Een Doesburger eng? Welnee, dat zijn ontzettend aardige mensen...
Bij de Doesburger Eng blijkt maar weer eens hoe bier en culuur(landschap) met elkaar te maken hebben. In mijn jeugd stond het Brabantse land vol maïs. Maar voorheen stonden er granen. Het verschil tussen die twee gewassen is een goede 1 a 1,5 meter hoogte. Dus voordat maïs het zicht ontnam, was er een weids uitzocht en een open landschap. Landschap blijkt een belangrijk onderdeel bij historische landgoederen.....
Ik ging laatst naar een open dag van een landgoed in Kerhem. Ik dacht hier Brouwerij Kinhem te vinden, maar dat bleek fout...Die zit in IJmuiden (zie www.cambrinus.nl/cambrinus/brouwerij/
actieve-brouwerijen/kinhem.html). Er wordt gebruik gemaakt van meerdere locaties om dit natuurproduct in goede banen te leiden. Een kleine huisbrouwerij in IJmuiden om rustig de recepten te ontwikkelen, en een willekeurige brouwerij in den lande om de goedgekeurde recepten op hectoliter schaal te brouwen onder supervisie van Kinhem (http://www.kinhem.nl/).
![]()
Kernhem is een huis met een landgoed:
Landgoed Kernhem is een landgoed rond het gelijknamige Huis Kernhem in de Nederlandse gemeente Ede ten noorden van de N224.
De graven van Gelre bouwden van de 12e tot en met de 14e diverse versterkingen langs de grenzen met het Sticht Utrecht. De burcht Kernhem was zo'n versterking.
In 1426 werd Udo de Booze als leenman van Kernhem aangesteld door de toenmalige hertog van Gelre Arnold van Egmont. Vanaf het moment dat de leengoederen erfelijk werden, kwam Kernhem in handen van de families Van Arnhem, Van Wassenaer Obdam en later Van Heeckeren van Wassenaer en Bentinck.
Het huidige Huis Kernhem is van 1803 en gebouwd in de neoclassicistische stijl. Het is gebouwd op de fundamenten van de oorspronkelijke burcht. Boven de hoofdingang bevindt zich een gevelsteen met een alliantiewapen van de Van Wassenaers en Van Renesses, aangebracht naar aanleiding van een huwelijk tussen beide geslachten. Aannemelijkerwijs betreft het Jacob van Wassenaer Obdam (1610-1665) die in 1633 trouwde met Agnes van Renesse van der Aa (....-1661).
In de 19e eeuw huisvestte Kernhem de kostschool van Anna Maria Moens. Dit was een school voor 'aanzienlijke jongedames'. Moens bracht hen vaderlandsliefde, moederlijke liefde, godsdienstzin en huwelijkstrouw bij.
Het huis werd bewoond tot 1968. In 1970 werd de gemeente Ede eigenaar. Aangezien het huis op dat moment in uiterst vervallen staat verkeerde, werd er een grote restauratie uitgevoerd. Dit was een moeilijk karwei, aangezien er geen bouwtekeningen van het huis bestonden. Door het zakken van het grondwaterpeil was het huis ook enigszins verzakt, zoals nog duidelijk is te zien vanaf de Doolhoflaan (https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernhem_(landgoed)).
(www.huiskernhem.nl/historie.html)
![]()
Ten oosten van het huis Kernhem ligt een kleine grafheuvel die vermoedelijk dateert uit de bronstijd, waarop in de 18e eeuw een doolhof is aangelegd. Tussen dit doolhof en het huis loopt de Doolhoflaan, die tegenwoordig de gemeentelijke begraafplaats doorkruist. Deze laan is een vleermuizenreservaat.
In de Doolhoflaan ligt de zogenaamde bloedsteen, waarover het verhaal gaat dat hieruit 's nachts, bij volle maan, bloed uit kan worden geprikt. Pas vrij recent is een volksverhaal aan deze steen gehecht, waarin wordt beweerd dat deze steen vroeger als offersteen/altaar werd gebruikt, iets wat zeer waarschijnlijk achteraf is bedacht. Ten westen van het huis ligt een poel, genaamd de Viskom (https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernhem_(landgoed)).
(www.huiskernhem.nl/historie.html)
![]()
In het uit 1750 daterende historische Huis Kernhem worden regelmatig kunstexposities en muziekuitvoeringen gehouden. Ook is het een zeer gewilde huwelijkslocatie. In het oude koetshuis bevindt zich nu pannenkoekenboerderij Kernhem.
Landgoed Kernhem
Het omliggende landgoed behoort tot de oudste landgoederen van Nederland. Via de vele wandel- en fietspaden kunt u genieten van de cultuur- en natuurwaarden die het landgoed rijk is, zoals een kruidentuin, enkele waterpartijen, een doolhof, de bloedsteen, statige lanen en een vleermuizenreservaat (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/huis-en-landgoed-kernhem/).
![]()
Landgoed Kernhem is een mooi landgoed rond het Huis Kernhem in het noorden van Ede. Kenmerk van dit landgoed is zowel een Franse als een Engelse landschapsstijl. Door de statige beukenlanen kunt u vanaf het huis in verschillende windrichtingen lopen. Het landgoed is voor iedereen toegankelijk....Landgoed Kernhem kunt u het beste te voet beleven. Volg de wandelroute langs een aantal monumentale boerderijen en de dikste eik van Gelderland. ...In de Doolhoflaan is een reservaat voor vleermuizen ingericht. De oude beuken uit 1735 worden zoveel mogelijk in stand gehouden. Zij vormen de verblijfplaats voor verschillende soorten vleermuizen. Aan het eind van de Doolhoflaan ziet u een kleine grafheuvel die vermoedelijk dateert uit de bronstijd. Daarop is in de 18e eeuw een doolhof aangelegd voor vermaak van de bewoners van Kernhem. Dit doolhof zal in de nabije toekomst weer in oude stijl worden hersteld.....Vertel of hoor het spannende verhaal over de bloedsteen, die in de Doolhoflaan ligt. Het verhaal gaat dat hieruit 's nachts, bij volle maan, bloed uit kan worden geprikt (www.ede.nl/vrije-tijd-en-toerisme/bos-en-heide/landgoed-kernhem/).
![]()
Er is ook een kaas vernoemd naar dit gebied:
Kernhem is een Nederlandse kaas, ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor Zuivelonderzoek, het NIZO (nu NIZO Food Research) in Ede.
Vele kazen worden genoemd naar de plaats waarin de kaas traditioneel werd gemaakt, zoals Goudse kaas en Leidse kaas. Voor Kernhem ligt dat anders; het is, net als bijvoorbeeld Leerdammer, een moderne kaas zonder historische traditie. De kaas 'Ede' of Edese kaas te noemen klonk niet erg aantrekkelijk. Daarom is de kaas genoemd naar het voormalige landgoed Kernhem, waarin het NIZO ligt.
Het is een zogenaamde gewassen korstkaas, die van binnen enigszins zacht blijft. De smaak is mild. De kaas wordt gemaakt in diverse kaasfabrieken in Nederland (https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernhem_(kaas), www.food-info.net/nl/national/namen-kernhem.htm).
Kernhem
Een Nederlandse kaas met een halfharde rode korst, gemaakt van gepasteuriseerde koemelk.
Deze kaas doet denken aan een pittige vorm van de Franse Port Salut. Zijn smaak is licht pikant, zacht en aromatisch (www.kaasathome.nl/kernhem/).
![]()
Op het landgoed zit ook een kaasboerderij. Misschien dat die ook die kaas maakt, maar dat weet ik niet. Toen ik er was deden ze er wel een bier-kaas-pairing, maar gezien de prijs en de bieren heb ik dat voorbij laten gaan.
Op het landgoed zit ook zorgboerderij Makandra:
Aan de Kalverkampweg 1, naast Kernhem, ligt de in 1996 gestichte zorgboerderij Makandra. Makandra betekent ´met elkander´ in het Surinaams. Makandra is een biologische boerderij die dagopvang biedt aan mensen met een verstandelijke beperking en voor mensen met een handicap van psychische aard. In de huiswinkel worden de eigen biologische producten verkocht.
In de huiswinkel van zorgboerderij Makandra kunt u terecht voor een groot assortiment biologisch geteelde producten. Zo verkopen ze fruit en groente van het seizoen, honing, biologische eieren, REMEKER kaas en biologisch vlees van Jersey koeien (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/zorgboerderij-makandra/).
Over het Landgoed Kernhem nabij Ede gaan verschillende verhalen: Er spookt een witte juffer rondt, die geen rust kan vinden en nog altijd op haar geliefde wacht. Uit een zwerfkei stroomt bloed als je er met volle maan een speld in steekt. Het landgoed heet eigenlijk "Keer om!" omdat de Spanjaarden er in 1624 op de vlucht zijn geslagen (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/ook-kernhem/).
![]()
Het Suske en Wiske album 'Het witte wief' speelt zich af op het Landgoed Kernhem, waar ook ingegaan wordt op de legende met o.a. de bloedsteen en witte wieven.
Suske, Wiske, Lambik en tante Sidonia huren een vakantiehuisje op de Veluwe, bij Ede. Tijdens een wandeling ontdekt Wiske samen met Schanulleke een zwevende zwerfsteen en een oude man in versleten kleren die achter de steen aan gaat. Maar niemand wil Wiske geloven...(www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/ook-kernhem/) Het is geschreven door Paul Geerts. De tekeningen zijn uitgewerkt door Marc Verhaegen. Het verhaal is gepubliceerd in TV Ekspres van 26 januari 1990 tot en met 11 februari 1991. De eerste albumuitgave was in februari 1991....Dit verhaal speelt zich af op de volgende locaties:
-een vakantiehuisje op de Veluwe;
-bij Huize en Landgoed Kernhem bij Ede met viskom, bloedsteen en andere stenen, een zonnetempel met acht zuilen;
-ook de winkelstraat van Ede, waar boekhandel Pel zich bevindt, komt voor in het album.
Dit stripalbum speelt zich af in en rond de Gelderse plaats Ede. Het handelt onder andere over witte wieven. Huize Kernhem, met het landgoed, de Viskom en verschillende stenen (waaronder de bloedsteen) spelen een belangrijke rol.
De zonnetempel die hier ooit stond speelt ook een rol, hier werden de banen van hemellichamen gevolgd - in het verhaal wordt gesproken over een botsing van planeten. De zonnetempel wordt in dit verhaal vernietigd door Vikingen, maar die waren 1500 jaar voor Christus niet hier.
Er wordt door Zander zonder Zolen meerdere keren een verwijzing gemaakt naar leylijnen.
Boekhandelaar Piet Pel, ook een personage in dit album, heeft onderzoek gedaan naar de geschiedenis van Ede. Dit verhaal is op zijn onderzoek gebaseerd (https://nl.wikipedia.org/wiki/Het_witte_wief).
Maar terug naar Doesburg, of nee de Doesburger Eng:
De Doesburger Eng ligt in Ede ten noorden van Kernhem en ten zuiden van Lunteren. De eng is een eeuwenoud agrarisch cultuurlandschap. Qua ligging en karakter nog de meest onaangetaste Eng langs de flanken van de Veluwe. Een gebied met een bijzondere geschiedenis, waarbij verschillende tijdsperioden nog zichtbaar zijn. Niet in de laatste plaats door een van de oudste molens in Nederland. Een gebied om te koesteren (www.doesburgerbuurt.nl/).
![]()
De Doesburgermolen
Deze molen is genoemd naar de buurtschap Doesburgerbuurt waarin hij staat en geldt als één van de oudste nog werkende korenmolens in Nederland. De molen wordt geëxploiteerd door het gilde van vrijwillige molenaars. De molen is sinds 1950 eigendom van de gemeente Ede, en in 1935, 1952, 1969 en 1983 gerestaureerd (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/de-doesburgermolen/).
Ik weet niet of de molen te maken heeft met het bier van Doesburger Eng...
De Stichting Doesburger Buurt is opgericht in 2004 en heeft in het bijzonder tot doel:
Het accentueren en behouden van de landschappelijke waarden en het unieke cultuur (historisch) erfgoed van de Doesburger Eng. Dit in samenhang met het Landgoed Kernhem en het Edese Bos.
Het stimuleren van een dynamische gebiedsontwikkeling. Een ontwikkeling die start bij de bewoners en die wordt ingevuld vanuit een geaccepteerde visie. Met duurzaamheid, cultuurhistorie en samenhorigheid als evenzovele inspiratiebronnen.
De eerste initiatieven werden begeleid door Lineke Rippen en vanaf zeker moment krachtig ondersteund door de provincie Gelderland en de Gemeente Ede. Ook de gebiedsbewoners en de omgeving schaarden zich achter de doelstellingen.
Die - op Public Private Partnership gelijkende - samenwerking heeft geleid tot een breed gedragen masterplan waarin de diverse uitgangspunten op verantwoorde wijze tot een integrale visie werden samengebracht (www.doesburgerbuurt.nl/pagina.cfm?pag_titel=over-de-stichitng-buurtschap-doesburger-eng&pag_uuid=8313DD28-BCE0-48B3-80BB3D3252E2FC69).
Sustainable Cereal Business in the Doesburger Eng
July, 2012 By VHL – APCM participants 2011-2012
Doesburger Eng is a rural community located in the north of Ede, with the Doesburger Mill as the icon of the area. The Foundation Buurtschap Doesburger Eng (SBDE) is responsible for restoration of original background and retain the regional identity. The change by farmers from traditional cereals to more profitable maize production has negatively changed the Doesburger Eng from its open and attractive landscape and loss of its unique cultural (historical) heritage.
Given this background, the study aims to explore the viable and sustainable possibilities for creating added value of locally cultivated and processed cereals which enforce the strong identity of Doesburger Eng.
...
Total current land size of the Doesburger Eng is 140ha, of which 15% are buildings (21ha), 30% for pastures (42ha), 50% for maize cultivation (70ha) - for livestock feeding and 5% for cereals (7ha). The number of farmers in the area is about 50 and 18 cultivate maize. The cereals grown on the Eng are Barley, Rye, Triticale and Spelt.
Given these cereals, the research team recommend for the short term to further develop the local barley-beer chain. Two options are discussed either to sell the barley or malt to the Eder brewer or to outsource the brewery process while ownership of the endproduct will be remained by the farmers (Ons Bier model). The spelt-beer chain is also an option but not further developed. Other short term options are developing special bread or cookies from Rye or spelt with the interested local bakeries (Snippenburg or Ten Veen). More complicated chains are the spelt-pasta or spelt-pancake chain, because more stakeholders are involved. Although the local cereal-milk-cheese chain is already existing, other local cereal-livestock products, such as cereal – egg – (egg punch), cereal – veal or cereal pork chain are long-term developments. Also other combined products with fruits might be taken into consideration.
The research team discussed the social cohesion and ownership of the project by forming farmers’ cooperatives who either sell their cereals (or eggs) or outsource the processing (brewery or bakery). A farmers’ organisation has preferences above the SBDE being owner of the produce. Finally, agro-touristic projects might enhance the sale of local products, while branding and the branding area is a serious point of attention. Solutions for slurry processing will make the decision to replace maize for traditional cereals easier (www.doesburgerbuurt.nl/pagina.cfm?pag_titel=graan-en-streekproducten&pag_uuid=A1772D35-7D4B-42E5-871BFFC99131B602, www.hogeschoolvhl.nl/nieuws/1547/volop-kansen-voor-streekproducten-uit-doesburger-eng.aspx, www.hogeschoolvhl.nl/photoShare/5850.nl.0.o.onderzoeksproject-graanteelt-doesburger-eng.pdf).
Voortgangsbericht eind maart 2012
Speltbier - Vrienden gaven ons een aantal flessen Origineel Doesburger Speltbier te proeven. Dit Speltbier is in de werkgroep uitgebreid behandeld en uiteindelijk goedgekeurd.
...
Voortgangsbericht begin maart 2012
Een lang gekoesterde wens is in vervulling gegaan. Rondom de Doesburger molen zal in 2012 voor het eerst sinds lange tijd weer graan te zien zijn. Al jaren ijvert de Stichting Buurtschap Doesburger Eng e.a. voor het herstellen van het authentieke karakter van onze Buurt. In het najaar is een begin gemaakt met het opknappen van de direkte omgeving van de Doesburger Molen. Na de vorstperiode 2012 zijn de werkzaamheden voortgezet. Het resultaat is al goed zichtbaar. Zelfs nu het zaaien en planten nog moet beginnen (www.doesburgerbuurt.nl/pagina.cfm?pag_titel=graan-en-streekproducten&pag_uuid=A1772D35-7D4B-42E5-871BFFC99131B602).
Boeren en Brouwers - Vaklieden in de Gerst
Persbericht 31-7-2013
Vorige week werd er een definitieve klap op gegeven.
Op initiatief van Theo van Riet Paap – bestuurslid van de Stichting Buurtschap Doesburger Eng- staken begin dit jaar boeren van de Doesburger Eng, de Wageningse Eng en de Boerderij Kreel op de Ginkelse Hei de koppen bij elkaar. Zij besloten tot vrijwillige afstemming bij de teelt en de bewerking van hoogwaardige brouwgerst. Vanaf het eerste begin wisten we ons gesteund door Han te Ronde van de Wageningse Eng.
Waarom:
• historisch verantwoorde vervanging van mais door gerst (landschappelijke verfraaiing)
• het herstel en behoud van open zichtlijnen
• meer plezier door vrijwillig samenwerken
Voor sommigen speelt ook de wens hun kennis en kunde meer ten nutte te brengen aan andere regionale initiatieven. Zij zijn trots op hun woongebied en de rijkdom aan mooie streekproducten in onze regio. Hiermee kunnen we ons meten met willekeurig welke regio in Nederland dan ook.
Het is niet voor niets dat Foodvalley zich bevindt in onze regio en dat Ede zich binnenkort 'Hoofdstad van de Smaak 2014' mag noemen.
Uniek is dat de boeren zich in een vrijwillige collectief wilden verenigen en met ondersteuning van Han te Ronde (Wageningse Eng) onderling afspraken konden maakten die uiteindelijk aan de continuïteit en de kwaliteit van het 'mout' ten goede komt. En dat alles elk voor eigen rekening en risico. Samen gaan we voor het succes maar in dit eerste jaar testen we natuurlijk ook of het voor de afzonderlijke deelnemers 'profitabel' is deze stap op de waardeladder te zetten (van 'veevoer' naar 'mout voor menselijke consumptie'). Mout is een van de belangrijkste grondstoffen bij de productie van bier of whiskey
Uniek is ook dat er zich een 4-tal bekende onafhankelijke brouwerijen – waaronder De Veluwse Heidebrouwerij- zich hebben aangemeld als potentieel afnemer van het hoogwaardig regio-mout.
Zij maken elk hun eigen bieren; straks alle gebaseerd op onze RegioMout.
In combinatie met zorgvuldigheid, vakmanschap en passie van boeren en brouwers geeft dat het perfect resultaat (www.doesburgerbuurt.nl/, (www.doesburgerbuurt.nl/nieuws_item.cfm?nie_titel=boeren-en-brouwers-vaklieden-in-de-gerst&nie_uuid=B1A9F909-8422-4251-9DFBAC236F3B3F79).
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
Je raadt het misschien al, ik heb een Doesburger Eng Bier...
Er is een blond bier en een dubbel:
Als buurtgenoten van de Doesburger Eng hebben we met elkaar een heerlijk speltbier gebrouwen, gemaakt van gerst en spelt uit de Doesburger Eng! Doesburger Eng Bier is een lekker fris speciaalbier met een goede afdronk. Het is geproduceerd bij onze lokale brouwerij van gerst en spelt uit de Doesburger Eng. Natuurlijk proeft u dat terug in dit unieke product
...
Voor de liefhebbers is er nu ook een Doesburger Eng Dubbel. Een geurig donker speciaal bier, vol van smaak gebrouwen met gerst van de Doesburger Eng, een oeroud cultuurlandschap tussen Ede en Lunteren (http://paardenasielgelderland.nl/doesburg/?page_id=16).
![]()
![]()
De dubbel is een geurig donker speciaalbier, gebrouwen met gerst en spelt van de Doesburger Eng (een oeroud cultuurlandschap tussen Ede en Lunteren). Het dreigende verlies van dit gebied was de druppel die dit bier liet vloeien...
Zowel de dubbel als de blond worden gebrouwen bij de Veluwsche Heidebrouwerij. Het is geen etiketbier, maar gebrouwen volgens het recept van de Stichting. Elke partij schijnt ook voorafgaand aan afname te worden geproefd. het schijnt minder zoet te zijn dan het normale bier van de Heidebrouwerij.
Ik heb een flesje Doesburger Eng Blond:
![]()
Tja, hoe smaakt het? Het smaakt goed. Beetje moutige gistige milde smaak met weinig zoet en weinig bitter. Schuim en koolzuur zijn in bedwang. Het is een timide bier dat prima op zijn plaats is in dit rustige gebied...
Bij de Doesburger Eng blijkt maar weer eens hoe bier en culuur(landschap) met elkaar te maken hebben. In mijn jeugd stond het Brabantse land vol maïs. Maar voorheen stonden er granen. Het verschil tussen die twee gewassen is een goede 1 a 1,5 meter hoogte. Dus voordat maïs het zicht ontnam, was er een weids uitzocht en een open landschap. Landschap blijkt een belangrijk onderdeel bij historische landgoederen.....
Ik ging laatst naar een open dag van een landgoed in Kerhem. Ik dacht hier Brouwerij Kinhem te vinden, maar dat bleek fout...Die zit in IJmuiden (zie www.cambrinus.nl/cambrinus/brouwerij/
actieve-brouwerijen/kinhem.html). Er wordt gebruik gemaakt van meerdere locaties om dit natuurproduct in goede banen te leiden. Een kleine huisbrouwerij in IJmuiden om rustig de recepten te ontwikkelen, en een willekeurige brouwerij in den lande om de goedgekeurde recepten op hectoliter schaal te brouwen onder supervisie van Kinhem (http://www.kinhem.nl/).
Het nieuwe Kernhem in aanbouw
(Rechtsboven het al bestaande deel Kernhem)
Kernhem is een huis met een landgoed:
Landgoed Kernhem is een landgoed rond het gelijknamige Huis Kernhem in de Nederlandse gemeente Ede ten noorden van de N224.
De graven van Gelre bouwden van de 12e tot en met de 14e diverse versterkingen langs de grenzen met het Sticht Utrecht. De burcht Kernhem was zo'n versterking.
In 1426 werd Udo de Booze als leenman van Kernhem aangesteld door de toenmalige hertog van Gelre Arnold van Egmont. Vanaf het moment dat de leengoederen erfelijk werden, kwam Kernhem in handen van de families Van Arnhem, Van Wassenaer Obdam en later Van Heeckeren van Wassenaer en Bentinck.
Het huidige Huis Kernhem is van 1803 en gebouwd in de neoclassicistische stijl. Het is gebouwd op de fundamenten van de oorspronkelijke burcht. Boven de hoofdingang bevindt zich een gevelsteen met een alliantiewapen van de Van Wassenaers en Van Renesses, aangebracht naar aanleiding van een huwelijk tussen beide geslachten. Aannemelijkerwijs betreft het Jacob van Wassenaer Obdam (1610-1665) die in 1633 trouwde met Agnes van Renesse van der Aa (....-1661).
In de 19e eeuw huisvestte Kernhem de kostschool van Anna Maria Moens. Dit was een school voor 'aanzienlijke jongedames'. Moens bracht hen vaderlandsliefde, moederlijke liefde, godsdienstzin en huwelijkstrouw bij.
Het huis werd bewoond tot 1968. In 1970 werd de gemeente Ede eigenaar. Aangezien het huis op dat moment in uiterst vervallen staat verkeerde, werd er een grote restauratie uitgevoerd. Dit was een moeilijk karwei, aangezien er geen bouwtekeningen van het huis bestonden. Door het zakken van het grondwaterpeil was het huis ook enigszins verzakt, zoals nog duidelijk is te zien vanaf de Doolhoflaan (https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernhem_(landgoed)).
(www.huiskernhem.nl/historie.html)
Ten oosten van het huis Kernhem ligt een kleine grafheuvel die vermoedelijk dateert uit de bronstijd, waarop in de 18e eeuw een doolhof is aangelegd. Tussen dit doolhof en het huis loopt de Doolhoflaan, die tegenwoordig de gemeentelijke begraafplaats doorkruist. Deze laan is een vleermuizenreservaat.
In de Doolhoflaan ligt de zogenaamde bloedsteen, waarover het verhaal gaat dat hieruit 's nachts, bij volle maan, bloed uit kan worden geprikt. Pas vrij recent is een volksverhaal aan deze steen gehecht, waarin wordt beweerd dat deze steen vroeger als offersteen/altaar werd gebruikt, iets wat zeer waarschijnlijk achteraf is bedacht. Ten westen van het huis ligt een poel, genaamd de Viskom (https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernhem_(landgoed)).
(www.huiskernhem.nl/historie.html)
In het uit 1750 daterende historische Huis Kernhem worden regelmatig kunstexposities en muziekuitvoeringen gehouden. Ook is het een zeer gewilde huwelijkslocatie. In het oude koetshuis bevindt zich nu pannenkoekenboerderij Kernhem.
Landgoed Kernhem
Het omliggende landgoed behoort tot de oudste landgoederen van Nederland. Via de vele wandel- en fietspaden kunt u genieten van de cultuur- en natuurwaarden die het landgoed rijk is, zoals een kruidentuin, enkele waterpartijen, een doolhof, de bloedsteen, statige lanen en een vleermuizenreservaat (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/huis-en-landgoed-kernhem/).
Landgoed Kernhem is een mooi landgoed rond het Huis Kernhem in het noorden van Ede. Kenmerk van dit landgoed is zowel een Franse als een Engelse landschapsstijl. Door de statige beukenlanen kunt u vanaf het huis in verschillende windrichtingen lopen. Het landgoed is voor iedereen toegankelijk....Landgoed Kernhem kunt u het beste te voet beleven. Volg de wandelroute langs een aantal monumentale boerderijen en de dikste eik van Gelderland. ...In de Doolhoflaan is een reservaat voor vleermuizen ingericht. De oude beuken uit 1735 worden zoveel mogelijk in stand gehouden. Zij vormen de verblijfplaats voor verschillende soorten vleermuizen. Aan het eind van de Doolhoflaan ziet u een kleine grafheuvel die vermoedelijk dateert uit de bronstijd. Daarop is in de 18e eeuw een doolhof aangelegd voor vermaak van de bewoners van Kernhem. Dit doolhof zal in de nabije toekomst weer in oude stijl worden hersteld.....Vertel of hoor het spannende verhaal over de bloedsteen, die in de Doolhoflaan ligt. Het verhaal gaat dat hieruit 's nachts, bij volle maan, bloed uit kan worden geprikt (www.ede.nl/vrije-tijd-en-toerisme/bos-en-heide/landgoed-kernhem/).
Er is ook een kaas vernoemd naar dit gebied:
Kernhem is een Nederlandse kaas, ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor Zuivelonderzoek, het NIZO (nu NIZO Food Research) in Ede.
Vele kazen worden genoemd naar de plaats waarin de kaas traditioneel werd gemaakt, zoals Goudse kaas en Leidse kaas. Voor Kernhem ligt dat anders; het is, net als bijvoorbeeld Leerdammer, een moderne kaas zonder historische traditie. De kaas 'Ede' of Edese kaas te noemen klonk niet erg aantrekkelijk. Daarom is de kaas genoemd naar het voormalige landgoed Kernhem, waarin het NIZO ligt.
Het is een zogenaamde gewassen korstkaas, die van binnen enigszins zacht blijft. De smaak is mild. De kaas wordt gemaakt in diverse kaasfabrieken in Nederland (https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernhem_(kaas), www.food-info.net/nl/national/namen-kernhem.htm).
Kernhem
Een Nederlandse kaas met een halfharde rode korst, gemaakt van gepasteuriseerde koemelk.
Deze kaas doet denken aan een pittige vorm van de Franse Port Salut. Zijn smaak is licht pikant, zacht en aromatisch (www.kaasathome.nl/kernhem/).
Op het landgoed zit ook een kaasboerderij. Misschien dat die ook die kaas maakt, maar dat weet ik niet. Toen ik er was deden ze er wel een bier-kaas-pairing, maar gezien de prijs en de bieren heb ik dat voorbij laten gaan.
Op het landgoed zit ook zorgboerderij Makandra:
Aan de Kalverkampweg 1, naast Kernhem, ligt de in 1996 gestichte zorgboerderij Makandra. Makandra betekent ´met elkander´ in het Surinaams. Makandra is een biologische boerderij die dagopvang biedt aan mensen met een verstandelijke beperking en voor mensen met een handicap van psychische aard. In de huiswinkel worden de eigen biologische producten verkocht.
In de huiswinkel van zorgboerderij Makandra kunt u terecht voor een groot assortiment biologisch geteelde producten. Zo verkopen ze fruit en groente van het seizoen, honing, biologische eieren, REMEKER kaas en biologisch vlees van Jersey koeien (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/zorgboerderij-makandra/).
Over het Landgoed Kernhem nabij Ede gaan verschillende verhalen: Er spookt een witte juffer rondt, die geen rust kan vinden en nog altijd op haar geliefde wacht. Uit een zwerfkei stroomt bloed als je er met volle maan een speld in steekt. Het landgoed heet eigenlijk "Keer om!" omdat de Spanjaarden er in 1624 op de vlucht zijn geslagen (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/ook-kernhem/).
Het Suske en Wiske album 'Het witte wief' speelt zich af op het Landgoed Kernhem, waar ook ingegaan wordt op de legende met o.a. de bloedsteen en witte wieven.
Suske, Wiske, Lambik en tante Sidonia huren een vakantiehuisje op de Veluwe, bij Ede. Tijdens een wandeling ontdekt Wiske samen met Schanulleke een zwevende zwerfsteen en een oude man in versleten kleren die achter de steen aan gaat. Maar niemand wil Wiske geloven...(www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/ook-kernhem/) Het is geschreven door Paul Geerts. De tekeningen zijn uitgewerkt door Marc Verhaegen. Het verhaal is gepubliceerd in TV Ekspres van 26 januari 1990 tot en met 11 februari 1991. De eerste albumuitgave was in februari 1991....Dit verhaal speelt zich af op de volgende locaties:
-een vakantiehuisje op de Veluwe;
-bij Huize en Landgoed Kernhem bij Ede met viskom, bloedsteen en andere stenen, een zonnetempel met acht zuilen;
-ook de winkelstraat van Ede, waar boekhandel Pel zich bevindt, komt voor in het album.
Dit stripalbum speelt zich af in en rond de Gelderse plaats Ede. Het handelt onder andere over witte wieven. Huize Kernhem, met het landgoed, de Viskom en verschillende stenen (waaronder de bloedsteen) spelen een belangrijke rol.
De zonnetempel die hier ooit stond speelt ook een rol, hier werden de banen van hemellichamen gevolgd - in het verhaal wordt gesproken over een botsing van planeten. De zonnetempel wordt in dit verhaal vernietigd door Vikingen, maar die waren 1500 jaar voor Christus niet hier.
Er wordt door Zander zonder Zolen meerdere keren een verwijzing gemaakt naar leylijnen.
Boekhandelaar Piet Pel, ook een personage in dit album, heeft onderzoek gedaan naar de geschiedenis van Ede. Dit verhaal is op zijn onderzoek gebaseerd (https://nl.wikipedia.org/wiki/Het_witte_wief).
Maar terug naar Doesburg, of nee de Doesburger Eng:
De Doesburger Eng ligt in Ede ten noorden van Kernhem en ten zuiden van Lunteren. De eng is een eeuwenoud agrarisch cultuurlandschap. Qua ligging en karakter nog de meest onaangetaste Eng langs de flanken van de Veluwe. Een gebied met een bijzondere geschiedenis, waarbij verschillende tijdsperioden nog zichtbaar zijn. Niet in de laatste plaats door een van de oudste molens in Nederland. Een gebied om te koesteren (www.doesburgerbuurt.nl/).
De Doesburgermolen
Deze molen is genoemd naar de buurtschap Doesburgerbuurt waarin hij staat en geldt als één van de oudste nog werkende korenmolens in Nederland. De molen wordt geëxploiteerd door het gilde van vrijwillige molenaars. De molen is sinds 1950 eigendom van de gemeente Ede, en in 1935, 1952, 1969 en 1983 gerestaureerd (www.kernhemgroeit.nl/in-en-om-de-wijk/de-doesburgermolen/).
Ik weet niet of de molen te maken heeft met het bier van Doesburger Eng...
De Stichting Doesburger Buurt is opgericht in 2004 en heeft in het bijzonder tot doel:
Het accentueren en behouden van de landschappelijke waarden en het unieke cultuur (historisch) erfgoed van de Doesburger Eng. Dit in samenhang met het Landgoed Kernhem en het Edese Bos.
Het stimuleren van een dynamische gebiedsontwikkeling. Een ontwikkeling die start bij de bewoners en die wordt ingevuld vanuit een geaccepteerde visie. Met duurzaamheid, cultuurhistorie en samenhorigheid als evenzovele inspiratiebronnen.
De eerste initiatieven werden begeleid door Lineke Rippen en vanaf zeker moment krachtig ondersteund door de provincie Gelderland en de Gemeente Ede. Ook de gebiedsbewoners en de omgeving schaarden zich achter de doelstellingen.
Die - op Public Private Partnership gelijkende - samenwerking heeft geleid tot een breed gedragen masterplan waarin de diverse uitgangspunten op verantwoorde wijze tot een integrale visie werden samengebracht (www.doesburgerbuurt.nl/pagina.cfm?pag_titel=over-de-stichitng-buurtschap-doesburger-eng&pag_uuid=8313DD28-BCE0-48B3-80BB3D3252E2FC69).
Sustainable Cereal Business in the Doesburger Eng
July, 2012 By VHL – APCM participants 2011-2012
Doesburger Eng is a rural community located in the north of Ede, with the Doesburger Mill as the icon of the area. The Foundation Buurtschap Doesburger Eng (SBDE) is responsible for restoration of original background and retain the regional identity. The change by farmers from traditional cereals to more profitable maize production has negatively changed the Doesburger Eng from its open and attractive landscape and loss of its unique cultural (historical) heritage.
Given this background, the study aims to explore the viable and sustainable possibilities for creating added value of locally cultivated and processed cereals which enforce the strong identity of Doesburger Eng.
...
Total current land size of the Doesburger Eng is 140ha, of which 15% are buildings (21ha), 30% for pastures (42ha), 50% for maize cultivation (70ha) - for livestock feeding and 5% for cereals (7ha). The number of farmers in the area is about 50 and 18 cultivate maize. The cereals grown on the Eng are Barley, Rye, Triticale and Spelt.
Given these cereals, the research team recommend for the short term to further develop the local barley-beer chain. Two options are discussed either to sell the barley or malt to the Eder brewer or to outsource the brewery process while ownership of the endproduct will be remained by the farmers (Ons Bier model). The spelt-beer chain is also an option but not further developed. Other short term options are developing special bread or cookies from Rye or spelt with the interested local bakeries (Snippenburg or Ten Veen). More complicated chains are the spelt-pasta or spelt-pancake chain, because more stakeholders are involved. Although the local cereal-milk-cheese chain is already existing, other local cereal-livestock products, such as cereal – egg – (egg punch), cereal – veal or cereal pork chain are long-term developments. Also other combined products with fruits might be taken into consideration.
The research team discussed the social cohesion and ownership of the project by forming farmers’ cooperatives who either sell their cereals (or eggs) or outsource the processing (brewery or bakery). A farmers’ organisation has preferences above the SBDE being owner of the produce. Finally, agro-touristic projects might enhance the sale of local products, while branding and the branding area is a serious point of attention. Solutions for slurry processing will make the decision to replace maize for traditional cereals easier (www.doesburgerbuurt.nl/pagina.cfm?pag_titel=graan-en-streekproducten&pag_uuid=A1772D35-7D4B-42E5-871BFFC99131B602, www.hogeschoolvhl.nl/nieuws/1547/volop-kansen-voor-streekproducten-uit-doesburger-eng.aspx, www.hogeschoolvhl.nl/photoShare/5850.nl.0.o.onderzoeksproject-graanteelt-doesburger-eng.pdf).
Voortgangsbericht eind maart 2012
Speltbier - Vrienden gaven ons een aantal flessen Origineel Doesburger Speltbier te proeven. Dit Speltbier is in de werkgroep uitgebreid behandeld en uiteindelijk goedgekeurd.
...
Voortgangsbericht begin maart 2012
Een lang gekoesterde wens is in vervulling gegaan. Rondom de Doesburger molen zal in 2012 voor het eerst sinds lange tijd weer graan te zien zijn. Al jaren ijvert de Stichting Buurtschap Doesburger Eng e.a. voor het herstellen van het authentieke karakter van onze Buurt. In het najaar is een begin gemaakt met het opknappen van de direkte omgeving van de Doesburger Molen. Na de vorstperiode 2012 zijn de werkzaamheden voortgezet. Het resultaat is al goed zichtbaar. Zelfs nu het zaaien en planten nog moet beginnen (www.doesburgerbuurt.nl/pagina.cfm?pag_titel=graan-en-streekproducten&pag_uuid=A1772D35-7D4B-42E5-871BFFC99131B602).
Boeren en Brouwers - Vaklieden in de Gerst
Persbericht 31-7-2013
Vorige week werd er een definitieve klap op gegeven.
Op initiatief van Theo van Riet Paap – bestuurslid van de Stichting Buurtschap Doesburger Eng- staken begin dit jaar boeren van de Doesburger Eng, de Wageningse Eng en de Boerderij Kreel op de Ginkelse Hei de koppen bij elkaar. Zij besloten tot vrijwillige afstemming bij de teelt en de bewerking van hoogwaardige brouwgerst. Vanaf het eerste begin wisten we ons gesteund door Han te Ronde van de Wageningse Eng.
Waarom:
• historisch verantwoorde vervanging van mais door gerst (landschappelijke verfraaiing)
• het herstel en behoud van open zichtlijnen
• meer plezier door vrijwillig samenwerken
Voor sommigen speelt ook de wens hun kennis en kunde meer ten nutte te brengen aan andere regionale initiatieven. Zij zijn trots op hun woongebied en de rijkdom aan mooie streekproducten in onze regio. Hiermee kunnen we ons meten met willekeurig welke regio in Nederland dan ook.
Het is niet voor niets dat Foodvalley zich bevindt in onze regio en dat Ede zich binnenkort 'Hoofdstad van de Smaak 2014' mag noemen.
Uniek is dat de boeren zich in een vrijwillige collectief wilden verenigen en met ondersteuning van Han te Ronde (Wageningse Eng) onderling afspraken konden maakten die uiteindelijk aan de continuïteit en de kwaliteit van het 'mout' ten goede komt. En dat alles elk voor eigen rekening en risico. Samen gaan we voor het succes maar in dit eerste jaar testen we natuurlijk ook of het voor de afzonderlijke deelnemers 'profitabel' is deze stap op de waardeladder te zetten (van 'veevoer' naar 'mout voor menselijke consumptie'). Mout is een van de belangrijkste grondstoffen bij de productie van bier of whiskey
Uniek is ook dat er zich een 4-tal bekende onafhankelijke brouwerijen – waaronder De Veluwse Heidebrouwerij- zich hebben aangemeld als potentieel afnemer van het hoogwaardig regio-mout.
Zij maken elk hun eigen bieren; straks alle gebaseerd op onze RegioMout.
In combinatie met zorgvuldigheid, vakmanschap en passie van boeren en brouwers geeft dat het perfect resultaat (www.doesburgerbuurt.nl/, (www.doesburgerbuurt.nl/nieuws_item.cfm?nie_titel=boeren-en-brouwers-vaklieden-in-de-gerst&nie_uuid=B1A9F909-8422-4251-9DFBAC236F3B3F79).
Vorige week bevestigden we alle positieve intenties tijdens een gezamenlijk bezoek aan de graanvelden. Het zal niemand verbazen dat dit feestelijk bezoek op passende wijze dus constructief onder de Doesburger Molen werd afgesloten (www.doesburgerbuurt.nl/nieuws_item.cfm?nie_titel=boeren-en-brouwers-vaklieden-in-de-gerst&nie_uuid=B1A9F909-8422-4251-9DFBAC236F3B3F79).
Nieuw streekbiertje voor Ede: Doesburger Eng Bier
De Edese Post 18 mrt 2014
EDE - Bierliefhebbers opgelet. Nog twee weken en dan heeft Ede er een nieuw streekbiertje bij. “Dit zomerse frisse bier is het product van een vruchtbare samenwerking tussen bewoners en ondernemers van de Doesburger Eng die lekkere streekproducten op de Edese kaart willen zetten”, aldus Martien Scheepers.
Doesburger Eng Bier, zo heet het bier dat nu nog in de grote afgesloten ketels in de Veluwse Heidebrouwerij aan het gisten is. Zes weken geleden werd het gebrouwen en nu is het bijna klaar om gebotteld te worden. Martien Scheepers, vroeger zelf hobbybrouwer, is één van de ontwikkelaars. Voordat hij meer vertelt over het bier dat gebrouwen is met ingrediënten van de akkers van de Doesburger Eng geeft Gerrit Hammink een rondleiding door zijn brouwerij die gevestigd is in de manschappenkeuken op het kazerneterrein.
...
Het Doesburger Eng Bier is een initiatief van een groep buurtbewoners, ieder met een verschillende achtergrond, die het bier zelf heeft ontwikkeld.”
“In de zomer van 2013 is men begonnen met het ontwikkelen van dit bier”, vertelt Scheepers. “Studenten van de Hogeschool van Hall Larenstein in Wageningen hebben voor hun afstudeerproject ‘Van gerst naar bier’ een recept samengesteld met ingrediënten uit de regio. De ingrediënten bestaan uit gerst, spelt, water en hop. Zowel de gerst als het spelt komen van de akkers van de Doesburger Eng, het gebied tussen Ede en Lunteren, en zijn van goede kwaliteit.” Hoewel het bier zes weken geleden gebrouwen werd, konden de heren het twee weken geleden pas proeven. “Het is gewoon een hartstikke lekker biertje geworden”, reageert medeontwikkelaar Theo van Riet Paap. “Bovendien was het ook leuk om dit proces samen te beleven.” De eerste driehonderd liter kan nu bijna gebotteld worden. “De volgende keer brouwen we zeshonderd liter”, zegt Scheepers. “Natuurlijk is het Doesburger Eng Bier straks ook in de lokale horeca en bij de plaatselijke slijterijen te koop. We gaan ook de campingwinkels benaderen, want een streekproduct als dit is voor onze toeristen natuurlijk ook heel leuk om als souvenir mee terug naar huis te nemen.” (www.deweekkrant.nl/artikel/2014/maart/18/nieuw_streekbiertje_voor_ede_doesburger_eng_bier)
De ontwikkelaars van het Doesburger Eng
Bier proosten op hun Edes biertje.
Foto: Ester Wormgoor
Je raadt het misschien al, ik heb een Doesburger Eng Bier...
Er is een blond bier en een dubbel:
Als buurtgenoten van de Doesburger Eng hebben we met elkaar een heerlijk speltbier gebrouwen, gemaakt van gerst en spelt uit de Doesburger Eng! Doesburger Eng Bier is een lekker fris speciaalbier met een goede afdronk. Het is geproduceerd bij onze lokale brouwerij van gerst en spelt uit de Doesburger Eng. Natuurlijk proeft u dat terug in dit unieke product
...
Voor de liefhebbers is er nu ook een Doesburger Eng Dubbel. Een geurig donker speciaal bier, vol van smaak gebrouwen met gerst van de Doesburger Eng, een oeroud cultuurlandschap tussen Ede en Lunteren (http://paardenasielgelderland.nl/doesburg/?page_id=16).
Zowel de dubbel als de blond worden gebrouwen bij de Veluwsche Heidebrouwerij. Het is geen etiketbier, maar gebrouwen volgens het recept van de Stichting. Elke partij schijnt ook voorafgaand aan afname te worden geproefd. het schijnt minder zoet te zijn dan het normale bier van de Heidebrouwerij.
Ik heb een flesje Doesburger Eng Blond:
Tja, hoe smaakt het? Het smaakt goed. Beetje moutige gistige milde smaak met weinig zoet en weinig bitter. Schuim en koolzuur zijn in bedwang. Het is een timide bier dat prima op zijn plaats is in dit rustige gebied...