Quantcast
Channel: Rollende Bierton
Viewing all articles
Browse latest Browse all 1692

Kopje koffie, glazenwasser?

$
0
0
Koffie is een meestal warm genuttigde drank die onder andere het oppeppende middel cafeïne bevat. Koffie wordt gemaakt van de ontvelde, gemalen, gedroogde, en geroosterde zaden van de koffieplant. Deze zaden worden koffiebonen genoemd. Botanisch gezien is de vrucht van de koffieplant echter geen boon maar een steenvrucht, en het zaad dus een pit. Bonen in de plantkundige betekenis van het woord zijn vruchten en geen zaden. Tijdens het roosteren van de koffiebonen - ook wel branden genoemd - ontstaan zo'n 700 verschillende chemische stoffen. De gebrande koffiebonen worden gemalen en ongemalen verkocht (http://nl.wikipedia.org/wiki/Koffie).


Er zijn twee soorten koffie: Arabica en Robusta;
Arabica (Coffea Arbica)is een soort die gebruikt wordt voor koffie van hoge kwaliteit, Robusta (Coffea Canephora) daarentegen wordt meer gebruikt voor het opvullen van het pak koffie in de goedkope supermarkt koffies. Robusta koffie groeit op zeenivea, heeft een hoog caffeïne gehalte en weinig smaak.De kwalitatief goede Arabica koffie daarentegen groeit in de bergen met een microklimaat van hoge dagtemperaturen en koele nachten, maar is in tegenstelling tot Robusta gevoelig voor ziekten, zoals Hemileia (veroorzaker van bladroest) (www.illimani.net/koffie).

De koffieboon is in feite een volgroeid zaadje van de kers van de koffieplant. De koffieplant groeit in verschillende werelddelen en wordt op verschillende manieren geoogst (www.koffie-weetjes.nl/).

De koffie die wordt verkocht is meestal een mengsel van gebrande zaden van twee (botanische) koffiesoorten: Coffea arabica en Coffea canephora (synoniem Coffea robusta). Sommige Nederlandse fabrikanten geven hun verschillende mengsels de namen goudmerk, zilvermerk en roodmerk, waarbij goudmerkkoffie meestal voor 100% uit arabicabonen bestaat, zilvermerk uit 80% arabicabonen en 20% robustabonen, en roodmerk uit 70% arabicabonen en 30% robustabonen. Het verschil tussen de twee soorten koffiebonen zit met name in de smaak en het cafeïnegehalte: arabicabonen hebben een mildere smaak en bevatten ongeveer 70% minder cafeïne dan de robustabonen, die voor een pittigere smaak kunnen zorgen.
Koffie wordt als smaakmaker gebruikt in gebak, taart en ijs. Hiertoe wordt sterke koffie gezet, mokka genoemd, die daarna verwerkt wordt in bijvoorbeeld ijs, crème, cakebeslag of tiramisu (http://nl.wikipedia.org/wiki/Koffie).


De meest populaire koffiebonen zijn de arabica en de robusta. Arabica neemt met circa 70% het merendeel van de wereldafzet voor zijn rekening. De Jamaica Blue Mountain is één van de duurste koffiesoorten  (www.koffie-weetjes.nl/).

Kopi loewak of civetkoffie is één van de duurste koffiesoorten ter wereld. De hoge prijs wordt niet veroorzaakt doordat de gebruikte koffiebessen zelf zo zeldzaam zijn, maar door het zeer speciale productieproces. Kopi is het Indonesische woord voor "koffie" en loewak is de lokale naam voor een civetkatachtige die de rauwe rode koffiebessen eet....Het vruchtvlees wordt verteerd, maar de pit blijft intact en passeert het maag-darmkanaal. Door fermentatie krijgt deze zijn geliefde exquise smaak. De pitten worden hierna teruggevonden in de ontlasting van de loewak. De pitten worden vervolgens gewassen en gekookt[bron?]. Om de smaak zo veel mogelijk te behouden, worden de pitten meestal licht geroosterd. Aangezien de ontlaste bessen moeilijk te vinden zijn, is de prijs zeer hoog en heeft de koffie een exclusief karakter (http://nl.wikipedia.org/wiki/Kopi_Loewak). Kopi Luwak gold lange tijd als de duurste koffiesoort van de wereld, maar tegenwoordig is dat een koffiesoort die op vergelijkbare wijze wordt geproduceerd, maar dan met olifanten als "intermediair" (http://nl.wikipedia.org/wiki/Koffie#Trivia). De universiteit van Florida heeft een manier ontwikkeld om het fermentatieproces chemisch na te bootsen, zodat de koffie fabrieksmatig (dus goedkoper) kan worden geproduceerd. Deze variant, coffee primero, is in prijs vergelijkbaar met reguliere koffie (http://nl.wikipedia.org/wiki/Kopi_Loewak).

Legend has it that coffee was "discovered" around 850 AD in upper Egypt by a goat herded named Khaldi. One night, Khaldi's goats did not return home. When he found his goats, Khaldi saw them dancing around a shrub with red berries (coffee beans). After Khaldi tried some of the berries, he started to dance too. Khaldi spoke with some monks who used the berries to make a drink and....coffee was born! (http://faculty.washington.edu/chudler/caff.html)

Koffie heeft door de loop der jaren een mysterieuze reis afgelegd. Ontstaan in Ethiopië, heeft de koffieboon zich via Arabië en het Midden-Oosten verspreid (www.koffie-weetjes.nl/).

Koffie komt oorspronkelijk uit het gebied aan de zuidkant van de Rode Zee, met name uit Jemen. In de eerste helft van de 17e eeuw werd al koffie naar West-Europa vervoerd via de Middellandse Zee. Hoewel de VOC tamelijk vroeg, in 1616, kennismaakte met koffie als product, werd het pas na 1660 als interessante handelswaar beschouwd, omdat vanaf die tijd sprake was van koffieimport in de Republiek vanuit Frankrijk en Engeland. De Oost-Indische compagnieën uit die landen waren dan ook de voornaamste concurrenten in Mokka, de Jemenitische havenstad waar destijds de grootste koffiemarkt ter wereld te vinden was....
Koffie als genotmiddel werd pas populair in de 16e en 17e eeuw, eerst in de islamitische wereld en daarna ook in Europa, waar de koffiehuizen als paddestoelen uit de grond schoten. Vanaf de 18e eeuw werd het in Europa in brede lagen van de samenleving geconsumeerd (http://voc-kenniscentrum.nl/prod-koffie.html).

Koffie werd geïntroduceerd in Europa in de 17e eeuw en werd een tijdlang als onweerstaanbare drug gezien. In de afgelopen decennia was koffie in de westerse wereld een product voor massaconsumptie, waarbij weinig aandacht voor kwaliteitscriteria was, zoals die gebruikelijk is bij wijnen en single malt whiskeys, waar kwaliteitsaspecten tot uiting komen in de prijs van het product. De laatste tien jaar is daar verandering in gekomen, vanwege het feit dat mensen koffie niet meer zien als alleen een gebrande boon. De koffie heeft eigenschappen en een oorsprong, daarnaast ontstaan in vele steden espressobars en koffiehuizen waar een professionele koffiezetter (barista) op een goede manier koffiezet en dat ook laat zien. Voor het thuisgebruik wordt door de industrie machines geproduceerd waarmee op eenvoudige manier koffie gemaakt kan worden met een handmatige of automatische koffieapparaat (www.illimani.net/koffie).

Koffie levert vocht aan je lichaam. Koffie zonder suiker en melk bevat geen calorieën, en past daarom in een gezond eetpatroon.
Koffie bevat cafeïne. Cafeïne kan positieve en negatieve effecten hebben. Gezonde volwassenen kunnen ongeveer 400 milligram cafeïne per dag innemen zonder dat er negatieve effecten te verwachten zijn. Dat komt neer op ongeveer 4 kopjes koffie per dag. Dit advies is niet bedoeld voor mensen die gevoelig zijn voor cafeïne. Personen die lijden aan angstgevoelens kunnen bijvoorbeeld beter minder drinken ....Het is niet duidelijk of koffie beschermt tegen hart- en vaatziekten. Sommige onderzoeken zeggen van wel, anderen vinden niets. Koffiedrinkers blijken wel een lager risico te hebben op diabetes type 2. Dit is in verschillende studies gevonden (www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/koffie.aspx).

In de afgelopen 30 jaar zijn vele duizenden onderzoeken gedaan naar de effecten van koffie op het menselijk lichaam. Hoewel in het verleden sommige studies tegenstrijdige resultaten opleverden, kunnen uit de grote stroom aan vooral recente onderzoeksgegevens opzienbarende conclusies worden getrokken. Het lijkt er op dat consumptie van koffie de kans verkleint op de ziektes Alzheimer, Parkinson, diabetes mellitus en sommige vormen van kanker. Koffie kan geheugenfuncties verbeteren en levert belangrijke anti-oxydanten, vergelijkbaar met die van pure chocolade en bosbessen (www.dokterdokter.nl/gezond-leven/eten-drinken/de-voordelen-van-dagelijks-koffie-drinken/) (zie ook www.psycholoog.net/koffie-beschermt-tegen-hersenveroudering).

...Koffiedrinken verhoogt de kans op hart- en vaatziekten niet. Lange tijd werd vermoed dat koffie wel schadelijk zou kunnen zijn, maar dat had te maken met oudere statistische onderzoeken waarin ook veel rokers voorkwamen. Nieuwe, grote recente studies onder niet-rokers, van onder andere de Amerikaanse Harvard Medical School, brengen geen enkel negatief verband aan het licht tussen koffiedrinken en de gezondheid van hart en vaten. Er zijn wel aanwijzingen voor kleine positieve invloeden....(www.dokterdokter.nl/gezond-leven/eten-drinken/de-voordelen-van-dagelijks-koffie-drinken/)

Het is medisch bewezen: koffiedrinken is goed voor je lichaam. Het helpt niet alleen met wakker worden, maar zorgt ook voor een verminderde kans op hartproblemen, kanker, Alzheimer en Parkinson.
Koffie heeft lang een dubieus imago gehad: verslavend, niet goed voor je hart en mogelijk gerelateerd aan een verhoogd kankerrisico. Studies die op deze aspecten de nadruk legden stammen veelal uit de jaren 1970 en 1980 van de vorige eeuw. Maar de laatste jaren verschijnen er steeds meer studies die het omgekeerde beweren. Mits je niet extreem veel drinkt, is koffie juist goed voor de gezondheid, Bij maximaal 500 milligram cafeïne op een dag, blijkt uit onderzoek volgens haar dat koffie juist goed is bij het voorkomen van verschillende soorten kanker (o.a. borst en prostaat), hartspierproblemen, Parkinson en Alzheimer (www.z24.nl/bijzaken/geruststelling-voor-kantoortijgers-koffie-is-echt-gezond-551076).

You can call it 3,7-dihydro-1,3,7-trimethyl-1H-purine-2,6,-dione OR 1,3,7-trimethylxanthine, but what we are really talking about is CAFFEINE. Caffeine may be the most popular drug in the world. We consume caffeine in coffee, tea, cocoa, chocolate, some soft drinks, and some drugs. The actual source of caffeine is the coffee bean, tea leaf, kola nut and cacao pod. Pure caffeine is odorless and has a bitter taste.
Caffeine is a central nervous system stimulant. In moderate doses, caffeine can:
- increase alertness
- reduce fine motor coordination
- cause insomnia
- cause headaches, nervousness and dizziness
In massive doses, caffeine is lethal. A fatal dose of caffeine has been calculated to be more than 10 grams (about 170 mg/kg body weight) - this is the same as drinking 80 to 100 cups of coffee in rapid succession - not an easy thing to do (http://faculty.washington.edu/chudler/caff.html).

Cafeïne of coffeïne, ook bekend onder de naam theïne, matheïne/mateïne en guaranine, is een alkaloïde die onder andere voorkomt in koffiebonen, thee, mate, guaraná en cacaobonen. Cafeïne als zuivere stof is een wit poeder met een bittere smaak. Het is een milde psychoactieve stof met een stimulerende werking.
Cafeïne heeft ook enige invloed op de stofwisseling. Daarom is cafeïne een veel gebruikt ingrediënt in populaire vetverbranders (fatburners). Cafeïne heeft adrenerge effecten: het stimuleert het orthosympathische zenuwstelsel, de hartslag en de ademhaling. Vaak gaat het overmatig consumeren van cafeïnehoudende dranken gepaard met een iets vlottere stoelgang dan normaal.
Het opwekkende effect van cafeïne begint meestal binnen een uur na inname en is na ongeveer vijf uren uitgewerkt. Cafeïne kan in bepaalde situaties prestatiebevorderend werken en stond tot januari 2004 op de dopinglijst. Het Internationaal Olympisch Comité had een grenswaarde van 12 μg/ml vastgesteld, waarboven een urinemonster als positief werd beoordeeld. In de praktijk bleek het niet goed mogelijk om ‘sociaal’ gebruik van cafeïne in bijvoorbeeld koffie, te onderscheiden van doelbewust prestatieverhogend gebruik. Daarom staat cafeïne sinds 2004 niet meer op de dopinglijst (http://nl.wikipedia.org/wiki/Cafe%C3%AFne).


Er is een reclame van Canderel met deze in 'Kopje koffie glazenwasser?' (zie hier). De zin (b)lijkt echter via een TV-programma te zijn gelanceerd:
In het satirische programma Pisa (Pisa, of wat er scheef zat deze week, later Pisa) van Henk Spaan en Harry Vermeegen, dat op de Nederlandse omroep Vara liep (dat van het seizoen 1982-1983 tot 1985 te zien was), zat een onderwerp waar zowat half Nederland en Vlaanderen wekelijks op zat te wachten: Kopje Koffie Glazenwasser?, met als telkens weerkerende cliffhanger: Gaat de vrouw des huizes dit keer helemaal uit de kleren als de glazenwasser weer langskomt? Of zit er onder die beha nóg iets dat haar wel-edele vormen aan het blote oog onttrekt? Wat begon als low profile grap, werd op den duur een evenement waarbij zelfs buitenlandse TV-stations rechtstreeks verslag over uitbrachten. Harry speelde glazenwasser Hans die per bakfiets in een straat aankwam en dan door Wanda (Daphne Walters) naar binnen werd geroepen met de woorden: "Kopje koffie glazenwasser?" waarna Harry Wanda een vraag stelde en wie dan niet gelijk had moest de volgende uitzending week één kledingstuk uittrekken en dat ging een aantal afleveringen zo door [zie bijvoorbeeld hier]. Tweewekelijks was er steeds meer volk aan haar huis te zien en Bertus Botterman stond zelfs op een podium als spreekstalmeester. Er ontstonden kraampjes en er werd een portier aangesteld en geregeld riep: "Vergeet u de portier niet?", als Harry naar beneden kwam.
De opnames werden steeds in dezelfde Nederlandse straat gemaakt, maar nadat Wanda haar laatste kledingstuk had uitgetrokken verscheen ze niet zichtbaar naakt in beeld. Alleen in de laatste aflevering mocht Bertus haar naakt aanschouwen en kregen de kijkers alleen een glimp van haar blote achterwerk te zien....Het programma introduceerde een aantal populaire catchphrases in Nederland, zoals "Kopje koffie, glazenwasser?" en "Koud, hè?". Ook brachten ze enkele singles uit, die grotendeels werden gecomponeerd door Gerard Stellaard. Hun pausparodie "Popie Jopie" (1985) werd hun grootste hit (http://nl.wikipedia.org/wiki/Pisa_(televisieprogramma)) (zie ook www.koudhe.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=141&Itemid=59). Van te veel koffie kun je gaan trillen, hetzelfde geldt voor gebouwen en te veel glazenwasservoorzieningen (zoals Rijkswaterstaat in Utrecht heeft ondervonden). Ook Snip & Snap hebben een act over koffie, maar dan niet als glazenwassers, maar als dakwerkers...

Het is wat dat betreft een cultureel gebruik 'even een bakkie doen'...


Koffie blijkt (daardoor?) ook muzikaal te inspireren. Zo had VOF de Kunst in 1987 de best verkochte single van het jaar met Eén Kopje Koffie (www.musicmeter.nl/forum/13/9101/180). Koffie, koffie, lekker bakkie koffie is eveneens bezongen door Rita Corita. Ook Bad Brothers hebben een lied over een bakje koffie...

Zijn bierdrinkers ook koffiedrinkers? Er schijnen brouwers te zijn die geen koffie lusten (zie http://bier.blog.nl/biernieuws/2012/06/24/zijn-bierdrinkers-ook-koffiedrinkers).

Koffiebier is een bier waarin koffie is verwerkt. De gebrande smaak van koffie kan ook met mout worden bereikt (zie: stout), maar is bij een koffiebier nog veel uitgesprokener doordat er echte koffie aan het brouwsel is toegevoegd. ...Veel koffiebieren zijn in basis stouts met een extra koffietoets, maar er bestaan ook blonde bieren waaraan koffie is toegevoegd. De koffie kan op verschillende manieren aan het bier worden toegevoegd. Een beproefde methode is het laten meerijpen van koffiebonen, zodat de smaak diep in het bier trekt, maar het is ook mogelijk om gezette koffie of zelfs koffiedrab aan het brouwsel toe te voegen [zie bijvoorbeeld ook hier, hier en hier of dit recept].
...
Koffiebieren zijn een typische exponent van de "nieuwe bieren" die de laatste jaren in de Verenigde Staten zijn ontwikkeld en veel navolging hebben gekregen in met name Scandinavië en Nederland, maar ook in België.
Moderne Amerikaanse bierstijlen vonden al vroeg navolging in Nederland. Dat is voor koffiebier niet anders. Bekende brouwers als De Molen, Emelisse en Klein Duimpje brachten hun eigen koffiebieren op de markt. Nederland is nog altijd een belangrijk centrum van de internationale koffiehandel, wat brouwers inspireerde tot nieuwe experimenten, bijvoorbeeld met de exclusieve Indonesische Kopi Loewakkoffie, door De Molen. ...In België werd het eerste koffiebier gebrouwen door De Struise Brouwers, als onderdeel van de Black Damnationserie. In 2012 kwam daar het koffiebier van Broeder Jacob bij, de Broeder Jacob Double Espresso. Brouwerij DijkWaert brouwde Goeie Koffe, een stout met toevoeging van koffie (http://nl.wikipedia.org/wiki/Koffiebier, zie ook www.biernet.nl/algemeen/biersoorten/koffiebier).
Johan Claes van brouwerij Broeder en Wim Claes van koffiebranderij Java lanceerde hun diepbruine bier dat Jacob Double Espresso heet. Het bier heeft een alcohol percentage van 7,7%....'De koffiebieren die al verkrijgbaar waren bevatten in tegenstelling tot het Jacob Double Espresso bier geen echte koffie maar slechts koffie ectracten' aldus Johan Claes. In Amerika is koffiebier erg polulair. 'Daar liggen de koffiebieren met tientallen in de schappen'. Zoals eerder genoemd worden er in Jacob Double Espresso geen koffie extracten gebruikt maar echte koffie. 'En nog niet de minste' volgens Johan Claes. 'De Financa la Pita single estate koffie uit Guatemala wordt op zijn Turks gezet en aan het brouwsel toegvoegd' (www.biernet.nl/nieuws/het-eerste-echte-koffiebier).

Voorbeelden van bieren:

Extreme Baltic Coffee Choco Mocca Porter
Porter • 9% Brouwerij Klein Duimpje
De Extreme Baltic Coffee Choco Mocca Porter is een bier met een hoger alcohol percentage dan de Engelse Porter. Dit bier is verrijkt met een aromatische Ethiopische Koffie met de aroma’s van Chocolade en Mocca.
Ongefilterd en ongepasteuriseerd.
Ingrediënten: Water, Pilsmout, Cara120, Munchen, Chocolade mout, Northern brew, Saaz
[Extra: Ethiopische Koffie, Gist] (www.kleinduimpje.nl/bier/extreme-baltic-coffee-choco-mocca-porter/?age-verified=be1e64e44f) Dit koffie bier wordt 1 x per maand gebrouwen . De koffieboon die hiervoor gebruikt heeft een mocca-nasmaak. Ongefiltreerd en ongepasteuriseerd. De chocolade tonen in de smaak komen van de milde Afrikaanse koffie.
Zoals alle koffie bieren is dit een donker bier [*]. Te serveren bij +/- 12 C.
Alcohol percentage 9% Sterker als Engelse Porter.
Smaak wordt als niet lekker gevonden door jongeren van onder de 18 jaar. (http://espressogroep.nl/?wpsc-product=koffie-bier-baltic-choco).

*??? Zoals alle koffiebieren?

Dan kennen ze de Hop Arabica niet. Een blond koffiebier met



Morada Cia Etílica
Brewed at Gaudenbier Cervejaria Curitiba
5% ABV
Seria este o café mais lupuladamente refrescante? Ou a cerveja mais cafeinadamente aromática? Hop Arábica, o melhor das duas bebidas numa só garrafa (http://www.ratebeer.com/beer/morada-hop-arabica/265772/). Voor het bier worden bonen gebruikt van een koffiemaker van Brazilië waar een extract van wordt gemaakt om in het blond bier te mengen (Bier! magazine nr 26, blz. 65).


Thunderstruck Coffee Porter
Porter 5.8% Highland Brewing Company
This robust porter has a full body with some hints of chocolate from the Chocolate Malt and Midnight Wheat. The mild hop aroma showcases the roasted flavors and subtle fruit and spice notes of the artisan fair-trade, organic coffee, roasted in the neighboring town of Black Mountain at Dynamite Roasting Company (www.highlandbrewing.com/craft-brews/style/thunderstruck-coffee-porter).


Rooie Dop The Daily Grind Coffee Porter
6,5% Rooie Dop
Fijne ingrediënten zoals Guatemala Antigua koffie, bruine mout en Saaz hop geven dit donkere bier zijn koffie-infuus (http://www.wijntotaalservice.nl/Rooie-Dop-The-Daily-Grind-Coffee-Porter).


Oersoep Coffiee Porter
Stout / Porter 5% Oersoep
Deze Roast Coffee Porter van Oersoep is met Blommers koffiebonen gebrouwen. In de smaak vind je dan ook verrassend genoeg een mooie koffietoon terug (www.biernavigatie.nl/oersoep/roast-coffee-porter/).


Dit bier kwam ik tegen in de speciaalbierwinkel....
Toch eens proeven:

Oersoep Coffee Porter smaakt bijzonder. Het bier is wrang bitter, maar bitter op een manier die ik nog nooit eerder heb geproefd. Het bier is donker en ruikt bijzonder. Doet een beetje denken aan een chemisch oplosmiddel of zoiets. De bitterheid die ik ruik, is opmerkelijk. Het bier smaakt ook wel wat naar koffie. Van die sterke koude koffie. Er zit ook een smaak in die wat doet denken aan sojasaus (?) of zoiets van Aziatisch eten. Die smaak komt vooral op na het eerste mondgevoel...Het heeft weinig tot geen koolzuurprikkeling. Het is een zacht, met ruwe bitterheid, mondgevoel. Dat mondgevoel is niet fluweel of sterk olieachtig. De smaak doet met moeite aan bier denken.

Ondanks het kleine flesje (25cl.) doe je best lang met dit bier. Je tikt het niet zo maar achterover.

Viewing all articles
Browse latest Browse all 1692