstbok mist de kracht om deze reis te kunnen maken.
Ja, je proeft in de gerijpte versie iets van rozijntjes, maar dit bier moet je nu gauw opdrinken en niet nog langer bewaren. Het is al over zijn hoogtepunt heen en is al flink wat kracht verloren. De gerijpte herfstbok is een leuk experiment en leerzaam bovendien. Als ik moest kiezen zou ik gaan voor de verse bok.
Dit artikel is geschreven door Alain Schepers, biersommelier en auteur. Grolsch heeft het genoemde pakket op de redactie bezorgd maar heeft geen verdere bemoeienis gehad met de inhoud van dit artikel. Grolsch heeft ook niet betaald voor deze publicatie. (http://www.bierista.nl/biernieuws/actueel/proefnotitie-grolsch-herfstbok-versus-de-grolsch-gerijpte-herfstbok/)

Als ik anno 2018 de test herhaal lijkt mij wel dat de verse Rijke bok frisser is dan dan Gerijpte bok. Ik had de bieren op kamertemperatuur, maar rook niks. Rijke bok vind ik eerlijk gezegd niet lekker. Gerijpte bok vind ik lekkerder, al doet de smaak en mondgevoel wat denken aan cola, met een moutige afdronk. Rijke bok is inderdaad zoet met karamel en een gebrande suiker (?) smaak? Kruiden zoals kardemon of zoethout ontbreken volgens mij. Gerijpte bok smaakt wat voller en ronder(?) dan de Rijke bok. Is het bokbier dan niet rijker dan rijke bok? Waarom rijp vs rijk? Ik heb geen idee. 

De gerijpte bok heeft in een bunker gelegen op vliegveld Twente:

1 november 2016
Het verhaal achter de Gerijpte Grolsch Herfstbok
Vorig jaar heeft Grolsch voor het eerst dit zeer speciale bier geproduceerd vanwege het 400-jarige jubileum van het bokbier. De reacties waren lovend en daarom koos Grolsch ook dit jaar weer om de herfstbok voor negen maanden te laten rijpen in de oude bunkers.  In die maanden wordt de smaak van de Gerijpte Grolsch Herfstbok in de fles verder ontwikkeld: van een jonge, zachtzoete bok naar een gerijpte, volmondige bok.
Maar waarom in de bunkers?
De muren en het dak van de bunker bestaat uit ruim een meter gewapend beton. Dit moest vroeger de eerste klap van een ontploffing opvangen. Samen met de stalen bepantserde deuren zorgt het ervoor dat de bunker een droge, koele ruimte is zonder lichtinval. Dit is dus de ideale situatie waaronder het bier kan rijpen. ‘Daardoor kan een constante temperatuur en smaakontwikkeling gegarandeerd worden’, aldus meesterbrouwer Wim Vermeulen. ‘De verschillende tonen van karamel, rozijnen en rood fruit worden dan nog rijker en voller’. (https://vliegveldtwenthe.nl/2016/grolsch-herfstbok-uit-de-bunkers-van-vliegveld-twenthe/)


Op 28 september 1910 maakte de Twentse bevolking kennis met de luchtvaart toen de Belgische luchtvaartpionier Jan Olieslagers met zijn Blériot een half uur durende demonstratievlucht maakte. Het zou echter tot 1918 duren voordat op kleine schaal weer enige passagiersvluchten plaatsvonden in de regio. (https://vliegveldtwenthe.nl/organisatie/historie/)
In 1920 heeft er een vliegveld gelegen aan de Oude Grensweg en de Enschedesestraat in de gemeente Oldenzaal. Dit vliegveld heeft maar twee jaar bestaan, omdat men niet aan de gestelde eisen kon voldoen. Het grondgebied was van de gemeente Weerselo.
Het huidige vliegveld is ontstaan aan de Oude Deventerweg in de gemeente Lonneker, op initiatief van een aantal Twentse industriëlen en ondernemers. De Enschedese industriëlen van Heek, Tattersall en Ledeboer kwamen in 1927 tot overeenstemming met Albert Plesman (KLM) om een deel van hun heidegronden beschikbaar te stellen voor het realiseren van een vliegveld. En zo geschiedde: In 1929 werd een begin gemaakt een stuk heide van ca. 840 bij 770 meter (ongeveer 64 ha) tussen Enschede, Hengelo en Oldenzaal, nabij het dorpje Lonneker, geschikt te maken voor de vliegerij. Het idee om er een commercieel vliegveld van te maken resulteerde op 29 augustus 1931 in de officiële opening van het Vliegveld Twente door burgemeester Bergsma van Enschede. Op zaterdag 18 juni 1932 om 8:10 landde het luchtschip LZ127 Graf Zeppelin op het vliegveld, op doorreis vanaf Friedrichshafen naar Vliegveld Waalhaven in Rotterdam. Prins Hendrik, generaal Snijders en Albert Plesman vlogen mee vanaf dit vliegveld (https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)
(https://vliegveldtwenthe.nl/organisatie/historie/)

Op initiatief van de gemeenten Enschede, Hengelo, Lonneker en Oldenzaal werd in 1931 het vliegveld Twente aangelegd. Doel was een betere verbinding met de rest van Nederland. Op 28 augustus 1931 opende burgemeester Edo Bergsma het vooroorlogse vliegveld. Het was ongeveer 700 x 900 meter groot. Van 1932 tot enmet 1939 onderhield de KLM een dagelijkse lijndienst tussen Schiphol en Twente. (http://www.vliegbasistwenthe.info/historie/vooroorlogse-vliegveld/)


Vliegbasis Twenthe werd sinds de naamgeving altijd met een 'h' geschreven. De extra letter er vermoedelijk in gekomen door een schrijffout bij de overdracht van de gronden van Lonneker naar de gemeente Enschede. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)


Op 18 juni 1932 landde de Graf Zeppelin op het vliegveld Twente. Het luchtschip maakte een rondvlucht boven Nederland en hier stapte Prins Hendrik aan boord. Op het vliegveld Twente werden vanaf de opening in 1931 onder doorgaans overweldigende belangstelling, grootse vliegfeesten en -demonstraties gehouden.
Vliegveld Twente
Sinds 1920 werd in Twente overlegd over een vliegveld. De gemeenten kwamen uit op een terrein van 64 ha in de driehoek Hengelo-Oldenzaal-Enschede. De gemeente Almelo trok zich vervolgens terug. De aanleg- en exploitatiekosten van het vliegveld kwamen uiteindelijk voor 58% voor rekening van de gemeente Enschede, voor 24% van de gemeente Hengelo, en voor Oldenzaal en een aantal andere gemeenten (waaronder Lonneker) naar rato van hun inwonertal. In 1931 werd het vliegveld geopend. Burgemeester Bergsma zei: "Juist nu in de malaise moeten wij werken aan de verkeersoutillage van Twente ten bate van landbouw, nijverheid en handel […] Met de Twenthekanalen, met de straat- en de spoorwegen moet de luchtweg Twente vooruit brengen en vooraan houden.
In 1932 startte de KLM met een dienst Twente-Schiphol, later soms ook met Groningen en Eindhoven. De resultaten waren wisselvallig. De KLM werd geplaagd door materiaalgebrek - er verongelukten in de jaren dertig zeker vier vliegtuigen ‒ en door concurrentie van de Nederlandse Spoorwegen. In 1939 werd de dienst op Amsterdam beëindigd om na WO II, eveneens met wisselend succes, nog te worden voortgezet tot het vliegveld in 2007 werd gesloten. Enschede Airport Twente diende de laatste jaren van zijn bestaan vooral als startpunt voor vakantievluchten naar zuidelijker streken en voor zakelijke vluchten. Er waren ongeveer 1.000 vliegbewegingen per jaar.
Koninklijke Luchtmacht
Van 1945-2007 diende het terrein in hoofdzaak als vliegbasis voor de Koninklijke Luchtmacht. Er was werkgelegenheid voor circa 1.200 werknemers. De geluidsoverlast die de straaljagers veroorzaakten werd echter minder gewaardeerd. Voor de burgerluchtvaart was er sprake van medegebruik. De omvang van het terrein van de vliegbasis was in WO II door toedoen van de bezettende macht gegroeid van 64 tot 1.600 ha. Op de zogeheten Fliegerhorst Twente kwamen drie startbanen, tientallen hangars en honderden andere gebouwen (die blootstonden aan vele tientallen beschietingen en bombardementen door de geallieerden). Zeker 70 boerderijen en tien woonhuizen werden afgebroken en honderden percelen landbouwgrond gevorderd. Het vliegveld Twente is vanaf het begin ook de thuisbasis geweest van de Twentse Aëroclub en van een zweefvliegafdeling.
(https://www.entoen.nu/nl/overijssel/twente/enschede/graf-zeppelin-)

Door de Tweede Wereldoorlog sloot het eerste vliegveld en legde de Duitse bezetter een omvangrijk militair complex aan: de Fliegerhorst. De sporen van deze periode zijn tot op de dag van vandaag aanwezig: een bonte verzameling historische woonhuizen, shelters, bunkers, hangars en andere gebouwen. Door de Duitsers gebouwd als was het een Twents buurtschap in een essen- en kampenlandschap. Zo was het vanuit de lucht niet herkenbaar als militair terrein. De muren waren stevig en dik, de gebouwen deden namelijk dienst als bunker. (http://www.vliegbasistwenthe.info/historie/fliegerhorst/)
(http://www.vliegbasistwenthe.info/)

Vlak voor het uitbreken (1939) van de Tweede Wereldoorlog heeft de overheid opdracht gegeven het vliegveld onklaar te maken door de grasmat om te ploegen en diepe sleuven te graven. Op het moment dat de Duitsers Nederland binnenvielen zijn de gebouwen door defensie opgeblazen.
In mei 1940 bezette de Duitse Luftwaffe het vliegveld. Duitsland maakte er een complete Fliegerhorst van en breidde het met onder andere de legerplaats Zuidkamp uit tot 1600 ha. Gedurende de bezetting waren diverse Luftwaffe-eenheden op Twenthe gelegerd waaronder verschillende Staffels die onder de IIIe Gruppe van Nachtjagdgeschwader 1 (III./NJG 1) vielen. Dit onderdeel vloog o.a. met de tweemotorige Messerschmitt Bf 110.
De Duitsers legden drie startbanen aan: 06-24, 11-29 en 16-34. Deze laatste was tot begin jaren 50 nog in gebruik, maar werd later alleen nog als taxibaan gebruikt. Hij wordt de Duitse baan genoemd. In de bossen rondom het vliegveld en op landgoed Hof Espelo werden rolbanen en splitterboxen aangelegd om vliegtuigen in het bos te kunnen beschermen en verstoppen, afgedekt met netten. Een aantal van deze splitterboxen zijn tot op heden bewaard gebleven.
Na het Ardennenoffensief besloten de Geallieerden de vliegbasis buiten werking te stellen. Op 17 maart 1945 vallen de geallieerden massaal aan met B-17's. Een bommenregen ploegt het hele veld om en maakt het voor vliegoperaties onbruikbaar.
Op 1 april 1945 viel Twenthe in Britse handen. De RAF herstelde het vliegveld erg snel, want al op 3 april arriveerden er de eerste vliegtuigen. Vliegveld Twenthe kreeg de codenaam B-106. De eerste vliegende eenheden op het vliegveld behoorden tot de 125 Wing. Spitfires van deze eenheid ondersteunden de opmars van het 2nd British Army. Ook andere eenheden maakten van Twenthe gebruik. Bijvoorbeeld de met Typhoons uitgeruste 124 Wing en de van Spitfires XVIE voorziene 132 Wing. In november 1945 droegen zij het over aan de Nederlandse krijgsmacht.
(https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)

De officiële oprichtingsdatum van vliegbasis Twenthe is 31 maart 1946. Op die dag arriveert het 320 squadron van de marine en wordt de Jachtvliegschool (JVS) opgericht. Uitgerust met het Britse jachtvliegtuig Spitfire moet dit instituut door de RAF opgeleide Nederlandse vliegers bijscholen.
(https://vliegveldtwenthe.nl/organisatie/historie/)


Op 15 november 1945 arriveerde de Aanvullende Opleiding Tweemotorigen (AVOT) op Twenthe. De AVOT was uitgerust met een aantal Airspeed Oxfords, tweemotorige propellerkisten die werden gebruikt voor het trainen van bemanningen. 31 maart 1946 geldt echter als officiële oprichtingsdatum van de vliegbasis Twenthe, want op die datum arriveerde het 320 squadron van de marine met B-25's 'Mitchells'. Na de oorlog werd ook de Jachtvliegschool (JVS) opgericht. Uitgerust met de Spitfire moest deze door de RAF opgeleide Nederlandse vliegers bijscholen. In juni 1948 werd de straaljager Gloster Meteor bij de luchtmacht ingevoerd. Deze toestellen werden het eerst geplaatst op vliegbasis Twenthe bij de JVS. Halverwege jaren vijftig werd de Gloster Meteor opgevolgd door de Hawker Hunter dagjager en de North American F-86 Sabre F-86K all-weatherfighter.
De letter K gaf de Sabre zijn spotnaam Kaasjager. Er waren drie squadrons van de vliegbasis Twenthe (700, 701 en 702 sqn) mee uitgerust. Het embleem van de vliegbasis, de hellehond met drie koppen kwam ook in deze tijd tot stand en stelt deze squadrons voor. Een ander type toestel dat in de jaren 50 en 60 vanaf Twenthe vloog was de Fokker S.14 Machtrainer.
In de periode 1962-1964 werden de Kaasjagers vervangen door de Lockheed F-104 Starfighter. Hiermee was Twenthe het eerste starfighterveld van Nederland. Gevlogen werden deze machines door OCU 'the Dutch Masters' en het 306 sqn. In 1969 werden de F-104's opgevolgd door de Canadair NF-5. In 1968 verhuisde de Transitie Vlieg Opleiding (TVO) met zijn Lockheed T-33 's van Woensdrecht naar Twenthe. In 1972 werden deze toestellen uitgefaseerd en de TVO opgeheven. 313 sqn nam deze taak over met de NF-5. Jaren was 313 sqn het vliegeropleidingssquadron van de luchtmacht. In september 1986 nam 316 sqn van vliegbasis Gilze-Rijen/Eindhoven deze taak echter over. Vanaf dat moment had 313 sqn een operationele offensieve taak met de NF-5.
Voor het 315 sqn begon op Twenthe in maart 1986 het F-16 tijdperk. De eerste F-16 voor het 313 sqn landde op 13 juni 1987 op Twenthe en was als eerste Nederlandse F-16 voorzien van een remparachute. Op 1 juli 1988 werd de laatst 313 NF-5 vlucht vanaf Twenthe gemaakt. Beide squadrons hadden de taak van luchtsteun en Main Defense Force (313) en Rapid Reaction Force voor leveren van luchtsteun aan crisisbeheersingsoperaties (315). (https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)

In maart 1986 begint het F-16 tijdperk. De eerste straaljager voorzien van een remparachute landt op 13 juni 1987. Door bezuinigingen bij Defensie werd het 315 Squadron in 2004 opgeheven. De F-16’s werden deels verkocht en deels verdeeld over de laatste twee F-16 bases Leeuwarden en Volkel. Het laatste F-16 squadron (313) werd in november 2005 overgeplaatst van vliegbasis Twenthe naar vliegbasis Volkel, maar het militaire deel werd tot juni 2007 nog gebruikt voor onderhoud.
(https://vliegveldtwenthe.nl/organisatie/historie/)

Door bezuinigingen bij Defensie werd 315 squadron in 2004 opgeheven. De F-16's werden deels verkocht en deels verdeeld over de laatste twee F-16 bases Leeuwarden en Volkel. Het laatste F-16 squadron (313) werd in november 2005 overgeplaatst van vliegbasis Twenthe naar vliegbasis Volkel maar het militaire deel van de basis werd tot juni 2007 nog gebruikt voor onderhoud, reparaties en het in vliegwaardige conditie houden van de alhier opgeslagen F-16's die door de bezuinigingen overbodig waren geworden. Een deel van deze toestellen zijn dat jaar nog verkocht aan Chili, de rest is ontmanteld op Volkel.
Op 7 december 2007 werd het terrein officieel overgedragen aan de Dienst Domeinen van het ministerie van Financiën waardoor na bijna 68 jaar een einde kwam aan militaire aanwezigheid op het vliegveld.
Sinds de aankondiging van het Ministerie van Defensie, in 2003, dat de vliegbasis zou worden gesloten, is gewerkt aan een doorstart van het civiele gedeelte van de luchthaven. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)


Donderdag (1 december [2005]) zijn de laatste F-16’s van 313 Squadron vertrokken vanaf vliegbasis Twenthe. Hiermee komt vooruitlopend op de officiële sluiting een einde aan de operationele status van de Overijsselse vliegbasis. Door de opheffing van het 313 Squadron in Twenthe wordt een deel van het personeel verplaatst naar Volkel. De overige twee operationele F-16 squadrons zijn gestationeerd in Leeuwarden.
In april 2004 werd het 315 Squadron van de vliegbasis Twenthe opgeheven. Met de opheffing van 313 Squadron en de naderende sluiting van de vliegbasis Twenthe wordt invulling gegeven aan de bezuinigingsmaatregelen die met de Prinsjesdagbrief 2003 bekend zijn gemaakt.
Het totale Nederlandse arsenaal aan F-16 jachtvliegtuigen wordt verkleind van 137 tot 108. Deze verkleining moet resulteren in lagere exploitatiekosten en een verbeterde inzetbaarheid van de resterende toestellen.
Enschede Airport Twente
In ieder geval blijft het civiele Enschede Airport Twente (EAT) nog twee jaar voortbestaan. De gemeente Enschede, het ministerie van Defensie en de provincie Overijssel zijn het daarover eens geworden.
Aangezien de militaire verkeersleiding vertrekt, zal er nu gebruik gemaakt worden van burgerpersoneel van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Met deze toezegging is het voor EAT mogelijk om contractbesprekingen met reisorganisaties te voeren over de vluchten van en naar Twente. Onderdeel van de afspraken tussen de overheden en de luchthavenexploitant is ook dat EAT gaat investeren in een nieuw ILS-systeem voor naderende vliegtuigen.
De bedoeling is dat de luchthaven ook na de definitieve sluiting van de militaire vliegbasis eind 2007 operationeel blijft. Een beslissing daarover moet nog worden genomen.
(https://www.luchtvaartnieuws.nl/nieuws/categorie/4/militair/laatste-f-16s-vertrokken-vanaf-vliegbasis-twenthe)

... Door het uitblijven van vliegbewegingen zag Enschede Airport Twente zich eind 2008 genoodzaakt al zijn personeel te ontslaan. ... Medio januari 2012 is de provincie Overijssel met het plan akkoord gegaan en is er begonnen met werkzaamheden om te voldoen aan minimumeisen voor burgerluchthavens.
In november 2012 bepaalde de rechtbank in Almelo dat november 2013 het vliegveld de militaire status kwijtraakt.[5] In hoger beroep heeft de Raad van State in oktober 2013 deze uitspraak ongedaan gemaakt waardoor de militaire status behouden bleef. Ondertussen gingen de aanbestedingen aan de luchthaven door.[6] Door de militaire aanwijzing geldt in een gebied van 38 km² rond het vliegveld regels bedoeld om grootschalige bebouwing te beperken.
In december 2012 werd bekend dat geen enkele partij heeft gereageerd op de openbare aanbesteding van luchthaven Twente ... Op 7 maart 2014 publiceerde Staatssecretaris Mansveld een ontwerp Luchthavenbesluit. Op 14 maart 2014 publiceerde dagblad Tubantia een eerste artikel[9] over de gevolgen voor de omliggende natuur die de hoogtebeperkingen aangegeven in het ontwerp Luchthavenbesluit met zich mee zouden brengen. Landschap Overijssel bracht in kaart dat er ca. 840 hectare bos zou moeten worden gekapt, wat leidde tot hevig protest. In samenwerking met Stichting Lonnekerberg werden omwonenden en belanghebbenden opgeroepen een zienswijze in te dienen via het Platform Participatie van de overheid. Er werden ca. 16500 zienswijzen ingediend. Staatssecretaris Mansveld liet een aeronautical study uitvoeren waarvan de resultaten op 16 juni 2014 bekend werden gemaakt: Er zou vrijwel geen boom hoeven te worden gekapt. Het mocht echter niet meer baten. ... In juni 2014 besloten Enschede en Overijssel het vliegveld niet te gaan gebruiken voor commerciële burgervluchten.[10](https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)


In juli 2014 koopt de familie Van Eck uit Maarssen 50 ha bestaand vastgoed en voorzieningen die deel uitmaken van de voormalige vliegbasis Twenthe. Het gaat om ‘De Strip’ met daarop de voormalige taxibaan en verkeerstoren, de oude en nieuwe brandweerkazerne en acht F16–shelters. Ook Hangar 11, het munitiebunkerpark en de werkplaatsen op Oostkamp worden eigendom van de familie.
Met hun passie voor en kennis over het herbestemmen van historische locaties, dopen zij de oude vliegbasis in rap tempo om tot unieke evenementenlocatie. (https://vliegveldtwenthe.nl/organisatie/historie/)


Twente Airport heeft toekomst als ‘outdoorlaboratorium voor de luchtvaart’, volgens staatssecretaris Dijksma.... Volgens demissionair staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur, PvdA), donderdag bij de opening, wordt Twente Airport een vliegveld „zoals we dat in Nederland niet kennen”..... Nederland heeft er een burgerluchthaven bij, maar wel een kleintje. Met speeches, alcoholvrije champagne en overvliegende straaljagers is donderdag in Enschede een einde gekomen aan ‘het militaire regime’ op Twente Airport, een voormalige luchtmachtbasis. ... Het ministerie van Defensie heeft na zeventig jaar het gezag overgedragen aan de provincie Overijssel. Vanaf nu kunnen er in Enschede vliegtuigen landen zonder dat er groen licht nodig is van het ministerie.
De provincie heeft toestemming gegeven voor 20.340 starts en landingen per jaar van vooral kleinere vliegtuigen. Daarmee is Twente Airport een van de kleinere luchthavens van Nederland, vergelijkbaar met het vliegveld in Zeeland.
Tot 2008 had Twente een militaire vliegbasis waarop de burgerluchtvaart ‘meeliftte’; af en toe landde er een chartervlucht met vakantiegangers, tot 60.000 passagiers per jaar. Alle pogingen om na het vertrek van de militairen een zelfstandige burgerluchthaven – met een aankomst- en vertrekhal en 1,2 miljoen passagiers per jaar – van de grond te krijgen, mislukten.
In de tussentijd werd de bijna 3 kilometer lange start- en landingsbaan alleen gebruikt voor sport- en zweefvluchten. Sinds vorig jaar mei, maar officieel sinds donderdag, kan er ook klein zakelijk vliegverkeer terecht. ... Meiltje de Groot, directeur van Enschede Twente Airport en Teuge Airport, ziet volop mogelijkheden: „In Twente zijn best veel mensen die met een businessjet willen vliegen. Die vliegtuigen staan nu in Duitsland of Eindhoven. Bovendien, het kleinere vliegverkeer wordt er in Lelystad, vanwege de uitbreiding, uit gedrukt. Hier liggen kansen voor Twente en Teuge.”
Volgens demissionair staatssecretaris Sharon Dijksma (Infrastructuur, PvdA), die donderdag aanwezig was bij de opening, wordt het een vliegveld „zoals we dat in Nederland niet kennen; Twente Airport wordt een outdoorlaboratorium voor luchtvaart”. Volgens de betrokkenen heeft de luchthaven toekomst als locatie voor onderhoud en ontmanteling van vliegtuigen, en voor testvluchten van bemande en onbemande toestellen, zoals vrachtdrones.
Vorige week nog deed het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) remproeven met een Airbus A400M in een ‘waterbak’ op een deel van de landingsbaan. „Een lange baan en geen ander vliegverkeer, dat is ideaal voor vliegproeven. Dat je zo met je auto de baan op kon, ze konden het bij Airbus niet geloven”, aldus Gerard van Es, consultant van NLR.
Aircraft End-of-Life Solutions, actief in Woensdrecht, wil de Twentse luchthaven gebruiken om afgeschreven verkeersvliegtuigen te ontmantelen. Op de lange baan in Enschede kunnen ‘widebody’s’ landen, vliegtuigen met een romp van 6 meter of meer.
Jarenlang is hard gewerkt aan de wederopstanding van de burgerluchtvaart in Twente en de invulling van het voormalige defensieterrein. „Om verloren banen terug te winnen”, zegt de Overijsselse gedeputeerde Eddy van Hijum (Economie, CDA). Het vertrek van de militairen betekende het verlies van 2.500 directe en indirecte arbeidsplaatsen.
Hermetisch afgesloten
Tot 2008 was het defensieterrein, 500 hectare groot, in het groene hart tussen Enschede, Hengelo en Oldenzaal, hermetisch afgesloten. Overal stonden hekken, was de toegang beveiligd met slagbomen en bewaking. Nu is het gebied op de fiets of wandelend te doorkruisen.
Ten zuiden van de start- en landingsbaan zijn militaire opstallen verkocht aan particulieren die er, vaak na een flinke verbouwing, zijn gaan wonen. Tussen de oude defensiegebouwen verrijzen nieuwe villa’s. Afgelopen week kampeerden er gegadigden voor kavels.... „Het is een unieke sfeerlocatie”, in zijn ogen. „Anders dan in de RAI of de Jaarbeurs heb je hier ook buiten ruimte. Er zijn veel mooie zaaltjes, maar weinig mooie plekken. Deze locatie heeft iets aantrekkelijks. Zo’n taxibaan doet iets met je.” Hier worden de opnames gemaakt voor het tv-programma De slechtste chauffeur van Nederland. („Het is een unieke sfeerlocatie”, in zijn ogen. „Anders dan in de RAI of de Jaarbeurs heb je hier ook buiten ruimte. Er zijn veel mooie zaaltjes, maar weinig mooie plekken. Deze locatie heeft iets aantrekkelijks. Zo’n taxibaan doet iets met je.” Hier worden de opnames gemaakt voor het tv-programma De slechtste chauffeur van Nederland.)

De voormalige vliegbasis Twenthe ligt circa acht kilometer van de grens met Duitsland tussen Enschede, Hengelo en Oldenzaal. Vanwege opheffing is het vliegveld sinds 1 januari 2008 voor al het militaire en alle burgervliegverkeer gesloten. Maar sinds 30 maart 2017 is het vliegveld heropend voor zakenvliegtuigen en vliegtuigen die economisch gezien aan het einde van hun levensduur zitten en daarom ontmanteld worden. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)

Op 10 april 2016 is het zuidelijk deel van het vliegveld definitief geopend voor publiek en is het een onderdeel van het landelijke natuurnetwerk geworden.[12]

Op 30 maart 2017 is het vliegveld officieel heropend en draagt nu de naam Twente Airport, zonder H. Sinds de opening mogen er van maandag tot en met zondag zakenvluchten plaatsvinden. En van vrijdag tot en met zondag mogen er ook kleine hobbyvliegtuigen landen. In het weekend kan de lokale zweefvliegclub haar hobby uitoefenen. Af en toe landt er een groot toestel op het vliegveld om bij de firma 'Aircraft End of Life Solutions' (AELS) gesloopt te worden.
(https://nl.wikipedia.org/wiki/Enschede_Airport_Twente)

De voormalige topman van booking.com, Kees Koolen, wil met een aantal andere financiers op vliegveld Twente in Enschede lithium-ion accu’s produceren. (https://propertynl.com/Nieuws/Vliegbasis-Twente-wordt-mogelijk-grote-onderzoekscampus-voor-accu%E2%80%99s/7c8ea4d9-41ba-4bcf-a466-789f996671a2)
9 jul 2018 - De gemeente Enschede en provincie Overijssel herontwikkelen de voormalige militaire vliegbasis Twenthe tot een plek voor bedrijven, woningen, natuur en recreatie. Dat concept bleek goed genoeg om de crisis, maatschappelijk debat én oude bommen te overleven. ... Op de Voormalige Vliegbasis Twenthe kan het contrast haast niet groter: op nog geen 200 meter afstand van de landingsbaan voor businessjets en de motor- en zweefvliegclub, ligt aan de ene kant een hoogwaardig bedrijventerrein en aan de andere kant beschermd ecologisch natuurgebied. Dat is juist de kwaliteit van het gebied, legt Joep van Aaken, ontwikkelmanager bij projectbureau Technology Base, uit. “We hebben een mooie balans tussen groene kwaliteiten en bedrijvigheid. De weidsheid, het ruige karakter en de historische overblijfselen van het militaire terrein, de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlogsperiode, hebben een enorme aantrekkingskracht op bedrijven.”
Technology Base zoekt naar gebruikers die passen bij het concept van innovatie en samenwerking. Zo exploiteert de Brandweer Twente hier haar ‘Twenty Safety Campus’ voor veiligheidsvoorlichting aan scholieren, plus een commercieel veiligheidscentrum voor tests en trainingen. Een andere huurder is AELS, dat economisch afgeschreven vliegtuigen ontmantelt en onderdelen hergebruikt. Ook worden in het gebied drones getest en ontwikkeld.... in 2010 kochten de gemeente en provincie alle gronden in het gebied voor €30 miljoen euro. Onder de noemer Technology Base zijn zij beide via een Gemeenschappelijke Regeling (GR) 50% aandeelhouder. De GR zoekt naar de eindgebruikers, terwijl de woongebieden bijna volledig via particulier opdrachtgeverschap worden gerealiseerd op individueel verkochte kavels. Het bijbehorende natuurgebied is na realisatie verkocht aan de provincie Overijssel; het deelgebied De Strip van 50 ha is verkocht aan een private exploitant voor transformatie tot evenemententerrein. De resterende opgave voor de ontwikkeling van Technology Base blijft tenminste 10 jaar in overheidshanden en wordt via verhuur en erfpacht tot ontwikkeling gebracht.... Op locatie ervaar je de rauwe uitstraling van een militair vliegterrein. De camouflagearchitectuur van de kerosinetanks, barakken en hangars is zoveel mogelijk in stand gehouden, terwijl de taxibanen nog steeds breed genoeg zijn voor een F16. Het vastgoed is slechts minimaal aangepast. Het gebied heeft bovendien een maximale bebouwingsdichtheid van 13% en reserveert zo ruimte voor het landschap. Een groene zone doorkruist het gebied, die aansluit op de Nederlandse ecologische hoofdstructuur en recreatief wordt gebruikt.
Ontwikkelen in een gebied met historische waarden heeft overigens niet alleen maar voordelen, relativeert Van Aaken: “Elke plek die we aanraken moet eerst onderzocht worden op de aanwezigheid van bommen. We hebben er al tientallen gevonden.” (https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/herontwikkeling-militaire-vliegbasis-versterkt-twentse-technologiesector/)