De handreiking 'Bedrijven en milieuzonering' is van belang voor gemeentelijke beleidsafdelingen ruimtelijke ordening, milieu en economie.
De handreiking is handig voor het plannen en toetsen van ruimtelijke ontwikkelingen. Met het boekje zorgt u voor maatwerk in de gemeentelijke ruimtelijke ordeningspraktijk (https://vng.nl/onderwerpenindex/milieu-en-mobiliteit/externe-veiligheid/bedrijven-en-milieuzonering).
Richtafstandenlijst
Goede ruimtelijke ordening voorkomt hinder en gevaar. Dit kan door voldoende afstand te houden tussen milieubelastende activiteiten (zoals bedrijven) en gevoelige functies (zoals woningen). In de handreiking staan uitgebreide lijsten met richtafstanden (https://vng.nl/onderwerpenindex/milieu-en-mobiliteit/externe-veiligheid/bedrijven-en-milieuzonering).
Historie
Sinds 1986 geeft de VNG de publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' uit'. In het verleden werd de handreiking ook wel het Groene Boekje genoemd. De meest actuele uitgave dateert van 2009 (https://vng.nl/onderwerpenindex/milieu-en-mobiliteit/externe-veiligheid/bedrijven-en-milieuzonering). Ik zat deze lijst door te kijken en zie het volgende:
SBI-1993SBI-2008OMSCHRIJVING AFSTANDEN IN METERS INDICES
--nummerGEURSTOFGELUIDGEVAARVERKEERGROOTSTE AFSTANDCATCATEGORIEVERKEERVISUEELBODEMLUCHT
1591110101Destilleerderijen en likeurstokerijen30030200C303004.22 G 2
15921101020Vervaardiging van ethylalcohol door gisting:#N/B
15921101021- p.c. < 5.000 t/j20030200C30R2004.11 G 2
15921101022- p.c. >= 5.000 t/j30050300C50R3004.22 G 3 B
1593 t/m 15951102 t/m 1104
Vervaardiging van wijn, cider e.d.10030C 0 1 G3021 G 1
15961105 Bierbrouwerijen30030100C50R2G3004.22 G 2
15971106 Mouterijen30050100C302G3004.22 G 2
15981107 Mineraalwater- en frisdrankfabrieken10010050R 1003.23 G 2
Nou ja, zo zie ik het niet, maar het plakken verschuift alles.
De gedachte er achter is hoe groter de hinderafstand, hoe hoger de VNGcategorie:
[sic] afstabndcode
10 1
30 2
50 3.1
100 3.2
200 4.1
300 4.2
500 5.1
700 5.2
1000 5.3
1500 6
(Richtafstandenlijst tabel1(MS Excel, 284 Kb))
De handreiking is handig voor het plannen en toetsen van ruimtelijke ontwikkelingen. Met het boekje zorgt u voor maatwerk in de gemeentelijke ruimtelijke ordeningspraktijk (https://vng.nl/onderwerpenindex/milieu-en-mobiliteit/externe-veiligheid/bedrijven-en-milieuzonering).
Richtafstandenlijst
Goede ruimtelijke ordening voorkomt hinder en gevaar. Dit kan door voldoende afstand te houden tussen milieubelastende activiteiten (zoals bedrijven) en gevoelige functies (zoals woningen). In de handreiking staan uitgebreide lijsten met richtafstanden (https://vng.nl/onderwerpenindex/milieu-en-mobiliteit/externe-veiligheid/bedrijven-en-milieuzonering).
Historie
Sinds 1986 geeft de VNG de publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' uit'. In het verleden werd de handreiking ook wel het Groene Boekje genoemd. De meest actuele uitgave dateert van 2009 (https://vng.nl/onderwerpenindex/milieu-en-mobiliteit/externe-veiligheid/bedrijven-en-milieuzonering). Ik zat deze lijst door te kijken en zie het volgende:
SBI-1993SBI-2008OMSCHRIJVING AFSTANDEN IN METERS INDICES
--nummerGEURSTOFGELUIDGEVAARVERKEERGROOTSTE AFSTANDCATCATEGORIEVERKEERVISUEELBODEMLUCHT
1591110101Destilleerderijen en likeurstokerijen30030200C303004.22 G 2
15921101020Vervaardiging van ethylalcohol door gisting:#N/B
15921101021- p.c. < 5.000 t/j20030200C30R2004.11 G 2
15921101022- p.c. >= 5.000 t/j30050300C50R3004.22 G 3 B
1593 t/m 15951102 t/m 1104
Vervaardiging van wijn, cider e.d.10030C 0 1 G3021 G 1
15961105 Bierbrouwerijen30030100C50R2G3004.22 G 2
15971106 Mouterijen30050100C302G3004.22 G 2
15981107 Mineraalwater- en frisdrankfabrieken10010050R 1003.23 G 2
De gedachte er achter is hoe groter de hinderafstand, hoe hoger de VNGcategorie:
[sic] afstabndcode
10 1
30 2
50 3.1
100 3.2
200 4.1
300 4.2
500 5.1
700 5.2
1000 5.3
1500 6
(Richtafstandenlijst tabel1(MS Excel, 284 Kb))
Met andere woorden als een bedrijf behoort bij een branche met een richtafstand van 200 meter valt het onder een categorie 4.1, terwijl een bedrijf met een hinderafstand van 300 meter valt onder categorie 4.2. Het valt me op dat een wijngaard/wijnhuis een categorie 2 is en een bierbrouwerij is 4.2, oftewel het maken van wijn en cider merk je op 30 meter niet meer, maar bier wel? Wat is het verschil tussen het brouwen van cider en bier??? Toch enkel de grondstoffen en niet de productieprocessen en hinderaspecten? De geurhinder lijkt mij afhankelijk van de omvang van de brouwerij en toch niet van of het wijn, cider of bier is?
Een brouwerij van 500 hl is toch heel wat minder hinderlijk dan een brouwerij van 500.000 hl. Dat zie ik niet terug in de lijst. Dat is toch vreemd? En wat als er ontgeuring aanwezig is?
Je zou verwachten dat de categorie-indeling afhangt van de hinder die er echt is, maar als ik het goed begrijp is een bestemmingsplan niet voor wat er echt is, maar voor wat je plant. Wat is de bestemming?
Het bestemmingsplan is een ruimtelijk plan waarin de gemeente vastlegt wat de bestemming van de grond is. Bijvoorbeeld of er op een bepaalde plek een kantoor of een bedrijf mag komen. Maar bijvoorbeeld ook of uw woning mag worden uitgebreid en zo ja, hoe. In het bestemmingsplan staat ook waar onder meer woningen, winkels en wegen zijn toegestaan. Het gaat dan niet alleen om het gebruik van de grond, maar ook over de maximale afmetingen van de gebouwen (www.geldrop-mierlo.nl/plannen-en-projecten/publicatie/wat-is-een-bestemmingsplan). Er is ook een bijlage genaamd 'Staat van bedrijfsactiviteiten'. Daarin staat en opsomming van bedrijfsactiviteiten die zijn toegestaan, zie bijvoorbeeld hier.
In de bestemmingsplannen van de gemeente staat waar mag worden gebouwd en waarvoor een gebouw gebruikt mag worden. De gemeente maakt bestemmingsplannen voor alle grond die bij de gemeente hoort.
Bij bestemmingsplannen horen verschillende bestuurlijke documenten, zoals het wijzigingsplan en een uitwerkingsplan (www.denhaag.nl/home/bewoners/wonen-en-bouwen/bestemmingsplannen/to/Wat-is-een-bestemmingsplan.htm).
Een bestemmingsplan in Nederland beschrijft wat er met de ruimte in een bepaalde gemeente mag gebeuren....Een bestemmingsplan kent drie onderdelen:
1)Een toelichting. Hierin zijn de kenmerken van het buitengebied, een dorpskern of een stad of wijk vastgelegd. Daarnaast worden de beleidskaders van het rijk, de provincie of gemeente welke relevant zijn voor het plangebied in de toelichting opgenomen. Ook worden eventuele relevante (milieuhygiënische) aspecten in kaart gebracht en worden de ontwikkelingen voor het plangebied in kaart gebracht. De toelichting is er vooral om de bedoeling van het plan te verduidelijken.
2)Een verbeelding of plankaart. Dit is een kaart met kadastrale ondergrond waarop de verschillende (sub)bestemmingen welke voor het plangebied van toepassing zijn visueel worden weergegeven.
3)De regels of voorschriften. In de regels wordt het gebruik geregeld dat voor de afzonderlijke bestemmingen mogelijk is. Daarnaast wordt opgenomen of er gebouwd mag worden binnen de bestemming en onder welke voorwaarden.
Zowel de verbeelding als de regels maken deel uit van het juridische kader van het bestemmingsplan. De toelichting is meer van ondersteunende aard.
Voor bestemmingsplannen die na 1 januari 2010 in procedure zijn gebracht (als ontwerp-bestemmingsplan ter inzage worden gelegd), geldt dat deze verplicht digitaal beschikbaar moeten worden gesteld (https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestemmingsplan_(Nederland)).
Met het woord ‘bestemming’ wordt een functie, zoals wonen, werken, groen of verkeer bedoeld. Een bestemmingsplan is het document waarin de gemeenteraad vastlegt welke functies op welke plaats zijn toegestaan. Daarnaast bevat een bestemmingsplan de regels die gelden voor zo’n functie. Denk hierbij aan bouwhoogte, afstand tot de buren en of er bijgebouwen zijn toegestaan (www.bestemmingsplan.nl/Bestemmingsplan/Inhoud_bestemmingsplan.html).
Milieucategorie is een vakterm uit de planologie en milieukunde in Nederland. Het is een classificatie van de belasting die een (bedrijfs)activiteit kan leggen op het milieu. De classificatie is ontworpen door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en bestaat uit zes categorieën: 1 tot en met 6. Hoe hoger de klasse, hoe intensiever de belasting van het milieu. In de laagste categorie zit bijvoorbeeld de woonfunctie. In de hoogste categorie olieraffinaderij of kerncentrale (https://nl.wikipedia.org/wiki/Milieucategorie).
Filosofie van milieuzonering
In de jaren zestig van de vorige eeuw is het besef ontstaan dat sommige functies zich niet fysiek naast elkaar kunnen bevinden omdat zij een gevaar vormen voor elkaar. In die jaren begon men met de aanleg van terreinen waar zich uitsluitend bedrijven bevinden. In de loop der jaren kreeg men met voortschrijdend inzicht door dat men ook niet alle bedrijven naast kan situeren, wil men elkaar niet hinderen. In 1986 is door de VNG een handreiking uitgegeven waarin staat welk soort bedrijf tot welke milieucategorie behoort. De milieuzonering zorgt ervoor dat nieuwe bedrijven een juiste plek krijgen in de nabijheid van woningen. En de nieuwe woningen op een verantwoorde afstand van bedrijven komen te staan (https://nl.wikipedia.org/wiki/Milieucategorie).
Sinds 1986 stelt de VNG een basislijst met bedrijvenactiviteiten samen: de handreiking 'Bedrijven en Milieuzonering'. Deze handreiking wordt elke tien jaar geactualiseerd: 1986, 1998, 2007. In de handreiking is een lijst met ruim 600 verschillende typen bedrijvigheid opgenomen. Bij het bepalen van de milieubelasting letten de ambtenaren van VNG niet alleen op de chemische milieubelasting, maar ook de stank en geluidbelasting spelen een rol.
Naast elk type bedrijvigheid staat de SBI-code, milieucategorie en de richtafstand vermeld. De belangrijkste toepassing van de handreiking Bedrijven en Milieuzonering is bij het opstellen van een bestemmingsplan met bedrijfsbestemmingen. [wat me wel opvalt aan die bedrijvenlijst is de wijze van omschrijvingen; grutterswarenfabriek? landbouwchemicaliënfabriek? chemische kantoorbenodigdhedenfabriek? rijwiel- en motorrijwielfabriek? ]
Aan de hand van de lijst met milieucategorieën en bedrijfsactiviteiten wordt in het bestemmingsplan een Staat van Bedrijfsactiviteiten opgesteld. Deze lijst wordt toegevoegd aan de voorschriften van het bestemmingsplan en wordt een bindend document voor burgers en bedrijven. De handhaving van de milieucategorie wordt door de gemeente uitgevoerd. Hoe hoger de milieucategorie, hoe vaker de controle. Vanaf Milieucategorie 4 is het wettelijk verplicht om de naleving één keer per jaar te controleren.
De lijst met milieucategorieën en bedrijfsactiviteiten wordt gebruikt bij:
het realiseren van een nieuw bedrijventerrein of woningbouwlocatie,
de locatiekeuze van een activiteit,
ruimtelijke inpassing van woningen nabij een bedrijventerrein of andersom.
Soms worden bedrijven die al op een bedrijventerrein zijn gevestigd vrijgesteld van bestemming. Dit wordt getoetst aan deze lijst om een zogenaamde maatbestemming te krijgen.
Mocht een activiteit niet aan de milieucategorie voldoen dan moeten er compenserende maatregelen worden getroffen om de veroorzaakte milieubelasting te mitigeren (verzachten). De VNG heeft in de handreiking deze toepassingen in concrete praktijkgerichte stappenplannen uitgewerkt (https://nl.wikipedia.org/wiki/Milieucategorie).
Voorbeelden
Milieucategorie 1
fietsenmaker, boekbinderij, kapperszaak, woning met propaantank, pottenbakkerij, tandartspraktijk, meubelzaak, sportaccommodatie, gasdrukmeet- en regelstation, riool- en poldergemaal, caravanstalling
Milieucategorie 2
fietsen- en brommermaker, bedrijf met propaantank, bouwbedrijf, melkveehouderij, fruitteeltbedrijf, houtbewerkingsbedrijf, bedrijfseigen motorvoertuigstalling, manege, brood- en banketbakkerij, supermarkt en detailhandel, installatiebedrijf, groothandel
Milieucategorie 3
glastuinbouw, grote horeca-aangelegenheid, benzinetankstation, camping/vakantiepark, drukkerij en grafisch bedrijf, opslag- en transportbedrijf, auto- en motorreparatiebdrijf, zwembad/badhuizen, hout- en metaalproductiebedrijf, intensieve veehouderij, schietvereniging
Milieucategorie 4
bewerkingsfabriek vleesafval, visverwerkingsbedrijf, groenten en fruitconserverensfabriek, melkproductenfabriek, zetmeelfabriek, mengvoeder, vervaardiging azijn en kruiden, bierbrouwerij, tabaksverwerkingsindustrie, lederfabriek, vervaardiging pulp, smeerolienfabriek, verf- en lakfabriek, farmaceutische grondstoffenfabriek, betonfabriek, gipsfabriek,
Milieucategorie 5
gasbehandelingsinstallatie, vetsmelterij, destructiebedrijf, vleesmeelbedrijf, koffiebranderij, cokesfabriek, vervaardiging industriegas, landbouwchemicalienfabriek, kruit- en vuurwerkfabriek, cementfabriek, kalkfabriek, gipsfabriek, ruwijzer en staalfabriek, scheepsbouw- en reparatiefabriek met proefdraaien motor, vliegtuigbouw en reparatiebedrijf met proefdraai motor, elektriciteitsproductiebedrijf, betonfabriek, farmaceutische grondstoffenfabriek, verf- en lakfabriek, kunstmeststoffenfabriek,
Milieucategorie 6
olieraffinaderij, koolelektrodenfabriek, ruwijzer- en staalfabriek, kerncentrale (https://nl.wikipedia.org/wiki/Milieucategorie).
Bij besluit van 29 september 2014 heeft de gemeenteraad van Huizen een bestemmingsplan vastgesteld, waar appellant beroep tegen heeft ingesteld. Hij betoogt dat ten onrechte een aantal van de in zijn panden gevestigde bestaande bedrijven niet als zodanig zijn bestemd.
De Staat van Bedrijfsactiviteiten ‘bedrijventerrein’ is opgesteld aan de hand van de brochure van de Nederlandse Vereniging van Gemeenten (hierna: VNG-brochure) en geeft inzicht in milieu-planologische aspecten per bedrijfstype en per specifieke bedrijfssituatie. Volgens de raad is de Staat van Bedrijfsactiviteiten ‘bedrijventerrein’ niet limitatief en kan voor de toelaatbaarheid van een relatief klein bedrijf met geringe milieugevolgen worden aangesloten bij een andere bedrijfsomschrijving met een lagere categorie.
In paragraaf 5.2 en bijlage 5 van deze VNG-brochure staat dat indien een concreet bedrijf gelet op de Staat van Bedrijfsactiviteiten een hogere milieucategorie heeft dan binnen het bestemmingsplan is toegestaan, moet worden nagegaan of het bedrijf op basis van de daadwerkelijke hinder gelijk kan worden gesteld met een bedrijf met een lagere, wel toelaatbare milieucategorie. Zo ja, dan is het bedrijf pas toegestaan nadat het plan is herzien of toepassing is gegeven aan een binnenplanse afwijkingsbevoegdheid op grond waarvan ontheffing kan worden verleend voor een bedrijf of activiteit met een hogere milieucategorie. De concreet voorgenomen activiteit moet dan qua aard en invloed op de omgeving vergelijkbaar zijn met de activiteiten die wel zijn toegestaan.
Oordeel Raad van State
Hieruit volgt dat, in tegenstelling tot wat de gemeenteraad veronderstelt, de Staat van Bedrijfsactiviteiten in de VNG-brochure limitatief bedoeld is. Voorts voorzien de planregels niet in andere typen bedrijven dan in de Staat van Bedrijfsactiviteiten ‘bedrijventerreinen’ zijn vermeld. Deze uitspraak gaat in tegen een eerdere uitspraak van de Rechtbank Roermond, die juist van mening was dat de Staat van Bedrijfsactiviteiten geen limitatieve opsomming is.
Gelet hierop, en nu niet gebleken is dat de Staat van Bedrijfsactiviteiten ‘bedrijventerrein’ voor de hiervoor genoemde bedrijven een bedrijfsomschrijving bevat met een categorie van maximaal 3.1, voorziet het plan onbedoeld niet in alle in de panden van appellant gevestigde bedrijven. De raad heeft dit niet onderkend, zodat het plan in zoverre onzorgvuldig en dus in strijd met artikel 3:2 Awb is vastgesteld, zodat het bestreden besluit in zoverre dient te worden vernietigd.
Bron: ABRvS, 24 juni 2015, ECLI:NL:RVS:2015:1960 (http://blogomgevingsrecht.nl/jurisprudentie/staat-van-bedrijfsactiviteiten-de-vng-brochure-limitatief-bedoeld/) Wat is limitatief? En betekent paragraaf 5.2 en bijlage 5 van deze VNG-brochure dat je vergelijkbaarheid kan aantonen? Als je als microbrouwerij / brewpub aangeeft dat je te vergelijken bent met een wijn/cidermakerij dan ben je slechts een categorie 2?
Wat maakt een bierbrouwerij dan een categorie 4? Geen idee. En dan zoek je een locatie met die categorie, zoals brouwerij Brouwtoren. Maar vind je dan een goede locatie? Als brouwerij zit je toch net met andere behoeften dan grote industrie zoals bewerkingsfabriek vleesafval, visverwerkingsbedrijf, groenten en fruitconserverensfabriek, melkproductenfabriek, zetmeelfabriek, mengvoeder, vervaardiging azijn en kruiden, bierbrouwerij, tabaksverwerkingsindustrie, lederfabriek, vervaardiging pulp, smeerolienfabriek, verf- en lakfabriek, farmaceutische grondstoffenfabriek, betonfabriek, gipsfabriek,...daar past een brouwerij toch niet tussen?? Ik snap er niet veel van.