Zelfstandig naamwoord
tram m
(verkeer) railvoertuig dat meestal in steden voor personenvervoer gebruikt wordt
Trams rijden meestal door de straten, tussen het verkeer of op een vrije baan.
...
Woordherkomst en -opbouw
Leenwoord uit het Engels, in de betekenis van ‘openbaar vervoermiddel’ voor het eerst aangetroffen in 1884 [1] [2] (https://nl.wiktionary.org/wiki/tram)
De geschiedenis van de tram geeft een overzicht van belangrijke internationale ontwikkelingen op het gebied van de tram. De tram startte aan het begin van de 19e eeuw als combinatie van twee bestaande begrippen. Enerzijds het concept van de omnibus (regulier passagiersvervoer) en anderzijds de uitvinding van spoorstaven (uit de mijnbouw). De eerste tram Het was de Swansea and Mumbles Railway, waarop tussen Swansea en Mumbles de eerste openbare paardentram voor betalende passagiers reed. De rails waren in eerste instantie van hout. (1807-1960) De eerste tram in stedelijk gebied De New York and Harlem Railroad (voorloper van de Metro-North Railroad), had de eerste tram door stedelijk gebied en reed ondermeer door de Bowery. De spoorstaven staken nog boven de weg uit en vormde hindernissen voor het overige verkeer. (1832-1932) Groefrails Alphonse Loubat (die de tram voor New York mede had ontworpen) onwikkelde de groefrails waardoor een trambaan een veel kleiner obstakel werd. De primeur in Europa had de tram van Parijs. (1852) (https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_tram)
Op 25 juni 1864 reed de eerste tram in Nederland: een paardentram van de The Dutch Tramway Company (DTC), nadat twee dagen eerder de proefrit had plaatsgevonden. De tramlijn liep van Den Haag naar Scheveningen over de Scheveningseweg.[1] Dit tracé is nog steeds in gebruik, nu door tramlijn 1, nadat lijn 8 dit traject bijna 100 jaar had bereden. De eerste tram in Amsterdam reed op 3 juni 1875. In Rotterdam ging de eerste tram in 1879 rijden. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Tram_in_Nederland)
Elektrische tram Na beperkt succes met onder meer stoomtrams en kabeltrams bleek de elektrische tram de beste vervanger van de paardentram. Russische uitvinder Fyodor Pirotsky deed er als eerste proeven mee. (1875) ... Siemens & Halske (de voorloper van Siemens) verzorgde de eerste succesvolle elektrische tramlijn, in villadorp Lichterfelde. De lijn had nog geen bovenleiding, de stroom (180 Volt) stond op beide rails. (1881) Trolleystang Frank Julian Sprague verbeterde de Belgische uitvinding van de trolleystang en wist van de elektrische tram (als eerste in Richmond (Virginia)) een groot commercieel succes te maken (1888). (1852) (https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_tram)
Vanaf 1890 reed een accutram tussen Den Haag en Scheveningen over de route van de huidige tramlijn 9.De eerste elektrische tram met voeding buiten het voertuig in Nederland reed in 1881 in Zandvoort.[2] De primitieve stroomvoorziening was via de rails net als bij een modelbaan. Dit lijntje, de tweede in de wereld, vrijwel identiek qua constructie aan de eerder door Siemens aangelegde experimentele tram in Berlijn-Lichterfelde, werd geen succes en werd al na korte tijd verbouwd tot paardentram. In 1894 had Vaals de Nederlandse primeur van een elektrische tram met bovenleiding, door de elektrificatie van de paardentramlijn Aken – Vaals. De eerste echt Nederlandse tram met bovenleiding reed in 1899 in Batavia in Nederlands-Indië; in datzelfde jaar gevolgd door een tramlijn tussen Haarlem en Zandvoort. Eveneens in 1899 werd de Ceintuurbaan rond de Haarlemse binnenstad geopend. Beide lijnen waren aangelegd door de Eerste Nederlandsche Electrische Tram-Maatschappij (ENET). De lijn naar Zandvoort was het begin van de tramlijn Amsterdam - Zandvoort van de Electrische Spoorweg-Maatschappij (ESM), later NZH, die in 1902 de ENET met behulp van Amerikaans kapitaal had overgenomen. De eerste elektrische stadstram reed op 14 augustus 1900 in Amsterdam, tussen Leidscheplein en Haarlemmerplein. Op 6 augustus 1904 begon de Haagse "beugeltram" (er was al een accutram sinds 1890). Ook andere steden kregen elektrische (stads)trams: Rotterdam op 18 september 1905, Utrecht in 1906, Groningen en Vlissingen in 1910, Leiden, Arnhem en Nijmegen in 1911 en Haarlem (NZH) en Enschede in 1913. Buiten de grote steden kwamen veel stoomtramverbindingen tot stand, die later werden vervangen door elektrische trams of motortrams of door autobussen. De belangrijkste elektrische trambedrijven waren die van de Haagsche Tramweg Maatschappij HTM (tussen Den Haag, Rijswijk, Voorburg en Delft, respectievelijk Wassenaar en Leiden, zie: Gele Tram), de Noord-Zuid-Hollandse Tramweg Maatschappij NZH (tussen Scheveningen, Den Haag, Leiden, Katwijk, Noordwijk, Haarlem, Zandvoort, Amsterdam, Purmerend en Volendam, zie: Blauwe Tram), voorts de Nederlandsche Buurtspoorweg-Maatschappij (NBM) (tussen Utrecht, De Bilt, Zeist, Amersfoort, Driebergen, Rhenen en Arnhem) en de Limburgse Tramweg Maatschappij (LTM) (tussen Roermond, Hoensbroek, Brunssum, Heerlen en Kerkrade). (https://nl.wikipedia.org/wiki/Tram_in_Nederland)
Na de Tweede Wereldoorlog steeg de mobiliteit sterk, mede door suburbanisatie. De langere trams en het drukkere particuliere verkeer zaten elkaar in de weg. In Duitslang werd de Stadtbahn geboren: een systeem waarbij (meestal gekoppelde) gelede trams in stadscentra ondergronds rijden. (1968)... Voor en vooral na de Tweede Wereldoorlog zijn veel tramlijnen/netten gesloten. De opening van een nieuwe sneltramlijn in Edmonton (daar lightrail geheten) wordt gezien als het begin van de renaissance van de tram. De trams waren gelijk aan de eerste Stadtbahn-trams. Er volgden nog vele steden in Noord-Amerika. (1978)... De renaissance van de tram ging in Europa van start in Nantes. Sindsdien zijn in Frankrijk in nog 30 steden nieuwe tramlijnen geopend, in de rest van het continent nog eens ruim 30. (1984) (https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_tram)
Uitspraak
Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: /tram/ (https://nl.wiktionary.org/wiki/tram)
De Tram IPA is een bier gebrouwen door Brouwerij Stollenberg uit Berg en Dal. Deze Engelse IPA heeft een alcohol percentage van 6.0%. De bierstijl Engelse IPA komt van oorsprong uit Groot Brittanië. (https://www.beerinabox.nl/speciaalbier/brouwerij-stollenberg-tram-ipa)
Bier: Tram IPA Brouwerij: Stollenberg Bierstijl: IPA Land afkomst: Nederland Inhoud: 44 cl Alcohol: 6,2 % Schenktemperatuur: 6 °C Kleur: (https://streken.nl/bier/tram-ipa/)
Tram (English style IPA, 6,2%) (https://www.brouwerijstollenberg.nl/)
Ik schonk het bier in en de geur was niet duidelijk waarneembaar. De kleur was opvallend oranje bij het inschenken, maar nu ik het in het glas bekijk is het wat bruiner. De smaak is niet bitter zoals een dennenharsachtige florale IPA, maar eerder zoetbitter zoals een bloedsinaasappel of zoiets. Het is een IPA die geen hoppunch heeft, maar wel en lekker carbonatie.